The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследований являются отечественные и зарубежные сортообразцы риса.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу объектісі ретінде отандық және шетелдік күріш сорттары мен сортүлгілері алынды.

Aim of work (in Russian) : Разработка агробиологических приемов сохранения плодородия почвы, сокращения расхода поливной воды, снижения выброса парниковых газов в зонах рисосеяния Казахстана на основе изучения и внедрения культуры аэробного возделывания риса.

Aim of work (in Kazakh) : Күрішті аэробты өсіру мәдениетін зерттеу және енгізу негізінде топырақ құнарлылығын сақтаудың, суармалы су шығынын азайтудың, Қазақстанның күріш егу аймақтарында парниктік газдар шығарындыларын азайтудың агробиологиялық тәсілдерін әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : Полевые и лабораторные эксперименты

Методы исследования (на казахском) : Алқаптық және зертханалық тәжірибелер

Obtained results and novelty (in Russian) : Результаты исследований по изучению различных способов орошения риса на такыровидных почвах свидетельствуют о повышении урожайности риса при капельном орошении. Урожайность риса при капельном орошении колебалась в пределах 44,8-48,8 ц/га в зависимости от способов посева, против 34,6-37,5 ц/га на вариантах полива затоплением. Самую высокую урожайность в исследований получили при поливе микродождевании и капельном орошении риса, что по сравнению с традиционным орошением урожайность была повышена на 28,2%. В условиях такыровидных почв оптимальным сроком посева риса при аэробном возделывания оказалась 20 мая. Прибавки урожая от азотной подкормки составили 6,3-11,8 ц/га. Наиболее эффективной была подкормка азотом в три срока. По определению уровня выброса парниковых газов в условиях Акдалинского массива орошения в контрольном варианте риса с затоплением чеков количество метана составила – 26,5 мг/м3, а при капельном орошении количество метана варировалась в пределах от 5,34 до 12,8 мг/м3.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Күрішті әртүрлі суару тәсілдермен өсірудегі зерттеулер нәтижелері тамшылатып суару кезінде күріш шығымдылығының артқанын көрсетті. Күріштің тамшылатып суару кезіндегі шығымдылығы қатардағы егіс нормасына байланысты 44,8-48,8 ц/га шегінде, сумен бастырыпм суару кезінде өнімділік көрсеткіштері 34,6-37,5 ц/га шегінде ауытқыды. Зерттеудегі ең жоғары өнімділік микро жаңбырлатып суару және тамшылатып суару нұсқаларынан алынды, дәстүрлі әдіспен суаруға қарағанда өнімділік көрсеткіші 28,2% -ға жоғары болды. Тақырлы топырақ жағдайында күрішті аэробты өсіру кезінде тұқым себу үшін оңтайлы уақыт 20 мамыр болды. Азотты тыңайтқыштармен үстеме қоректендіру өнімділікті 6,3-11,8 ц/га жоғарылатты. Тыңайтқышпен қоректендірудің ең тиімдісі азот тыңайтқыштарымен үш рет үстеме қоректендіру болды. Күрішті аэробты өсіру кезінде Ақдала суармалы массиві жағдайында парниктік газдар шығарындыларының деңгейін анықтау бойынша күрішті чекте сумен бастырып суарылған бақылау нұсқасында метанның мөлшері - 26,5 мг/м3 құрады, ал тамшылатып суару кезінде метанның мөлшері 5,34-тен 12,8 мг/м3 дейінгі шекте өзгерді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : При обычной технологии возделывания с затоплением чеков коэффициент водопотребления риса составляет 12980-13017 м3/т, в то же время при капельном орошении этот показатель равняется 1471-3884 м3/т, что свидетельствует о 8-10 кратном сокращении расхода воды на формирование единицы урожая риса.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Дәстұрлі технологиямен, яғни чекпен бастырып суару тәсілімен суару кезінде күріштің су тұтыну коэффициенті 12980-13017 м3/т құрайды, сонымен бірге тамшылатып суару кезінде бұл көрсеткіш 1471-3884 м3/т тең болды, бұл күріш өнімінің бірлігін қалыптастыруға жұмсалатын судың 8-10 есе қысқарғанын көрсетеді.

Level of implementation (in Russian) : Не внедрено

Level of implementation (in Kazakh) : Енгізілмеген

Efficiency (in Russian) : Расчеты показывают, что чистая прибыль составила при возделывании риса с затоплением чеков 152,2 тыс. тенге, а при капельном орошении 190,5 тыс. тенге.

Efficiency (in Kazakh) : Есептеулер бойынша, күрішті чектерде сумен басып өсіргенде таза пайда 152,2 мың теңгені, ал тамшылатып суаруда 190,5 мың теңгені құрады.

Field of application (in Russian) : Отрасль сельского хозяйства

Field of application (in Kazakh) : Ауыл шаруашылығы саласы