The object of research, development or design (in Russian) : термобарьерные покрытия YSZ/GZO для теплонапряженных узлов изделий

The object of research, development or design (in Kazakh) : жылу кернеулі өнім тораптары үшін YSZ/GZO термобарьерлы жабындары

Aim of work (in Russian) : Разработка комбинированного способа получения термобарьерного покрытия YSZ/GZO для теплонапряженных деталей и узлов изделий ракетно-космической техники, а также изучение взаимосвязи термомеханических свойств покрытий YSZ/GZO с его структурно-фазовым состоянием.

Aim of work (in Kazakh) : Зымыран-ғарыш техникасы өнімдерінің жылу кернеулі бөлшектері мен тораптары үшін YSZ/GZO термобарьерлы жабынын алудың біріктірілген әдісін әзірлеу, сондай-ақ YSZ/GZO жабындарының термомеханикалық қасиеттерінің оның құрылымдық-фазалық күйімен байланысын зерттеу.

Методы исследования (на русском) : были использованы следующие методы для исследования: структуры - сканирующая электронная микроскопия; фазового состава - рентгеновская дифракция; топографии поверхности – контактная профилометрия; твердости – твердость по Виккерсу. Трибологические испытание - «шар-диск»; Адгезионная прочность – методом отрыва на адгезиметре;

Методы исследования (на казахском) : құрылымдарды зерттеу үшін - сканерлеуші электрон микроскопия; фазалық құрам - рентген дифракциясы; беттік топография – контактілі профилометрия; қаттылығы – наноинденттеу және Виккерс бойынша қаттылық пайдаланылды; трибологиялық тест – «шар-диск»; адгезияға беріктігі – адгезиометр көмегімен жұлу әдісімен;

Obtained results and novelty (in Russian) : На основании проведенных исследований был выбран оптимальный режим пескоструйной обработки поверхности. Проведена серия экспериментов по получению связующего слоя NiCrAlY при различных режимах атмосферно-плазменного напыления. Изучено влияние предварительного нагрева сплава на адгезионную прочность связующего слоя. Отработана методика получения связующего слоя NiCrAlY с низкой пористостью и высокой адгезионной прочностью на поверхности суперсплава. Определен оптимальный режим высокоскоростного кислородно-топливного напыления для получения покрытий YSZ с высокой адгезионной прочностью и низкой пористостью. Исследованы изменения морфологии и свойства покрытий YSZ в зависимости от режимов параметров HVOF (соотношение газов, дистанция напыления, скорость газового потока, скорость подачи порошков).

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жүргізілген зерттеулердің негізінде бетті құм ағынды өндеудің оңтайлы режимі таңдалды. Атмосфералық плазманы бүркудің әртүрлі режимдерінде NiCrAlY байланыстырғыш қабатын алу үшін бірқатар тәжірибелер жүргізілді. Қорытпаны алдын ала қыздырудың байланыстырушы қабаттың адгезиялық беріктігіне әсері зерттелді. Суперқорытпаның бетінде төмен кеуектілігі және жоғары адгезиялық беріктігі бар NiCrAlY байланыстырғыш қабатын алу әдісі әзірленді. Жоғары жылдамдықты оттегі-отынды бүркудің оңтайлы режимі жоғары адгезиялық беріктігі мен кеуектілігі төмен YSZ жабындарын алу үшін анықталды. YSZ жабындарының морфологиясы мен қасиеттерінің өзгеруі HVOF параметрлерінің режимдеріне (газ қатынасы, бүрку қашықтығы, газ ағыны жылдамдығы, ұнтақ беру жылдамдығы) байланысты зерттелді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : предлагается разработка двухслойных и композиционных покрытий, которые обладают более высокой прочностью и стойкостью к окислению и более высокой термоциклической долговечностью чем однослойные покрытия.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : бір қабатты жабындарға қарағанда беріктігі мен тотығуға төзімділігі жоғары және термиялық циклдік төзімділігі жоғары екі қабатты және композициялық жабындарды әзірлеу ұсынылады.

Level of implementation (in Russian) : не внедрено

Level of implementation (in Kazakh) : енгізілмеген

Efficiency (in Russian) : предлагаемый способ может внести вклад в пополнение надежной базы данных по материалам, применяемых в ракетно-космической промышленности.

Efficiency (in Kazakh) : ұсынылған әдіс зымыран-ғарыш өнеркәсібінде қолданылатын материалдардың сенімді дерекқорын толықтыруға ықпал ете алады.

Field of application (in Russian) : результаты исследований будут важны с точки зрения научных исследований в области физики конденсированного состояния и материаловедения, а разработанный комбинированный способ получения термобарьерного покрытия YSZ/GZO для теплонапряженных деталей и узлов изделий ракетно-космической техники может обеспечить стабильность и безопасность термонапряженных узлов ракетно-космической техники.

Field of application (in Kazakh) : зерттеу нәтижелері конденсацияланған заттар физикасы және материалтану саласындағы ғылыми зерттеулер және зымыранның жылу кернеулі бөліктері мен тораптары үшін YSZ/GZO термобарьерлы жабындарын алудың әзірленген аралас әдісі тұрғысынан маңызды және ғарыштық технологиялар өнімдері зымырандық және ғарыштық технологиялар технологиясының жылу кернеулі компоненттерінің тұрақтылығы мен қауіпсіздігін қамтамасыз ете алады.