The object of research, development or design (in Russian) : Материалы для планарных твердооксидных топливных элементов

The object of research, development or design (in Kazakh) : Планарлық қатты оксидті отын элементтеріне арналған материалдар

Aim of work (in Russian) : Целью проекта является разработка наукоемких технологии создания высокоэффективных твердооксидных топливных элементов с несущей анодной основой и тонкопленочными функциональными слоями. Они применяются в качестве источников электроэнергии в автономных энергоустановках различного назначения, а также в распределенной энергетике.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты анод негізіндегі және жұқа қабықшалы функционалды қабаттары бар жоғары тиімді қатты оксидті отын элементтерін құрудың ғылымды қажет ететін технологияларын әзірлеу. Олар әртүрлі мақсаттағы автономды электр қондырғыларында, сондай-ақ үлестірілген энергетикада электр энергиясының көзі ретінде қолданылады.

Методы исследования (на русском) : Исходные порошки выбранных материалов были получены и аттестованы с помощью метода BET, рентгенофазового анализа и электронной микроскопии. Термическое расширение и кинетика спекания материалов и композитов на их основе были исследованы с помощью дилатометра. Измерение проводимости материалов было выполнено 4-х зондовым методом на постоянном токе. Поляризационное сопротивление электродных материалов исследовали на симметричных образцах методом импедансной спектроскопии с помощью потенциостата/гальваностата.

Методы исследования (на казахском) : Таңдалған материалдардың бастапқы ұнтақтары BET әдісі, рентгендік фазалық талдау және электронды микроскопия арқылы алынды және сертификатталды. Оларға негізделген материалдар мен Композиттердің термиялық кеңеюі және синтездеу кинетикасы дилатометр көмегімен зерттелді. Материалдардың Өткізгіштігін өлшеу тұрақты токта 4 зонд әдісімен жүргізілді. Электрод материалдарының поляризациялық кедергісі потенциостат/гальваностат көмегімен импеданс спектроскопиясы әдісімен симметриялы үлгілерде зерттелді.

Obtained results and novelty (in Russian) : Проведена работа по формированию тонкопленочного электролита ТОТЭ на NiO/YSZ анодах методом магнетронного распыления. Изготовлены топливные элементы с электролитами различного состава и архитектуры. Исследованы технические характеристики топливных элементов с электролитами различного состава и архитектуры. Проведена работа по формированию тонкопленочного электролита ТОТЭ на NiO/YSZ анодах методом магнетронного распыления при различных параметрах осаждения. Измерены остаточные механические напряжения в электролите ТОТЭ; определены влияния параметров осаждения на уровень их остаточных напряжений. Изготовлены топливные элементы с электролитами, полученными при различных параметрах осаждения, и исследование физико-технических характеристик топливных элементов. Определено влияние остаточных напряжений в электролите - на характеристики ТОТЭ (проводимость электролита).

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Магнетронды бүрку әдісімен NIO / YSZ анодында жұқа қабықшалы тоте электролитін қалыптастыру бойынша жұмыс жүргізілді. Отын элементтері әртүрлі құрамдағы және архитектурадағы электролиттермен жасалған. Әр түрлі құрамдағы және архитектурадағы электролиттері бар отын элементтерінің техникалық сипаттамалары зерттелді. Әр түрлі тұндыру параметрлерінде магнетронды бүрку әдісімен ni / YSZ анодында жұқа қабықшалы тоте электролитін қалыптастыру бойынша жұмыс жүргізілді. ТОТЭ электролитіндегі қалдық механикалық кернеулер өлшенеді; жауын-шашын параметрлерінің олардың қалдық кернеулерінің деңгейіне әсері анықталады. Әр түрлі тұндыру параметрлерінен алынған электролиттері бар отын элементтері және отын элементтерінің физикалық-техникалық сипаттамаларын зерттеу. Электролиттегі қалдық кернеулердің әсері анықталды-ТОТЭ сипаттамаларына (электролиттің өткізгіштігі).

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Новые материалы и развитие перспективных наукоемких технологий

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жаңа материалдар және перспективалық ғылымды қажет ететін технологияларды әзірлеу

Level of implementation (in Russian) : Не внедрено

Level of implementation (in Kazakh) : Енгізілген жоқ

Efficiency (in Russian) : Все работы выполнены в соответствие с календарным планом

Efficiency (in Kazakh) : Барлық жұмыстар күнтізбелік жоспарға сәйкес орындалды

Field of application (in Russian) : высокотехнологические материалы и технологии их получения для электрохимических источников тока – твердооксидных топливных элементов

Field of application (in Kazakh) : жоғары технологиялық материалдар мен оларды алу технологияларына электрохимиялық ток көздері-қатты ксидті отын элементтері