The object of research, development or design (in Russian) : Современные технологии обработки и обучения естественного языка. Электронные ресурсы для детей с нарушением речи на казахском языке.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Табиғи тілді өңдеу мен оқытудың заманауи технологиялары. Сөйлеу қабілеті бұзылған балаларға арналған қазақ тіліндегі электронды ресурстар.

Aim of work (in Russian) : Целью проекта является исследование задач, методов обучения и разработка электронных ресурсов для детей с нарушением речи с применением современных технологии искусственного интеллекта для казахского языка.

Aim of work (in Kazakh) : Табиғи тілді өңдеу мен оқытудың заманауи технологиялары. Сөйлеу қабілеті бұзылған балаларға арналған қазақ тіліндегі электронды ресурстар.

Методы исследования (на русском) : Модели, методы и программные средства по обработке естественного языка, формальные грамматики, семантический анализ естественного языка, машинное обучение

Методы исследования (на казахском) : Формальды грамматика, табиғи тілді өңдеуге және семантикалық талдауға, машиналық оқытуға арналған модельдер, әдістер және бағдарламалық құралдар

Obtained results and novelty (in Russian) : 1. Сбор и обработка электронных ресурсов казахского языка для детей с нарушением речи с применением ИИ-технологии. Новизна: Впервые в рамках казахского языка осуществляется целенаправленный сбор и обработка ресурсов, специально разработанных для детей с нарушениями речи. С применением ИИ технологий, позволяющие учитывать специфические особенности восприятия речи детьми разных возрастных групп, включая ассоциативные и интонационные аспекты. 2. Разработка базы данных речевых сигналов и акустического корпуса детской речи для казахского языка . Новизна: Новый акустический корпус охватывает широкий спектр возрастных групп и различных типов детской речи, что позволит более точно моделировать фонетические и интонационные особенности казахской детской речи. 3. Разработана модель синтеза казахских слов на основе семантических связей и с применением подхода машинного обучения. Новизна: В рамках казахского языка предложен уникальный подход к синтезу слов, который основывается на семантических связях и методах машинного обучения, таких как Word2Vec и FastText. Эта модель не только учитывает морфологические и фонетические особенности казахского языка, и представляет слова в виде многомерных векторов, что позволяет определить их семантическую близость. За отчетный период опубликованы 2 статьи КОКСНВО РК, 1 статья Scopus процентиль 65, 2 статьи индексируемые в WoS и Scopus процентиль 39.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 1. AI технологиясын қолдана отырып, сөйлеу қабілеті бұзылған балаларға арналған қазақ тілінің электронды ресурстарын жинау және өңдеу. Жаңалығы: Қазақ тілінде сөйлеу қабілеті бұзылған балаларға арнайы әзірленген ресурстарды мақсатты түрде жинақтау және өңдеу алғаш рет жүзеге асырылуда. Әртүрлі жас топтарындағы балалардың сөйлеуді қабылдау ерекшеліктерін, оның ішінде ассоциативті және интонациялық аспектілерді ескеруге мүмкіндік беретін AI технологияларын қолдану. 2. Қазақ тілі үшін сөйлеу сигналдарының деректер қорын және балалар сөйлеуінің акустикалық корпусын әзірлеу. Жаңалығы: Жаңа акустикалық корпус жас топтары мен балалар сөйлеуінің әртүрлі түрлерін кең көлемде қамтиды, бұл қазақ балалары сөйлеуінің фонетикалық және интонациялық ерекшеліктерін дәлірек модельдеуге мүмкіндік береді. 3. Семантикалық байланыстар негізінде және машиналық оқыту тәсілін қолдану арқылы қазақ сөздерін синтездеу үлгісі жасалды. Жаңалығы: Қазақ тілінде сөз синтезінің бірегей тәсілі ұсынылды, ол Word2Vec және FastText сияқты семантикалық байланыстар мен машиналық оқыту әдістеріне негізделген. Бұл модель қазақ тілінің морфологиялық және фонетикалық ерекшеліктерін ескеріп қана қоймай, сөздерді көп өлшемді векторлар түрінде бейнелейді, бұл олардың мағыналық жақындығын анықтауға мүмкіндік береді. Есептік кезеңде ҚР ҒЖБССҚЕК бойынша 2 мақала, Scopus базасы бойынша процентилі 65 ие 1 мақала, WoS және Scopus базасында 39 процентильді басылымдарда 2 мақала жарияланды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Расходование средств финансирования производится согласно утвержденной смете.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Қаражат жұмсауы бекітілген құжатқа сәйкес жүргізіледі

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Разработанные модели и системы, полученные результаты проекта в дальнейшем могут быть применены в различных интеллектуальных информационных системах с поддержкой государственного языка для детей дошкольного и школьного возраста . А также полученные результаты и ресурсы будут полезны для научных сотрудников, логопед-дефектологов и ИТ специалистов. Ожидаемый социальный, экономический и мультипликативный эффект проекта состоит в решении важной социально-значимой задачи получения электронных ресурсов и программного инструментария, которые могут применены в обучении и развитии детей с нарушением речи на казахском языке. Потребителями разработанных ресурсов будут все слои населения Казахстана, а так же может быть доступно для многих родителей и применены в работе у специалистов по коррекции речи.

Field of application (in Kazakh) : Әзірленген үлгілер мен жүйелер, жобаның алынған нәтижелері мектепке дейінгі және мектеп жасындағы балаларға арналған мемлекеттік тілде сөйлеуді үйренуге арналған әртүрлі интеллектуалды ақпараттық жүйелерде қолданылуы мүмкін. Алынған нәтижелер мен ресурстар зерттеушілерге, логопедтерге, дефектологтарға және IT мамандарына да пайдалы болады. Жобаның күтілетін әлеуметтік, экономикалық және мультипликативті әсері – сөйлеу қабілеті бұзылған балаларды қазақ тілінде оқыту мен дамытуда қолдануға болатын электрондық ресурстар мен бағдарламалық құралдарды алудың маңызды әлеуметтік қолдауы болып табылады. Әзірленген ресурстардың тұтынушылары Қазақстан халқының барлық топтары болады, сонымен қатар ол көптеген ата-аналарға қол жетімді және сөйлеуді түзету мамандарының жұмысында қолданылуы мүмкін.