The object of research, development or design (in Russian) : Тренировочный процесс спортсменов, занимающихся казах курес

The object of research, development or design (in Kazakh) : Қазақ күресімен айналысатын спортшылардың жаттығу үдерісі

Aim of work (in Russian) : Совершенствование научно-методического обеспечения подготовки спортсменов казах курес с применением искусственной гипоксической тренировки. Проверить опытным путем эффективность персонифицированного подхода к тренировочному процессу спортсменов казах курес на основе многократных медико-биологических и функциональных измерений

Aim of work (in Kazakh) : Жасанды гипоксиялық жаттығуды қолдана отырып, қазақ күрес спортшыларын даярлауды ғылыми-әдістемелік қамтамасыз етуді жетілдіру. Бірнеше медициналық-биологиялық және функционалдық өлшеулер негізінде қазақ күрес спортшыларының жаттығу процесіне дербестендірілген тәсілдің тиімділігін тәжірибелік жолмен тексеру.

Методы исследования (на русском) : Педагогический эксперимент, педагогическое тестирование, педагогическое наблюдение, медико-биологические обследования, математическая статистика и методы математического анализа

Методы исследования (на казахском) : Педагогикалық эксперимент, педагогикалық тестілеу, педагогикалық бақылау, медициналық-биологиялық зерттеулер, математикалық статистика және математикалық әдістер талдау

Obtained results and novelty (in Russian) : Впервые проведено генетическое тестирование спортсменов по казах курес. У 37 спортсменов средние показатели маркеров выносливости были в пределах 5,8±1,37 баллов (72,9%), скоростно-силовые способности 6,8±2,1 баллов (81%), выносливость при недостатке кислорода 6,2±1,9 баллов (54%), что указывает на высокую предрасположенность генотипов к выносливости в анаэробных условиях. У 70% спортсменов преобладает высокий синтез фактора гипоксии HIF1-A и синтеза белка эндотелиальной синтазы оксида азота, что способствует адаптации спортсменов к длительным аэробным нагрузкам на 5,3±1,4 баллов. Впервые апробирована методика искусственной гипоксической тренировки со спортсменами по казах курес. После ИГ: - выявлена тенденция к росту эритроцитов, гемоглобина и средней концентрации на 2-4%, снижение концентрации тромбоцитов, лейкоцитов и общего белка на 4-6%, отсутствие признаков тромбообразования, приема антикоагулянтов, тромбоза глубоких вен, склонности к инфаркту миокарда; - функциональные изменения сердечно-сосудистой системы, дающие возможность тренироваться на высоте 3000-3500 м над у.м. при сатурации 70-72% и снижении ЧСС от 144 до 110 уд/мин (тенденция к урежению сердечного ритма), то есть синусовой брадикардии как результата адаптации к гипоксии; - возросла работоспособность и резистентность к гипоксии на 4-6%, у отдельных спортсменов на 10-12%; - до и после ИГТ у всех спортсменов накоплений молочной кислоты, то есть признаков перегруженности спортсменов не выявлено.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 1. Алынған деректерді талдау 37 спортшының төзімділік маркерлерінің орташа көрсеткіштері 5,8±1,37 ұпай (72,9%), шапшаңдықты қабілеттері 6,8±2,1 ұпай (81%), оттегі жетіспегендегі төзімділік 6,2±1,9 балл (54%) шегінде екенін көрсетті, бұл генотиптердің анаэробты анаэробты төзімділікке жоғары бейімділігін көрсетеді. Спортқа тәуелді аурулардың деректерін талдау спортшылардың 70%-да HIF1-A гипоксия факторы мен азот оксидінің эндотелий синтезі белогының жоғары түзілуі басым екенін көрсетті, бұл спортшылардың ұзақ аэробты жүктемелерге 5,3±1,4 ұпайға бейімделуіне ықпал етеді. 2. Қазақ күресінен спортшылармен жасанды гипоксиялық жаттығу әдістемесі алғаш рет сыналды. ГЖ кейін: - эритроциттердің, гемоглобиннің және Hb-дегі эритроциттердің орташа мөлшерінің 2-4%-ға өсу тенденциясы, тромбоциттер, лейкоциттер және жалпы белок мөлшерінің 4-6%-ға төмендеуі, тромбоз белгілерінің болмауы, антикоагулянттарды қабылдау, терең тамыр тромбозы, миокард инфарктісіне бейімділік анықталды; -жүрек-қантамыр жүйесінің функционалдық өзгерістері, т.д.-нен 3000-3500м биіктікте жаттығуға мүмкіндік береді. 70-72% қанықтылықпен және ЖСЖ 144-тен 110 соғу/мин-ке дейін төмендеуімен яғни гипоксияға бейімделу нәтижесінде синустық брадикардия; - жұмысқабілеттілік және гипоксияға төзімділік 4-6% - ға, жекелеген спортшыларда 10-12%-ға өсті%; - ЖГЖ дейін және одан кейін барлық спортшыларда сүт қышқылының жинақталуы, демек, спортшылардың шамадан тыс жүктелу белгілері анықталған жоқ.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Не измеряются в связи со спецификой исследования

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Зерттеудің ерекшелігіне байланысты өлшенбейді

Level of implementation (in Russian) : Не внедрено

Level of implementation (in Kazakh) : Енгізілген жоқ

Efficiency (in Russian) : Применение полученных результатов научных исследований, предложенных практических рекомендаций и методик позволит тренерам рационализировать организацию тренировочного и соревновательного процессов в казах курес и других видах единоборств

Efficiency (in Kazakh) : Алынған ғылыми зерттеулердің нәтижелері мен ұсынылған тәжирибелік ұсынымдарды қолдану, жаттықтырушыларға қазақ күресі мен жекпе-жектің басқа түрлерінде жаттығу және жарыс ідерістерін ұтымды ұйымдастыруға мүмкіндік береді.

Field of application (in Russian) : Полученные результаты могут быть применены при планировании и управлении тренировочным и соревновательным процессами спортсменов в видах единоборств, целенаправленно в казах курес, в профильных образовательных учреждениях по физической культуре и спорту, спортивных организациях, в области спортивной медицины.

Field of application (in Kazakh) : Алынған нәтижелер спортшылардың жекпе-жек түрлерінде, қазақ күресінде, дене шынықтыру және спорт бойынша бейінді білім беру мекемелерінде, спорт ұйымдарында, спорттық медицина саласында жаттығу және жарыс үдерістерін жоспарлау және басқару кезінде қолданылуы мүмкін