The object of research, development or design (in Russian) : Сыворотки крови в казахской популяции, относящейся к контрольной группе и группе с подтвержденными случаями преддиабета

The object of research, development or design (in Kazakh) : Бақылау тобына және предиабеттің расталған жағдайлары бар топқа жататын қазақстандық популяциядағы қан сарысуы

Aim of work (in Russian) : Целью проекта является создание комплекса методов раннего прогнозирования развития предиабета методом ГХ-МС/МС, позволяющего диагностировать специфические изменения состава жирных кислот в сыворотке крови на раннем этапе развития предиабета.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты – GC-MS/MS қолдану арқылы предиабеттің дамуын ерте болжау әдістерінің кешенін жасау, бұл дамудың ерте сатысында қан сарысуындағы май қышқылдарының құрамындағы ерекше өзгерістерді диагностикалауға мүмкіндік береді. предиабет ауруы.

Методы исследования (на русском) : Набор участников в группы «случай» и «контроль» осуществлен рандомным 2-х этапным методом. Из общего количества образцов сыворотки крови будут отобраны образцы участников, соответствующие диагностическим критериям предиабета. Общее число участников исследования - 300 человек, которые будут поделены на две группы: а) «контроль» - лица без предиабета, общее число – 150 человек. b) «случай» - лица с подтвержденным состоянием «предиабета» согласно критериям ADA (American Diabetes Association): гликированный гемоглобин (HbA1c) и/или 5.7-6.4% или глюкоза плазмы натощак 5.6-6.9 ммоль/л, и/или тест толерантности глюкозы 7.8-11.0 ммоль/л .

Методы исследования (на казахском) : Қатысушылар кездейсоқ 2 кезеңдік әдіс арқылы «ауру» және «бақылау» топтарына алынды. Қан сарысуы үлгілерінің жалпы санынан предиабет диагностикалық критерийлеріне сәйкес келетін қатысушылардың үлгілері таңдалады. Зерттеуге қатысушылардың жалпы саны 300 адам, олар екі топқа бөлінеді: а) «бақылау» - предиабетсіз адамдар, жалпы саны – 150 адам. б) «жағдай» - ADA (Американдық қант диабеті қауымдастығы) критерийлеріне сәйкес расталған «преддиабет» жағдайы бар адамдар: гликирленген гемоглобин (HbA1c) және/немесе 5,7-6,4% немесе аш қарынға плазмадағы глюкоза 5,6-6,9 ммоль/л және/ немесе глюкозаға төзімділік сынағы 7,8-11,0 ммоль/л.

Obtained results and novelty (in Russian) : В сравнительном анализе у лиц с диагнозом преддиабет наблюдалась более высокая распространенность нездорового веса, курения, гипертонии и дислипидемии по сравнению с контрольными субъектами. Исследование выявило, что 70,83% мужчин и 64,21% женщин были классифицированы как преддиабетики. Среди участниц-женщин большинство были некурящими (85,26%), в то время как почти половина участников-мужчин (44,44%) также воздерживались от курения. Напротив, 8,42% женщин и 36,11% мужчин были идентифицированы как текущие курильщики, а 6,32% женщин и 19,44% мужчин были классифицированы как бывшие курильщики (p = 0,0001). Примечательно, что 76% участников с подтвержденной гипертонией получали регулярную антигипертензивную терапию. Были получены убедительные доказательства линейной тенденции, при этом доля случаев с преддиабетом увеличивалась с возрастом (p = 0,005).

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Салыстырмалы талдауда предиабет диагнозы қойылған адамдарда бақылау субъектілеріне қарағанда дұрыс емес салмақ, темекі шегу әдеттері, гипертония және дислипидемия жиілігі жоғары болды. Зерттеу ерлер 70,83% және әйелдер 64,21% предиабеттік деп жіктелгенін анықтады. Қатысушылардың әйелдер арасында көпшілігі темекі тартпайтындар (85,26%) болса, ер қатысушылардың жартысына жуығы (44,44%) темекі шегуден бас тартқан. Керісінше, әйелдердің 8,42%-ы және ерлердің 36,11%-ы қазіргі шылым шегетіндер ретінде анықталды, әйелдердің 6,32%-ы және ерлердің 19,44%-ы бұрынғы темекі шегетіндер санатына жатқызылды (p=0,0001). Айта кету керек, расталған гипертензиясы бар қатысушылардың 76% тұрақты гипертензияға қарсы ем алған. Предиабетпен ауыратын жағдайлардың үлесі жасына қарай артып келе жатқан сызықтық тенденцияның күшті дәлелі болды (p=0,005).

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Конечным результатом проекта будет создание комплекса методов прогнозирования предиабета в организме человека, позволяющего выявлять специфические изменения жирных кислот на ранней стадии развития патологического процесса путем анализа образцов компонентов крови методами газовой хроматографии с тандемным масс-спектрометрии. Социальный эффект успешной реализации проекта заключается в развитии и укреплении навыков и опыта в проведении научных исследований молодых перспективных ученых Казахстана, а также их привлечение в новые направления исследований. Экономический эффект от успешной реализации данного проекта заключается в разработке нового для Казахстана, высокочувствительного и недорогого комплекса методов диагностики предиабета на ранней стадии.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жобаның түпкілікті нәтижесі газды хроматография тандемдік масс-спектрометрия әдісін қолдану арқылы қан компоненттерінің үлгілерін талдау арқылы патологиялық процестің дамуының ерте сатысында май қышқылдарының спецификалық өзгерістерін анықтауға мүмкіндік беретін адам ағзасындағы предиабетті болжау әдістерінің кешенін құру болады. Жобаны сәтті жүзеге асырудың әлеуметтік әсері Қазақстанның келешегі зор жас ғалымдарының ғылыми зерттеулерін жүргізу дағдылары мен тәжірибесін дамыту және нығайту, сондай-ақ оларды зерттеудің жаңа бағыттарына тарту болып табылады. Бұл жобаны сәтті жүзеге асырудың экономикалық тиімділігі Қазақстан үшін предиабет ауруын ерте кезеңде диагностикалаудың жаңа, жоғары сезімталдықты және қымбат емес әдістерін әзірлеу болып табылады.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Персонализированная медицина

Field of application (in Kazakh) : Жеке медицина