The object of research, development or design (in Russian) : Объектами исследования являются пациенты с хроническими заболеваниями органов дыхания (интерстициальные заболевания легких различного генеза, хроническая обструктивная болезнь легких). Критерии включения в исследование: пациенты с хроническими заболеваниями легких с и без сердечной недостаточности, с и без нарушений функции почек; возраст от 25 до 60 лет; NYHA I-II стадии; СКФ выше 60 мл/мин. Критерии исключения: беременность, тяжелая сердечная недостаточность, СКФ ниже 60 мл/мин, острые состояния/заболевания, онкологические и гематологические заболевания. Проводится проспективное исследование с наблюдением пациентов на протяжении 3 лет с периодичностью обследования 1 раз в год. В 2024 году проводится мониторинг состояния пациентов в динамике через год.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу, әзірлеу немесе жобалау объектісі: Зерттеу нысандары тыныс алу мүшелерінің созылмалы аурулары бар науқастар болады (әртүрлі генезді өкпенің интерстициялды аурулары, өкпенің созылмалы обструктивті ауруы). Зерттеуге енгізу критерийлері: жүрек жеткіліксіздігі бар және жоқ созылмалы өкпе аурулары бар науқастар, бүйрек қызметі бұзылған және бұзылмаған науқастар; 25-тен 60 жасқа дейін; NYHA I-II сатысы; ШФЖ 60 мл/мин жоғары. Зерттеуге енгізбеу критерийлері: жүктілік, ауыр жүрек жеткіліксіздігі, ШФЖ 60 мл/мин төмен, жедел жағдайлар/ аурулар, онкологиялық және гематологиялық аурулар. Жылына 1 рет тексеру кезеңділігімен 3 жыл бойы пациенттерді бақылай отырып, перспективалық зерттеу жүргізіледі. 2024 жылы динамикадағы бір жылдан кейін пациенттердің жағдайына мониторинг жүргізіледі.

Aim of work (in Russian) : Изучение структурно-функционального дисбаланса сосудистой системы с позиции совершенствования патогенетических механизмов пульмо-кардио-ренального континуума.

Aim of work (in Kazakh) : Қантамыр жүйесінің құрылымдық-функционалдық үйлесімсіздігін пульмо-кардио-ренальді континуумде патогенетикалық механизмдерін жетілдіру тұрғысынан зерттеу.

Методы исследования (на русском) : Комплекс клинических, биохимических, иммунологических, функциональных, инструментальных и статистических методов, позволяющих выполнить запланированный объем научных исследований: 1. Клинико-функциональное обследование: сбор жалоб и анамнезов заболевания и жизни, физикальное обследование респондентов, оценка качества жизни респондентов с использованием краткого опросника WHOQOL-BREF, оценка одышки по шкале Борга, спирография, капнография, вариабельность сердечного ритма, эхокардиография с допплерографией сосудов. 2. Лабораторные методы исследования: определение мозгового натрийуретического пропептида (BNP), срединного фрагмента натрийуретического пептида А типа (MR-proANP), высокочувствительного тропонина Т (hsTnT), эндотелина-1, галектина-3, креатинина крови, PAI-1, альбумин-креатининового индекса мочи, оценку кислотно-щелочного состояния крови. 3. Инструментальные методы исследования: компьютерная томография органов грудной клетки.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу әдістері: ғылыми зерттеулердің жоспарланған көлемін орындауға мүмкіндік беретін клиникалық, биохимиялық, иммунологиялық, функционалдық, аспаптық және статистикалық әдістер кешені. 1.Клиникалық-функционалдық тексеру: шағымы, ауру мен өмір анамнездерін жинау, респонденттерді физикалық тексеру, WHOQOL-BREF қысқаша сауалнамасын пайдалана отырып, респонденттердің өмір сүру сапасын бағалау, Борг шкаласы бойынша ентігуді бағалау, спирография, капнография, жүрек ырғағының өзгергіштігі, қан тамырларының доплерографиясы бар эхокардиография. 2. Зертханалық зерттеу әдістері: милық натриуретикалық пропептидің (BNP), А типті натриуретикалық пептидтің (MR-proANP) аралық фрагментін, жоғары сезімтал Т (hsTnT) тропонин, эндотелин-1, галектин-3, қан креатининін, PAI-1, зәрдің альбумин-креатинин индексін анықтау, қанның қышқыл-негіздік күйін бағалау. 3. Аспаптық зерттеу әдістері: кеуде мүшелерінің компьютерлік томографиясы.

Obtained results and novelty (in Russian) : Продолжается работа по мониторингу клинико-функционального состояния пациентов с хроническими заболеваниями легких и выявлению различий клинико-функционального состояния, рентгенологических паттернов структурных изменений легких, состояния эндотелиальной дисфункции, фиброза, наличия сердечной недостаточности и нарушения функционального состояния почек. По результатам 2023 года среди обследованных пациентов с хроническими заболеваниями легких у 40% выявлена ранняя хроническая сердечная недостаточность на основании повышения уровней маркеров сердечной недостаточности (BNP, MR-proANP, hsTnT) в крови при отсутствии эхокардиографических изменений. У 11% обследованных пациентов выявлено нарушение функционального состояния почек, которое оценивали по повышению альбумин/креатининового соотношения более 30 и/или снижению скорости клубочковой фильтрации (СКФ) менее 60 мл/мин. Совершенствование концепции пульмо-кардио-ренального синдрома позволит эффективно выявлять ключевые факторы риска, проводить их коррекцию и предотвращать переход в симптоматическую фазу. Достижение цели проекта позволит улучшить раннюю диагностику органных поражений и их коррекцию, оценить диагностические возможности MR-proANP, hsTnT маркеров сердечной недостаточности в «серой» зоне; формирование пульмо-кардио-ренального континуума может лечь в основу реабилитационных мероприятий для снижения бремени сердечно-сосудистых осложнений.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Өкпенің созылмалы аурулары бар адамдарда жүрек жеткіліксіздігі мен бүйректің функционалдық жағдайы бұзылуының болуы және болмауына байланысты клиникалық-функционалдық жағдайының, өкпенің құрылымдық өзгерістерінің рентгенологиялық үлгілерінің, эндотелий дисфункциясының, фиброздың, жүрек жеткіліксіздігінің жағдайларының айырмашылығын анықтау жұмыстары жүргізілуде. 2023 жылғы нәтижелер бойынша өкпенің созылмалы аурулары бар зерттелген пациенттердің 40%-нда эхокардиографиялық өзгерістер болмаған кезде қандағы жүрек жеткіліксіздігі маркерлерінің (BNP, MR-proANP, hsTnT) деңгейінің жоғарылауы негізінде ерте созылмалы жүрек жеткіліксіздігі анықталды. Зерттелген пациенттердің 11% - нде бүйректің функционалдық жағдайының бұзылуы анықталды, ол альбумин/креатинин коэффициентінің 30-дан жоғарылауы және/немесе шумақтық фильтрация жылдамдығының 60 мл/мин-ден төмендеуі бойынша бағаланды. Пульмо-кардио-реналды синдром тұжырымдамасын жетілдіру негізгі қауіп факторларын тиімді анықтауға, оларды түзетуге және симптоматикалық фазаға өтудің алдын алуға мүмкіндік береді. Жобаның мақсатына жету мүше зақымдануларының ерте диагностикасын және оларды түзетуді жақсартуға, "сұр" аймақтағы жүрек жеткіліксіздігінің mr-proANP, hsТnТмаркерлерінің диагностикалық мүмкіндіктерін бағалауға мүмкіндік береді; пульмо-кардио-реналды континуумның құрылуы жүрек-қан тамырлары асқынуларының ауыртпалығын азайту үшін оңалту шараларының негізін қалауы мүмкін.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Продолжается набор первичного материала по обследованию пациентов в 2024 году - проводится оценка в динамике по сравнению с 2023 годом. Согласно календарного плана опубликована статья по полученным результатам статья в издании КОКСОН: Л.К. Ибраева, А.Р. Алина, И.В. Бачева, Д.Х. Рыбалкина, Борчашвили С.А.К., Мурзабаев А.А., А.С. Жанабаева, О.С. Классен, М.К. Аубакирова, А.А. Мукатова. Вариабельность сердечного ритма у больных с интерстициальными заболеваниями легких // Фармация Казахстана. - 2024. - №4 (255). - С. 84-90. DOI: 10.53511/pharmkaz.2024.78.19.010. Опубликовано 2 тезиса в материалах международных конференций. По результатам проекта сделаны 3 постерных и 4 устных доклада на международных конференциях, из них 2 постерных доклада на английском языке (Турция, Стамбул).

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : 2024 жылы пациенттерді тексеру бойынша бастапқы материалды жинақтау жалғасуда - 2023 жылмен салыстыру бойынша динамикада бағалау жүргізілуде. Алынған нәтижелер бойынша Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігінің Ғылым және жоғары білім саласындағы сапаны қамтамасыз ету комитеті ұсынған рецензияланатын отандық басылымда 1 (бір) мақала жарияланды: Л.К. Ибраева, А.Р. Алина, И.В. Бачева, Д.Х. Рыбалкина, Борчашвили С.А.К., Мурзабаев А.А., А.С. Жанабаева, О.С. Классен, М.К. Аубакирова, А.А. Мукатова. Өкпенің интерстициальды аурулары бар науқастарда жүрек ырғағының өзгергіштігі// Қазақстан фармациясы. - 2024. - №4 (255). - С. 84-90. DOI: 10.53511/pharmkaz.2024.78.19.010. Халықаралық конференция материалдарында 2 тезис жарияланды. Жоба нәтижелері бойынша халықаралық конференцияларда 3 постерлік және 4 ауызша баяндама жасалды, оның ішінде 2 постерлік баяндама ағылшын тілінде (Түркия, Стамбул).

Level of implementation (in Russian) : Продолжается реализация проекта. Внедрения запланированы на 3 год реализации проекта.

Level of implementation (in Kazakh) : Енгізулер жобаны іске асырудың 3 жылына жоспарланған.

Efficiency (in Russian) : Социальный, экономический, экологический, научно-технический, мультипликативный и (или) иной эффект результатов проекта с обоснованием, в том числе по решению существующих проблем в регионах страны: совершенствование патогенетических механизмов формирования органных дисфункций в рамках пульмо-кардио-ренального континуума может позволить проводить эффективный поиск решений по предотвращению развития неблагоприятных исходов для уменьшения социально-экономического бремени от заболеваемости.

Efficiency (in Kazakh) : Әлеуметтік, экономикалық, экологиялық, ғылыми-техникалық, мультипликативтік және (немесе) жоба нәтижелерінің өзге де әсері, оның ішінде ел өңірлеріндегі бар проблемаларды шешу бойынша: пульмо-кардио-реналды континуум шеңберінде мүше дисфункцияларын қалыптастырудың патогенетикалық тетіктерін жетілдіру аурушаңдықтан әлеуметтік-экономикалық ауыртпалықты азайту үшін қолайсыз нәтижелердің дамуын болғызбау жөніндегі шешімдерді тиімді іздестіруге мүмкіндік береді

Field of application (in Russian) : Медицинские организации, организации медицинского образования.

Field of application (in Kazakh) : Медициналық ұйымдар, медициналық білім беру ұйымдары.