The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования являются нанесенные металлополимерные нанокатализаторы для жидкофазных процессов гидрирования и окисления.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны гидрлеу мен тотығудың сұйық фазалық процестеріне арналған бекітілген металл-полимерлі нанокатализаторлары болып табылады.

Aim of work (in Russian) : Получение ценных кислородсодержащих соединений (спирты, кетоны, альдегиды) путем усовершенствования жидкофазных процессов гидрирования и окисления с участием эффективных полимерпротектированных нанокатализаторов на основе металлополимерных комплексов.

Aim of work (in Kazakh) : Металл-полимерлі комплекстер негізіндегі тиімді полимерлермен модифицирленген нанокатализаторлардың қатысында гидрлеу мен тотықтырудың сұйық фазалық процестерін оңтайландыру арқылы құрамында оттегі бар бағалы қосылыстарды (спирттер, кетондар, альдегидтер) алу.

Методы исследования (на русском) : Адсорбционным способом были разработаны металлополимерные нанокатализаторы, закрепленные на твердые носители для процесса гидрирования непредельного соединения. Концентрацию ионов палладия контролировали спектрофотометрическим методом. Содержание полимеров в композитах оценивали вискозиметрическим методом на вискозиметре Уббелоде. Оптимальные катализаторы были охарактеризованы физико-химическими методами анализа (ЭМ, ИК-спектроскопия, РФА и др.). Методом хроматографического анализа проведен качественный и количественный анализ продуктов реакции гидрирования.

Методы исследования (на казахском) : Адсорбциялық әдіс арқылы қанықпаған қосылысты гидрлеу процесі үшін қатты тасымалдағыштарға бекітілген металл-полимерлі нанокатализаторлар әзірленді. Палладий иондарының концентрациясы спектрофотометриялық әдіспен бақыланды. Композиттердегі полимердің мөлшері Уббелодe вискозиметрінде вискозиметриялық әдіспен бағаланды. Оңтайлы катализаторлар талдаудың физика-химиялық әдістерімен (ЭМ, ИҚ-спектроскопия, РФТ және т.б.) сипатталды. Хроматографиялық талдау әдісімен гидрлеу реакциясының өнімдерінің сапалық және сандық талдауы жүргізілді.

Obtained results and novelty (in Russian) : В отчетный период согласно календарному плану адсорбционным способом были разработаны металлополимерные нанокатализаторы, закрепленные на твердые носители для процесса гидрирования непредельного соединения. Исследование структуры и свойств полученных катализаторов физико-химическими методами (ИКС, ПЭМ, СЭМ, РФА, БЭТ и др.) подтвердило формирование палладиевых полимер-неорганических каталитических систем для процесса гидрирования. Разработанные металлополимерные нанокатализаторы, закрепленные на твердые носители проявили активность и селективность в низкотемпературном процессе гидрирования непредельных соединений (2-пропен-1-ол, 2-гексин-1-ол). По результатам проведенных исследований опубликованы 1 (одна) статья в отечественном издании, рекомендованном КОКСНВО и 1 (одна) статья в рецензируемом научном издании по научному направлению проекта, индексируемого в Science Citation Index Expanded и входящего во 2 (второй) квартиль по импакт-фактору в базе Web of Science и имеющего процентиль по CiteScore в базе Scopus 83 (восемьдесят три). Новизна исследования заключается в разработке новых металлополимерных катализаторов, закрепленных на твердые носители, для жидкофазных процессов гидрирования и окисления до ценных кислородсодержащих соединений в мягких условиях.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Есепті кезеңде күнтізбелік жоспарға сәйкес адсорбциялық әдіспен қанықпаған қосылысты гидрлеу процесі үшін қатты тасымалдағыштарға бекітілген металл-полимерлі нанокатализаторлар әзірленді. Алынған катализаторлардың құрылымы мен қасиеттерін физика-химиялық әдістермен (ИҚС, TЭM, СЭM, РФТ, БЭT және т.б.) зерттеу палладий полимер-бейорганикалық каталитикалық жүйелердің түзілуін растады. Қатты тасымалдағыштарға бекітілген металлополимерлі нанокатализаторлар қанықпаған қосылыстарды (2-пропен-1-ол, 2-гексин-1-ол)) төмен температуралы гидрлеу процесінде белсенділік пен селективтілікті көрсетті. Орындалған зерттеулердің нәтижелері бойынша ҒЖБССҚЕК ұсынған отандық басылымда 1 (бір) мақала және Science Citation Index Expanded индекстелетін және Web of Science базасында импакт-фактор бойынша 2 (екінші) квартильге кіретін және Scopus базасында CiteScore бойынша 83 (сексен үш) процентилі бар жобаның ғылыми бағыты бойынша рецензияланатын ғылыми басылымда 1 (бір) мақала жарияланды. Зерттеудің жаңалығы жұмсақ жағдайларда құрамында оттегі бар қосылыстарға дейін сұйық фазалы гидрлеу және тотықтыру процестеріне арналған жаңа қатты тасымалдағыштарға бекітілген металл-полимерлі катализаторларды жасау болып табылады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Разработанные металлополимерные нанокатализаторы, закрепленные на твердые носители продемонстрировали активность и селективность в низкотемпературном процессе гидрирования непредельных соединений. Гидрирование непредельных соединений осуществляется в мягких условиях (при температуре не выше 40°С и атмосферном давлении водорода) без участия вредных растворителей.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Қатты тасымалдағыштарға бекітілген металлополимерлі нанокатализаторлар қанықпаған қосылыстарды төмен температуралы гидрлеу процесінде белсенділік пен селективтілікті көрсетті. Қанықпаған қосылыстарды гидрлеуі зиянды еріткіштердің қатысуынсыз жұмсақ жағдайларда (40°С-тан аспайтын температурада және сутегінің атмосфералық қысымында) жүргізіледі.

Level of implementation (in Russian) : Проект является фундаментальным. Внедрение в практику планируется на следующих этапах.

Level of implementation (in Kazakh) : Жоба іргелі болып саналады. Тәжірибеге енгізу келесі кезеңдерде жоспарлануда.

Efficiency (in Russian) : Эффективность разработанных металлополимерных нанокатализаторов, закрепленных на твердые носители подтверждается высоким выходом целевых продуктов в мягких условиях. По результатам проведенных исследований опубликованы 2 статьи в отечественном и зарубежном научных изданиях.

Efficiency (in Kazakh) : Дайындалған металл-полимерлі нанокатализаторлардың тиімділігі жұмсақ жағдайда мақсатты өнімдердің жоғары өнімділігімен расталады. Зерттеу нәтижелері бойынша отандық және шетелдік ғылыми басылымдарда 2 мақала жарияланды.

Field of application (in Russian) : Гетерогенный катализ, органический синтез

Field of application (in Kazakh) : Гетерогенді катализ, органикалық синтез