The object of research, development or design (in Russian) : футеровка металлургических печей с высокими эксплуатационными свойствами, полученная с использованием техногенных отходов

The object of research, development or design (in Kazakh) : техногендік қалдықтарды пайдалану арқылы алынған жоғары өнімділік қасиеттері бар металлургиялық пештердің футеровкасы

Aim of work (in Russian) : разработка состава и технологии получения футеровки повышенной с использованием отходов металлургической промышленности и высокой долей казахстанского содержания

Aim of work (in Kazakh) : металлургия өнеркәсібінің қалдықтарын және қазақстандық шикізаттың жоғары үлесін пайдалана отырып, күшейтілген футеровка құрамы мен алу технологиясын әзірлеу

Методы исследования (на русском) : для проведения информационного анализа использованы источники баз данных ScienceDirect, Scopus, Web of Science, проведен патентный поиск. Результаты исследований получены с использованием соответствующих ПО, а также лабораторных экспериментов. Достоверность и воспроизводимость полученных результатов обеспечена путем дублирования опытов. При реализации проекта использованы методы металлографического анализа, рентгеноструктурный анализ и методы определения механических свойств

Методы исследования (на казахском) : ақпаратты талдау үшін ScienceDirect, Scopus, Web of Science дерекқор көздері қолданылып, патенттік іздеу жүргізілді. Зерттеу нәтижелері тиісті бағдарламалық қамтамасыз етуді, сондай-ақ зертханалық тәжірибелерді қолдану арқылы алынды. Алынған нәтижелердің сенімділігі мен қайталануы тәжірибелерді қайталау арқылы қамтамасыз етіледі. Жобаны жүзеге асыру кезінде металлографиялық талдау әдістері, рентгендік дифракциялық талдау және механикалық қасиеттерді анықтау әдістері қолданылды.

Obtained results and novelty (in Russian) : Научная новизна проекта заключается в определении механизмов взаимодействия техногенных отходов сталеплавильного производства с основными компонентами огнеупорного материала; влиянии технологических параметров на прочность, плотность и химическую стойкость футеровки.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жобаның ғылыми жаңалығы болат балқытудың техногендік қалдықтары мен отқа төзімді материалдың негізгі компоненттерінің өзара әрекеттесу механизмдерін анықтауда; футеровканың беріктігіне, тығыздығына және химиялық төзімділігіне технологиялық параметрлердің әсері.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : На сегоднящний день в РК для обеспечения литейного и металлургического производства требуется более 500 тыс. тонн огнеупорных материалов в год. Основной причиной выхода из строя огнеупорных металлургических материалов является их низкая термостойкость, плотность и разрушение вследствие пропитки их расплавами. В настоящее время все чаще для повышения термостойкости огнеупоров в качестве добавки используют отходы сталеплавильного производства. В стране на сегодняшний день накоплено 32 млрд. тонн промышленных отходов, и это сумма с каждым годом возрастает. Значительная часть отходов представлена, в основном, техногенно-минеральными образованиями (70 % от общего объёма). В Карагандинской области объём отходов составляет 110 707 750 тыс. тонн. Из этого 42% отходов утилизируется, остальная часть - складируются в отвалах на территориях предприятий. Решение этой проблемы - рекциклинг, т.е. повторное использование техногенных отходов в металлургическом производстве, а именно, для получения футеровки металлургических печей. Это дает возможность снизить антропогенную нагрузку на окружающую среду на территории металлургических предприятии, ресурсо- энергоемкость технологических процессов, повышая при этом экологическую и экономическую эффективность. Такой подход в настоящее время пока не получил широкого распространения, однако, проведенные теоретические и практические изыскания позволили подойти к решению этой проблемы с новых позиций.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Бүгінгі таңда Қазақстан Республикасында құю және металлургия өндірісін қолдау үшін жылына 500 мың тоннадан астам отқа төзімді материалдар қажет. Отқа төзімді металлургиялық материалдардың істен шығуының негізгі себебі олардың ыстыққа төзімділігінің төмендігі, тығыздығы және балқымалармен сіңдіру салдарынан бұзылуы болып табылады. Қазіргі уақытта болат балқыту қалдықтары отқа төзімді материалдардың ыстыққа төзімділігін арттыру үшін қосымша ретінде көбірек қолданылады. Елімізде қазір 32 миллиард тонна өндірістік қалдықтар жинақталған және бұл сома жыл сайын артып келеді. Қалдықтардың едәуір бөлігін негізінен техногендік минералды түзілімдер құрайды (жалпы көлемнің 70%). Қарағанды облысында қалдықтардың көлемі 110 707 750 мың тоннаны құрайды. Оның ішінде қалдықтардың 42 пайызы қайта өңделсе, қалғаны кәсіпорындар аумағындағы үйінділерде сақталады. Бұл мәселенің шешімі қайта өңдеу болып табылады, яғни. металлургиялық өндірісте техногендік қалдықтарды қайта пайдалану, атап айтқанда, металлургиялық пештерге арналған футеровкаларды өндіру үшін. Бұл металлургиялық кәсіпорындардың аумағында қоршаған ортаға антропогендік жүктемені, технологиялық процестердің ресурстық және энергия сыйымдылығын азайтуға, сонымен бірге экологиялық және экономикалық тиімділікті арттыруға мүмкіндік береді. Бұл тәсіл қазіргі уақытта кең тараған жоқ, дегенмен жүргізілген теориялық және практикалық зерттеулер бұл мәселені шешуге жаңа позициялардан қарауға мүмкіндік берді.

Level of implementation (in Russian) : не внедрено

Level of implementation (in Kazakh) : енгізілмеген

Efficiency (in Russian) : Будет создана технология производства новых футеровочных материалов с высокими эксплуатационными свойствами, что позволит сократить объёмы отвалов из техногенных отходов металлургического производства, снизить стоимость футеровки, повысить производительность металлургических агрегатов за счет сокращения периодичности ремонтных работ. Использование данной технологии позволит улучшить экологическую обстановку региона и созданию новых рабочих мест.

Efficiency (in Kazakh) : Металлургиялық өндірістің қалдықтарының көлемін азайтуға, футеровканың өзіндік құнын төмендетуге, жөндеу жұмыстарының жиілігін азайту есебінен металлургиялық агрегаттардың өнімділігін арттыруға мүмкіндік беретін жоғары өнімділік қасиеттері бар жаңа футеровка материалдарын өндіру технологиясы жасалады. Бұл технологияны қолдану өңірдегі экологиялық жағдайды жақсартып, жаңа жұмыс орындарын ашуға мүмкіндік береді.

Field of application (in Russian) : металлургические и машиностроительные отрасли

Field of application (in Kazakh) : металлургия және машина жасау өнеркәсіптері.