The object of research, development or design (in Russian) : Звезды группы FS CMa.

The object of research, development or design (in Kazakh) : FS CMa тобының жұлдыздары.

Aim of work (in Russian) : Исследование звезд типа FS CMa с использованием программы компьютерного моделирования для изучения околозвездных оболочек. Определение фундаментальных параметров и особенностей исследуемых систем и их оболочек.

Aim of work (in Kazakh) : Жұлдыз маңайлық қабықшаларды зерттеу үшін арналған компьютерлік модельдеу бағдарламасын пайдаланып FS CMa типті жұлдыздарды зерттеу. Зерттелетін жүйелер мен олардың қабықшаларының іргелі параметрлері мен ерекшеліктерін анықтау.

Методы исследования (на русском) : Фотометрические и спектральные наблюдения (международные архивы: ASAS-3, ASAS-SN); обработка данных (IRAF, Python); поиск периодичности (Period04, PGRAM, Python); моделирование спектральных линий (SPECTRUM, TLUSTY); определение эволюционного статуса звезд (MESA); анализ орбитальных параметров (собственный код на основании метода Монте-Карло, MCMC).

Методы исследования (на казахском) : Фотометриялық және спектрлік бақылаулар (халықаралық мұрағаттар: ASAS-3, ASAS-SN); деректерді өңдеу (IRAF, Python); периодтарын іздеу (Period04, PGRAM, Python); спектрлік сызықтарды модельдеу (SPECTRUM, TLUSTY); жұлдыздардың эволюциялық деңгейін анықтау (MESA); орбиталық параметрлерді талдау (Монте-Карло әдісіне негізделген жеке код, MCMC).

Obtained results and novelty (in Russian) : Полученные результаты включают расширение наблюдательной базы объектов типа FS CMa и B[e] с использованием фотометрических и спектральных данных из наземных и космических источников, включая ASAS-3 и ASAS-SN. Разработан метод анализа орбитальных параметров с использованием метода Монте-Карло и MCMC, который показал высокую точность и улучшил определение параметров по сравнению с традиционными подходами. Модернизированный код для моделирования излучения в спектральных линиях, с учетом электронной прозрачности и анизотропии, позволил получить более точные профили линий водорода и описать процессы рассеяния и переизлучения в околозвездных оболочках и дисках. Применен комплексных подход анализа фотометрической переменности и спектральных вариаций радиальных скоростей, а также расширен функционал для моделирования эволюции объектов с использованием MESA.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Алынған нәтижелер ASAS-3 және ASAS-SN мәліметтер базаларымен қоса, жердегі және ғарыштық көздерден алынған фотометриялық және спектрлік деректерді пайдалана отырып, FS CMa және B[e] типтегі объектілердің бақылау базасын кеңейтуді қамтиды. Монте-Карло және MCMC әдістерін қолдану арқылы орбиталық параметрлерді талдау әдісі әзірленді, ол дәстүрлі әдістермен салыстырғанда жоғары дәлдікті көрсетті және параметрлерді анықтауды жақсартты. Электрондық мөлдірлік пен анизотропияны ескере отырып, спектрлік сызықтардағы сәулеленуді модельдеуге арналған жаңартылған код сутегі сызықтарының дәлірек профилін алуға және жұлдыз маңайлық қабықшалар мен дискілердегі шашырау және қайта сәулелену процестерін сипаттауға мүмкіндік берді. Сәулелік жылдамдықтардың фотометриялық айнымалылығы мен спектралдық өзгермелілігін талдауға кешенді әдіс қолданылды және MESA коды көмегімен объектілердің эволюциясын модельдеудің ауқымы кеңейтілді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Для определения орбитальных параметров разработан Python-код, использующий не только метод Монте-Карло, но и алгоритмы цепей Маркова (MCMC), что позволило эффективнее исследовать многомерное пространство параметров. MCMC обеспечивает лучшее покрытие пространства возможных решений, что особенно полезно при работе с шумными или сложными данными, обеспечивая более надежные оценки орбитальных характеристик. Этот метод показал высокую точность и меньшую ошибку по сравнению с традиционными подходами. Разработанный код выложен на GitHub: https://github.com/nva1dman/Orbit_parametrs.git

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Орбиталық параметрлерді анықтау үшін тек Монте-Карло әдісін ғана емес, сонымен қатар көп өлшемді параметр кеңістігін тиімдірек зерттеуге мүмкіндік беретін Марков тізбекті алгоритмдерін (MCMC) қолданатын Python коды әзірленді. MCMC ықтимал шешім кеңістігін кеңінен қамтуды қамтамасыз етеді, бұл әсіресе шулы немесе күрделі деректермен жұмыс істегенде пайдалы және орбиталық параметрлерді неғұрлым сенімді бағалауларын қамтамасыз етеді. Бұл әдіс дәстүрлі тәсілдермен салыстырғанда жоғары дәлдік пен аз қателік көрсетті. Код GitHub сайтында қол жетімді: https://github.com/nva1dman/Orbit_parametrs.git

Level of implementation (in Russian) : Разрабатываемые, компьютерные алгоритмы применяются для подготовки студентов различных ступеней бакалавриата, магистратуры и докторантуры.

Level of implementation (in Kazakh) : Жасалып жатқан компьютерлік алгоритмдер студенттерді бакалавриат, магистратура және докторантураның деңгейлерінде дайындау үшін қолданылады.

Efficiency (in Russian) : Эффективность выражена в публикации, а также подготовкой докторантов по данной тематике.

Efficiency (in Kazakh) : Жобаның тиімділігі басылымдарда жарық көрген, сондай-ақ осы тақырып бойынша дайындалу барысындағы докторанттармен негізделеді.

Field of application (in Russian) : Астрофизика.

Field of application (in Kazakh) : Астрофизика.