The object of research, development or design (in Russian) : Клубни семенного картофеля

The object of research, development or design (in Kazakh) : Тұқымдық картоп түйнектері

Aim of work (in Russian) : Целью проекта является разработка цифровой автоматизированной установки для определения показателей качества и сортировки сортовых семенных клубней картофеля на базе системы машинного зрения для повышения производительности и точности проведения клубневого анализа

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты түйнек талдауының өнімділігі мен дәлдігін арттыру үшін сапа көрсеткіштерін анықтайтын және машиналық көру жүйесі негізінде сұрыптық тұқымдық картоп түйнектерін сұрыптауға арналған сандық автоматтандырылған қондырғыны әзірлеу болып табылады

Методы исследования (на русском) : Методы исследования включают: методы теории вероятности, распознавания образов, математического моделирования, компьютерные обработки изображений, теории проектирования контрольных автоматов, патентные, аналитические, статистические, инженерно-расчетные исследования, а также методы экспериментального моделирования на макетных образцах оборудования.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу әдістеріне: ықтималдықтар теориясының әдістері, образдарды тану, математикалық модельдеу, бейнені компьютерлік өңдеу, бақылау автоматтарын жобалау теориясы, патенттік, аналитикалық, статистикалық, инженерлік-есептеу зерттеулері, сонымен қатар қондырғының макетті үлгісіне эксперименталды модельдеу әдістері жатады.

Obtained results and novelty (in Russian) : Научная новизна проекта заключается в том, что используются цифровые инструменты определения параметров клубней картофеля и информативные количественные признаки, пригодные к машинной обработке, а также специальные алгоритмы и оригинальные программы, позволяющие сократить затраты ручного труда на определение показателей качества и сортировки клубней картофеля не менее чем два раза. По результатам исследовании опубликована статья на тему: «Картоптың тұқымдық түйнектерінің сапа көрсеткіштерін анықтау алгоритмін әзірлеу және сандық әдісті негіздеу» в журнале ВЕСТНИК АУЭС №65, том 2, 2024 г. и доложено в XII Международном научном конгрессе г.Варна Республики Болгария 26-29 июня 2024 г. По результатам исследования подготовлена статья для журнала, входящего в базу данных Scopus, на тему «Методика и результаты исследования параметров семенных клубней картофеля с использованием цифровых инструментов». По результатам исследований подана заявка на Патент на изобретение Республики Казахстан (Цифровая установка для определения показателей качества клубней картофеля, регистрационный номер 2024/0940.1.).

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жобаның ғылыми жаңалығы - картоп түйнектерінің параметрлерін анықтаудың сандық құралдары және машинамен өңдеуге жарамды ақпараттық сандық белгілер, сондай-ақ картоп түйнектерінің сапа көрсеткіштерін анықтауға және сұрыптауға арналған қол еңбегінің шығындарын кем дегенде екі рет азайтуға мүмкіндік беретін арнайы алгоритмдер мен түпнұсқа бағдарламалар қолданылады. Зерттеулер нәтижелері бойынша АЭжБУ Хабаршысы журналының 2024 жылғы №65 2-ші томында «Картоптың тұқымдық түйнектерінің сапа көрсеткіштерін анықтау алгоритмін әзірлеу және сандық әдісті негіздеу» тақырыбында мақала жарық көрді және 2024 жылдың 26-29 маусым аралығында Болгария мемлекетінің Варна қаласында XII халықаралық ғылыми конгресте зерттеу нәтижелері баяндалды. Зерттеулер нәтижелері бойынша Scopus базасына енетін журналға арналған «Сандық инструменттерді қолдана отырып картоптың сұрыптық түйнектерінің параметрлерін зерттеу нәтижелері мен әдісі» тақырыбында мақала дайындалды. Зерттеулер нәтижесі негізінде ҚР өнертабысқа патентіне өтінім (Картоптың түйнектерінің сапа көрсеткіштерін анықтауға арналған сандық қондырғы, тіркеу номері 2024/0940.1.) берілді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Разработаны соответствующие алгоритмы контроля с использованием современных информационных технологий для оценки показателей качества, таких как масса, размер, форма, цвет, внешние и внутренние дефекты, плотность и другие компоненты клубней картофеля. Разработан алгоритм определения и распознавания показателей качества. Разработана программа обработки информации о качественных показателях клубней картофеля. Разработаны чертежи нестандартных деталей и узлов автоматизированной установки. Разработан алгоритм программы определения качественных показателей клубней картофеля. Проведена экспериментальная проверка алгоритма и программы сортировки клубней картофеля с использованием системы машинного зрения. Для апробации разработанной программы и проведения экспериментальных исследований был разработан макетный образец автоматизированной установки. В результате исследований подтверждено, что цифровой метод и автоматизированная установка повышают производительность процедуры определения параметров клубней примерно в семь раз.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Картоп түйнектерінің массасы, мөлшері, пішіні, түсі, сыртқы және ішкі ақаулары, тығыздығы және басқа компоненттері сияқты сапа көрсеткіштерін бағалау үшін заманауи ақпараттық технологияларды қолданатын тиісті басқару алгоритмдері жасалды. Сапа көрсеткіштерін анықтау және тану алгоритмдері әзірленді. Картоп түйнектерінің сапа көрсеткіштері туралы ақпаратты өңдеуге арналған бағдарлама әзірленді. Автоматтандырылған қондырғының стандартты емес бөлшектерінің, түйіндерінің сызбалары әзірленді. Картоп түйнектерінің сапа көрсеткіштерін анықтауға арналған бағдарламаның алгоритмі әзірленді. Машиналық көру жүйесі арқылы картоп түйнектерін сұрыптау алгоритмі мен бағдарламасын тәжірибелік сынау бойынша жұмыстар жүргізілді. Әзірленген бағдарламаны сынау және тәжірибелік зерттеулер жүргізу үшін автоматтандырылған қондырғының макетті үлгісі әзірленді. Зерттеулер нәтижесінде сандық әдіс пен автоматтандырылған қондырғы түйнек параметрлерін анықтау процедурасының өнімділігін шамамен жеті есеге жоғарылататынына көз жеткізілді.

Level of implementation (in Russian) : Результаты исследований будут опубликованы в научных изданиях РК, РФ и других стран, а также в зарубежных цитируемых изданиях с импакт фактором. Степень внедрения результатов исследований будет определяться на основе математической обработки статистических данных по производству семенного картофеля и потребности в автоматизации процедур определения показателей качества для оформления сертификата качества.

Level of implementation (in Kazakh) : Зерттеу нәтижелері Қазақстан Республикасының, Ресей Федерациясының және басқа елдердің ғылыми басылымдарында, сондай-ақ импакт-факторы бар шетелдік сілтеме жасалған басылымдарда жарияланады. Зерттеу нәтижелерін енгізу дәрежесі тұқымдық картоп өндіру бойынша статистикалық деректерді математикалық өңдеу және сапа сертификатын рәсімдеу үшін сапа көрсеткіштерін анықтау процедураларын автоматтандыру қажеттілігі негізінде айқындалатын болады.

Efficiency (in Russian) : Эффективность внедрения цифровой автоматизированной установки для определения показателей качества и сортировки сортовых семенных клубней картофеля на базе системы машинного зрения определяется повышением производительности и точности проведения клубневого анализа. Конкретные данные повышения производительности будут определены по результатам экспериментальны исследований.

Efficiency (in Kazakh) : Сапа көрсеткіштерін анықтау және сұрыптық тұқымдық картоп түйнектерін машиналық көру жүйесі негізінде сұрыптауға арналған сандық автоматтандырылған қондырғыны енгізудің тиімділігі түйнек талдауының өнімділігі мен дәлдігін арттыру арқылы анықталады. Тәжірибелік зерттеулердің нәтижелері негізінде өнімділікті арттырудың нақты деректері анықталады.

Field of application (in Russian) : Сельскохозяйственные предприятия и фермерские хозяйства по производству семенного картофеля

Field of application (in Kazakh) : Тұқымдық картопты өндіру бойынша ауыл шаруашылығы кәсіпорындары мен шаруа қожалықтары