The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования является образцы карбонтаного керна.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны болып карбонатты керн үлгілері табылады.

Aim of work (in Russian) : Цель проекта заключается в систематическом анализе изменений смачиваемости и относительных фазовых проницаемостей при различных режимах растворении карбонатных образцов.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты – карбонат үлгілерінің әртүрлі еріту режимдері кезінде сулану және салыстырмалы фазалық өткізгіштіктердің өзгерістерін жүйелі түрде талдау.

Методы исследования (на русском) : Основной методологический подход включает в себя аналитические методы, методы численного моделирования течения одно- и двухфазной жидкости в карбонатных породах в масштабе пор и использование данных микрокомпьютерной томографии (микро-КТ). Сбор и анализ экспериментальных данных о растворении образцов карбонатного керна предоставят базовую информацию, необходимую для последующих этапов исследования.

Методы исследования (на казахском) : Негізгі әдіснамалық тәсіл аналитикалық әдістерді, карбонатты жыныстардағы бір және екі фазалы сұйықтық ағынын кеуек масштабында сандық модельдеу әдістерін және микрокомпьютерлік томография (микро-КТ) деректерін пайдалануды қамтиды. Карбонат өзегі үлгілерінен тәжірибелік еріту деректерін жинау және талдау зерттеудің келесі кезеңдері үшін қажетті бастапқы ақпаратты береді.

Obtained results and novelty (in Russian) : За отчётный период проведён анализ данных по растворению карбонатных кернов с использованием микро-КТ. Обработаны изображения 13 образцов до и после эксперимента с разрешением 18 мкм. В программе Avizo выполнены обрезка, сегментация, фильтрация. Обрезка до границ цилиндра (1600х1600х2600) проводилась инструментом crop editor, шумы устранялись с помощью Volume edit. Применялись медианный фильтр, нелокальный (non-local means), фильтр нерезкой маскировки (unsharp masking) и их комбинации. Медианный фильтр оказался оптимальным, обеспечивая высокое качество и корректные значения пористости. Нерезкая маскировка и комбинации фильтров, кроме median+unsharp, приводили к искажению данных. Для сегментации использовался модуль Interactive thresholding, преобразующий изображение в бинарное, где поры выделялись настройкой пороговых значений рентгеновского поглощения. Изучался параметр Marker Extent, влияющий на транспортные свойства. Анализ проводился на кубических мини-образцах (400 слайсов) с соединением путей вдоль оси Z модулем Axis connectivity. Увеличение Marker Extent объединяло поры в крупные образования, что искажало характеристики. Оптимальными значениями оказались 1 и 2, сохранявшие корректную структуру пор.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Есепті кезеңде микро-КТ көмегімен карбонат өзектерінің еруі туралы деректер талданды. Экспериментке дейінгі және кейінгі 13 үлгінің суреттері 18 мкм рұқсатпен өңделді. Avizo бағдарламасы қиюды, сегменттеуді және сүзуді орындайды. Цилиндр шекараларына дейін қию (1600x1600x2600) кесу редакторының құралымен жүзеге асырылды, дыбыс көлемін өңдеу арқылы шу жойылды. Медиандық сүзгі, жергілікті емес құралдар, айқын емес маска сүзгісі және олардың комбинациясы қолданылды. Медиандық сүзгі жоғары сапалы және дұрыс кеуектілік мәндерін қамтамасыз ететін оңтайлы болып шықты. Медиана+анықсыздан басқа айқын емес бүркемелеу және сүзгі комбинациялары деректердің бұрмалануына әкелді. Сегменттеу үшін кескінді екілік модульге түрлендіретін Интерактивті шекті модуль қолданылды, мұнда рентгендік жұтылу шегінің мәндерін реттеу арқылы кеуектер бөлектеледі. Тасымалдау қасиеттеріне әсер ететін Marker Extent параметрі зерттелді. Талдау Axis қосылым модулінің көмегімен Z осі бойымен жалғанған жолдары бар текше шағын үлгілерде (400 тілім) жүргізілді. Маркер көлемін ұлғайту тері тесігін үлкен формацияларға біріктірді, бұл сипаттамаларды бұрмалады. Оңтайлы мәндер 1 және 2 болып шықты, бұл дұрыс тесік құрылымын сақтайды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Проект активно внедряет современные технологии, такие как методы микро-КТ и численное моделирование. Это повышает технический потенциал исследователей, обеспечивая их опытом в использовании инновационных методов в научно-технических исследованиях. Результаты проекта могут быть применены для оптимизации процессов нефтедобычи и хранения CO2. Это означает улучшение технических методов, повышение производительности и снижение негативного воздействия на окружающую среду.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жоба микро-КТ әдістері мен сандық модельдеу сияқты заманауи технологияларды белсенді түрде енгізуде. Бұл ғылыми-технологиялық зерттеулерде инновациялық әдістерді қолдану тәжірибесімен қамтамасыз ету арқылы зерттеушілердің техникалық мүмкіндіктерін арттырады. Жобаның нәтижелері мұнай өндіру және СО2 сақтау процестерін оңтайландыру үшін пайдаланылуы мүмкін. Бұл техникалық әдістерді жетілдіру, өнімділікті арттыру және қоршаған ортаға теріс әсерді азайту дегенді білдіреді.

Level of implementation (in Russian) : Используемые в проекте инновационные подходы изучения процессов, влияющих на нефтедобычу и технологии хранения CO2, могут стать важным элементом энергетической стратегии национального уровня, направленной на диверсификацию и устойчивость энергетического комплекса. В свете растущей экологической осознанности, проект имеет важное значение для национальных усилий по снижению выбросов углекислого газа. Полученные в ходе проекта результаты и исследования будут способствовать укреплению позиций казахстанских научных исследователей в мировой научной среде.

Level of implementation (in Kazakh) : Мұнай өндіруге және СО2 сақтау технологияларына әсер ететін процестерді зерттеу үшін жобада қолданылатын инновациялық тәсілдер энергетикалық кешенді әртараптандыруға және тұрақтылыққа бағытталған ұлттық деңгейдегі энергетикалық стратегияның маңызды элементі бола алады. Қоршаған ортаны қорғау туралы хабардарлықтың артуына байланысты жоба көміртегі шығарындыларын азайту жөніндегі ұлттық күш-жігер үшін маңызды. Жобаны жүзеге асыру барысында алынған нәтижелер мен зерттеулер қазақстандық ғылыми зерттеушілердің әлемдік ғылыми қоғамдастықта позициясын нығайтуға көмектеседі.

Efficiency (in Russian) : В рамках отчетного периода успешно решены задачи обработки данных микро-КТ, сегментации порового пространства и анализа параметров, таких как Marker Extent. Полученные результаты вносят вклад в понимание механизма растворения карбонатных пород и изменения их параметров.

Efficiency (in Kazakh) : Есепті кезеңде микро-КТ деректерін өңдеу, кеуек кеңістігін сегменттеу және Marker Extent сияқты параметрлерді талдау мәселелері сәтті шешілді. Алынған нәтижелер карбонатты жыныстардың еру механизмін және олардың параметрлерінің өзгеруін түсінуге ықпал етеді.

Field of application (in Russian) : Полученные результаты по воздействию кислоты на пористые структуры и смачиваемость предоставят новые данные для геологов и геофизиков. Проект может дополнительно внести вклад в развитие методов микро-КТ с высоким разрешением. Результаты исследования позволят улучшить техники визуализации пористых структур, что полезно для исследований в различных областях геологии и материаловедения. Проект значительно расширяет имеющиеся знания о физических процессах в пористых средах под воздействием кислоты. Эти знания могут быть использованы для улучшения существующих теорий и моделей, касающихся физики пористых сред, и будут способствовать развитию соответствующей области науки. Проект дает возможность улучшить методы проведения физических экспериментов на образцах керна. Это имеет прямое применение в различных тех областях науки, где проведение точных физических экспериментов является ключевым элементом исследования.

Field of application (in Kazakh) : Қышқылдың кеуекті құрылымдарға әсері мен суланғыштығы туралы алынған нәтижелер геологтар мен геофизиктерге жаңа мәліметтер береді. Жоба бұдан әрі жоғары ажыратымдылықтағы микро-КТ әдістерін дамытуға ықпал етуі мүмкін. Зерттеу нәтижелері геология мен материалтанудың әртүрлі салаларындағы зерттеулер үшін пайдалы кеуекті құрылымдарды визуализациялау әдістерін жетілдіреді. Жоба қышқылдың әсерінен кеуекті ортадағы физикалық процестер туралы бар білімді айтарлықтай кеңейтеді. Бұл білім кеуекті орталар физикасына қатысты қолданыстағы теориялар мен модельдерді жетілдіру үшін пайдаланылуы мүмкін және ғылымның сәйкес саласының дамуына ықпал етеді. Жоба негізгі үлгілерде физикалық эксперименттер жүргізу әдістерін жетілдіруге мүмкіндік береді. Бұл нақты физикалық эксперименттер жүргізу зерттеудің негізгі элементі болып табылатын ғылымның әртүрлі салаларында тікелей қолданылуына ие.