The object of research, development or design (in Russian) : Костно-роговые предметы и орудий поселений бронзового века Центрального Казахстана, в частности поселений Талдысайского и Атасуского микрорайонов

The object of research, development or design (in Kazakh) : Орталық Қазақстаннан, оның ішінде Талдысай және Атасу шағынаудандарының қола дәуірге жататын қоныстарының сүйек және мүйіз құралдары мен бұйымдары

Aim of work (in Russian) : Цель проекта – систематизация архивно-библиографических данных, упорядочение источниковой базы костно-роговых изделий и орудий, проведение комплексного структурно-сырьевого, типологические, морфологические, трасологические исследования костно-роговой индустрии поселения Центрального Казахстана. А также определить особенности и этапов подготовки рукотворных изделий, выявить уровень развития хозяйств эпохи бронзы Талысайского и Атасуского микрорайонов.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты – мұрағаттық-библиографиялық деректерді жүйелеу, сүйек пен мүйізден дайындалған бұйымдар мен еңбек құралдардың деректік базасын ретке келтіру, Орталық Қазақстан қоныстарының сүйек-мүйіз индустриясына кешенді құрылымдық-шикізаттық, типологиялық, морфологиялық, трасологиялық зерттеулер жүргізу. Және де адам қолымен дайындаған бұйымдардың жасалу ерекшеліктері мен кезеңдерін анықтау, Талысай, Атасу шағын аудандарындағы қола дәуірі шаруашылықтарының даму деңгейін анықтау.

Методы исследования (на русском) : Применены методы, которые в археологии отмечается междисциплинарными, такие как типологический, морфологический, трасологический метод исследования.

Методы исследования (на казахском) : Археологияда пәнаралық деп саналатын типологиялық, морфологиялық, трасологиялық зерттеу әдістері сияқты әдістер қолданылады.

Obtained results and novelty (in Russian) : Были систематизированы опубликованные источники и материалы по изучению костяных орудий. По библиографическим данным определены первые источники по костяным предметам, начало археологических и этнографических исследований косторезного искусства. Проведены сплошной осмотр костяных артефактов поселений Талдысайского микрорайона. Образцы костяных орудий и предметов поселений Талдысай составляют 495 экз, а поселений Балкан 114 экз. Были определены особенности костно-роговых орудий и предметов металлообработки и земледелие. Новизной исследования является комплексное изучения костно-роговых изделий бронзового века Центрального Казахстана. Впервые в археологической науке Казахстана начали проводить комплексные исследования костяных и роговых изделий из давних археологических раскопок, которые некоторые хранятся в музейных фондах.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Сүйек құралдарын зерттеу бойынша жарияланған дереккөздер мен материалдар жүйеленді. Библиографиялық деректерге сүйене отырып, сүйек заттары туралы алғашқы дереккөздер және сүйек ою өнерінің археологиялық-этнографиялық зерттеулерінің басталуы анықталды. Талдысай шағынауданың сүйек артефактілерін қарап, өңделген сүйектер ажыратылды.Талдысай қонысынан алынған сүйек құралдары мен бұйымдарының үлгілері 495 үлгіні, ал Балқан қонысынан 114 үлгіні құрайды. Сүйекті мүйізді еңбек құралдары мен металл өңдеу заттарының және ауыл шаруашылығының ерекшеліктері анықталды. Зерттеудің жаңалығы Орталық Қазақстанның қола дәуіріндегі сүйек-мүйіз бұйымдарын кешенді түрде зерттеу болып табылады. Қазақстанның археология ғылымында алғаш рет кешенді зерттеулер бұрыңғы археологиялық қазбалардан табылған және мұражай қорларында сақталған сүйек пен мүйіз бұйымдарын қамтиды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Проведен обзорный анализ по памятникам археологии Казахстана бронзового века в аспекте изучения костяных орудий. Был проведен сплошной осмотр костяных артефактов поселении Талдысай, хранящиеся в Институте археологии им. А.Х. Маргулана. По типологическим и трасологическим анализам были выделены основные группы: орудия, предметы, атрибуты, заготовки. По морфологическим исследованиям в к рукотворным обработке подвергались кости лошади, КРС, МРС и в единичных случаях собаки и кабана. В металлообработке использовали орудий как трубки, скребки и сопла, а в земледелие использовали разрыхлителей, скребки, серповидные орудия

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Қазақстанның қола дәуіріндегі археологиялық ескерткіштеріне сүйек құралдарын зерттеу аспектісінде шолу талдауы жүргізілді. А.Х. Марғұлан атындағы археология институтында сақталған Талдысай микроауданының сүйек бұйымдарына толық тексеру жүргізілді.Типологиялық және трасологиялық талдаулар негізінде негізгі топтар анықталды: құралдар, объектілер, атрибуттар, бланктар. Морфологиялық зерттеулерге сәйкес жылқының, ірі қараның, ұсақ малдың, ал жекелеген жағдайларда иттер мен жабайы қабандардың сүйектері өңдеуге ұшыраған. Металл өңдеуде жылтыратқыш, қасық сияқты құралдарды, ал егіншілікте қопсытқыш пен орақ тәрізді құралдарды пайдаланды.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Накопленные результаты исследования дополнят материальную и духовную культуру нашей истории данного периода; результаты, полученные по поселениям, дополнят научно-теоретические выводы; полученная ценная информация увеличивает познания нашего народа в области истории и археологии. Научные публикации, написанные в результате исследований, могут быть использованы для написания монографий, учебников для студентов и магистрантов. О результатах исследований исполнители будут информировать всех заинтересованных сторон путем выступления с докладами на конференциях, публикациях в научных журналах и освещения в масс-медиа.

Field of application (in Kazakh) : Зерттеудің жинақталған нәтижелері осы кезеңдегі тарихымыздың материалдық және рухани мәдениетін толықтырады; елді мекендерден алынған нәтижелер ғылыми-теориялық тұжырымдарды толықтырады; Алынған құнды мәліметтер халқымыздың тарих, археология саласындағы білімін арттырады. Зерттеу нәтижесінде жазылған ғылыми басылымдарды монографиялар, студенттер мен магистранттарға арналған оқулықтар жазуға пайдалануға болады. Орындаушылар конференцияларда баяндамалар жасау, ғылыми журналдарда жариялау және бұқаралық ақпарат құралдарында жариялау арқылы барлық мүдделі тұлғаларды зерттеу нәтижелері туралы хабардар етеді.