The object of research, development or design (in Russian) : Таулы аудандардағы су объектілері

The object of research, development or design (in Kazakh) : Водные объекты в горных районах

Aim of work (in Russian) : Провести анализ применения данных дистанционного зондирования и разработать алгоритмы автоматизированного построения цифровых моделей рельефа дна и определения морфометрических характеристик водных объектов в горных территориях Республики Казахстан на основе использования спутниковых данных.

Aim of work (in Kazakh) : Қашықтықтан зондтау деректерінің қолданылуына талдау жүргізу және жерсеріктік деректерді пайдалану негізінде Қазақстан Республикасының таулы аумақтарындағы су объектілерінің морфометриялық сипаттамаларын айқындайтын және түбінің рельефінің цифрлық модельдерін құрайтын автоматтандырылған алгоритмдерін әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : Для анализа батиметрии применялись физические принципы, учитывающие особенности поглощения света в водной среде, а также отражение и рассеивание света от дна водоемов. Извлечение батиметрической информации на основе спутниковых данных осуществлялась двумя основными методами: эмпирическими подходами и моделями инверсии, построенными на физических законах.

Методы исследования (на казахском) : Батиметрияны талдау үшін су ортасындағы жарықтың сіңу ерекшеліктерін, сондай-ақ су объектілерінің түбінен жарықтың шағылысуы мен таралуын ескеретін физикалық принциптер қолданылды. Спутниктік мәліметтерден батиметриялық ақпаратты алу екі негізгі әдіспен жүзеге асырылды: эмпирикалық тәсілдер және физикалық заңдарға негізделген инверсия модельдері.

Obtained results and novelty (in Russian) : Согласно ожидаемому результату календарного плана договора разработана научно-методическая основа с детализьным описанием методов построение цифровых моделей рельефа дна водных объектов: разработан единый датасет из скачанных спутниковых снимков на текущий период, и из скачанных спутниковых снимков за исторический период для территории исследования; Проводились работы по экспортированию ЦММ, топографических карт и ортофотопланов для получения точных моделей местности; Был проделан исторический анализ и работы по прогнозу; Анализ полученных исторических данных за последние 10–20 лет для территории исследования; Разработать методы и алгоритмы автоматизированного построения цифровых моделей рельефа (ЦМР) дна и определения морфометрических характеристик водных объектов в труднодоступных горных территориях Казахстана на основе использования спутниковых данных. По методике спутниковой батиметрии в результате исследовании мировых научных публикации, использовались в качестве объекта исследования озеро «Балхаш» и озеро «Кольсай». Научно-методические основы разработки метода построения цифровых моделей рельефа дна водных объектов с использованием спутниковых данных охватывают комплексный подход, направленный на создание высокоточных и детализированных моделей рельефа дна. Были проведены работы по сбору спутниковых снимков среднего разрешения Landsat, в целях проведения исторического анализа за последние 10–20 лет, на исследуемую местность.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Шарттың күнтізбелік жоспарының күтілетін нәтижесіне сәйкес су объектілері түбінің рельефінің цифрлық үлгілерін құру әдістерін егжей-тегжейлі сипаттай отырып, ғылыми-әдістемелік негіз әзірленді: ағымдағы кезеңге жүктелген спутниктік суреттерден және зерттеу аумағы үшін тарихи кезеңге жүктелген спутниктік суреттерден бірыңғай датасет әзірленді; дәл модельдерді алу үшін ЖММ, топографиялық карталар мен ортофотопландарды экспорттау бойынша жұмыстар жүргізілді тарихи талдау және болжам бойынша жұмыстар жүргізілді; Зерттеу аумағы үшін соңғы 10-20 жыл ішінде алынған тарихи деректерді талдау; жерсеріктік деректерді пайдалану негізінде Қазақстанның қол жетпейтін таулы аумақтарындағы су объектілерінің морфометриялық сипаттамаларын айқындау және түбінің цифрлық рельеф үлгілерін (ДМР) автоматтандырылған құру әдістері мен алгоритмдерін әзірлеу. Спутниктік батиметрия әдістемесі бойынша әлемдік ғылыми жарияланымдарды зерттеу нәтижесінде "Балқаш" көлі мен "Көлсай" көлі зерттеу объектісі ретінде пайдаланылды. Спутниктік деректерді пайдалана отырып, су объектілерінің түбі рельефінің цифрлық модельдерін құру әдісін әзірлеудің ғылыми-әдістемелік негіздері түбі рельефінің жоғары дәлдіктегі және егжей-тегжейлі модельдерін жасауға бағытталған кешенді тәсілді қамтиды. Соңғы 10-20 жыл ішінде зерттелетін жерге тарихи талдау жүргізу мақсатында Landsat орташа ажыратымдылықтағы спутниктік суреттерді жинау бойынша жұмыстар жүргізілді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Алгоритмы автоматизированного построения цифровых моделей рельефа дна и определения морфометрических характеристик водных объектов в горных территориях Республики Казахстан на основе использования спутниковых данных позволят осуществлять оперативный мониторинг водных объектов.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жерсеріктік деректерді пайдалану негізінде Қазақстан Республикасының таулы аумақтарындағы су объектілерінің түбі рельефінің цифрлық модельдерін автоматтандырылған құру және морфометриялық сипаттамаларын айқындау алгоритмдері су объектілеріне жедел мониторинг жүргізуге мүмкіндік береді.

Level of implementation (in Russian) : На данном этапе не планируется

Level of implementation (in Kazakh) : Бұл кезеңде жоспарланбаған

Efficiency (in Russian) : Методы предназначенные для оценки количественных параметров состояния водных объектов в труднодоступных и сейсмоопасных регионах Казахстана. Они также предназначены для выполнения инженерно-гидрологических расчетов и решения вопросов водохозяйственного характера. На основе этих методов разрабатываются геоинформационные системы (ГИС) с использованием веб-технологий, что обеспечивает накопление результатов анализа данных спутникового зондирования Земли (ДЗЗ) в базах данных. Это значительно упрощает последующее использование полученной информации и сокращает время передачи ее конечным пользователям.

Efficiency (in Kazakh) : Қазақстанның жету қиын және сейсмикалық қауіпті өңірлеріндегі су объектілері жай-күйінің сандық параметрлерін бағалауға арналған әдістер. Олар сондай-ақ инженерлік-гидрологиялық есептеулерді орындауға және су шаруашылығы мәселелерін шешуге арналған. Осы әдістердің негізінде веб-технологияларды пайдалана отырып, геоақпараттық жүйелер (ГАЖ) әзірленеді, бұл деректер базасында жерді спутниктік зондтау (ЖҚЗ) деректерін талдау нәтижелерінің жинақталуын қамтамасыз етеді. Бұл алынған ақпаратты кейінірек пайдалануды едәуір жеңілдетеді және оны соңғы пайдаланушыларға беру уақытын қысқартады.

Field of application (in Russian) : Водные ресурсы, экология, геодинамика

Field of application (in Kazakh) : Су ресурстары, экология, геодинамика