The object of research, development or design (in Russian) : Исследование исторической практики освящения «памятных мест» в Казахстане в колониальный, советский период и период независимости в связи с вопросом формирования региональной и национальной идентичности на примере Павлодарской области.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Қазақстанда «естелік орындарды» киелі етудің отарлық, кеңестік һәм тәуелсіздік кезеңіндегі тарихи тәжірибесі Павлодар облысының мысалында аймақтық және ұлттық бірегейлікті қалыптастыру мәселесімен өзара байланыста зерттеу.

Aim of work (in Russian) : Целью исследования является изучение историко-региональной практики освящения «памятных мест» в Казахстане в колониальный, советский и период независимости на примере Павлодарской области.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты - Қазақстанда «естелік орындарды» киелі етудің отарлық, кеңестік және тәуелсіздік кезеңдердегі тарихи-өлкелік тәжірибесін Павлодар облысының мысалында зерттеу.

Методы исследования (на русском) : На втором году исследования активно применялись методы для углубленного анализа и верификации исторической информации, что способствовало формированию целостной концепции. Методы внутреннего и внешнего анализа источников уточнили достоверность архивных, письменных и устных данных, способствуя структурированию фактов. В рамках качественных методов был проведен социологический опрос, направленный на изучение значимости памятных мест для жителей Павлодарского Прииртышья. Этот метод позволил выявить мнения местного населения и этнокультурных объединений о культурной ценности и посещаемости памятных мест, а также получить рекомендации от специалистов по их сохранению и популяризации. Нарративный анализ и методы устной истории способствовали созданию описаний памятных мест через личные рассказы. Монографический метод позволил изучить работы других исследователей, критически осмыслить их результаты и интегрировать их в общую концепцию. Историографический, хронологический и аналогический методы применялись для определения этапов развития памятных мест, а сравнительно-исторический подход выявил параллели с объектами других регионов. Метод синтеза стал основой для обобщения и вывода ключевых идей. Мультидисциплинарный подход, объединяющий данные из различных источников, позволил создать комплексное исследование, углубив понимание культурного наследия Павлодарского Прииртышья.

Методы исследования (на казахском) : Екінші жылдағы зерттеу барысында тарихи ақпаратты тереңірек талдау және тексеру әдістері белсенді қолданылып, нәтижесінде тұтас тұжырымдаманың қалыптасуына ықпал етті. Ішкі және сыртқы талдау әдістері архивтік, жазбаша және ауызша деректердің шынайылығын нақтылап, деректердің құрылымдануына ықпал етті. Сапалық әдістер аясында Павлодар Ертіс өңіріндегі ескерткіш орындарының маңыздылығын зерттеуге бағытталған әлеуметтік сауалнама жүргізілді. Бұл әдіс жергілікті тұрғындар мен этномәдени бірлестіктердің ескерткіш орындарының мәдени құндылығы мен оларға келу жиілігіне қатысты пікірлерін анықтауға, сондай-ақ мамандардан осы орындарды сақтау мен насихаттау бойынша ұсыныстар алуға мүмкіндік берді. Наративті талдау және ауызша тарих әдістері жеке әңгімелер арқылы ескерткіш орындарының сипаттамаларын жасауға ықпал етті. Монографиялық әдіс басқа зерттеушілердің еңбектерін зерттеп, олардың нәтижелерін сындарлы талқылауға және оларды жалпы тұжырымдамаға біріктіруге мүмкіндік берді. Тарихи дереккөздерді талдау, хронологиялық және аналогиялық әдістер ескерткіш орындарының даму кезеңдерін анықтау үшін қолданылды, ал салыстырмалы-тарихи тәсіл басқа аймақтардағы объектілермен параллельдер табуға көмектесті. Синтез әдісі негізгі идеяларды жалпылау және тұжырымдау негізіне айналды. Әртүрлі дереккөздерден алынған деректерді біріктіретін пәнаралық тәсіл кешенді зерттеу жүргізуге және Павлодар Ертіс өңірінің мәдени мұрасын тереңірек түсінуге мүмкіндік берді.

Obtained results and novelty (in Russian) : Результаты за 2-е полугодие исследований: Проведена аналитическая работа с письменными источниками, научной литературой и архивными документами по памятным местам Павлодарского Прииртышья. Исследование охватило новые фонды Алтайского государственного архива (№50, №163, №Ф.Р-1820), что позволило выявить ключевые исторические места, связанные с казахо-калмыцкими сражениями и другими значимыми объектами, расширив понимание историко-культурного наследия региона. На втором этапе проведены опросы среди трёх фокус-групп: жителей Павлодарского региона, этнокультурных объединений и экспертов. Первая группа выявила значимые для населения памятные места. Вторая отметила важность их сохранения и популяризации, а третья предложила идеи по развитию туристического потенциала и описала трансформацию объектов. В начале июля состоялся научный визит в Государственный архив Новосибирской области для изучения фондов №145 («Западно-Сибирский торговый путь»), №270 (картографические материалы) и №11796 («Коллекция фотодокументов»). Эти документы включали исторические названия и описание инфраструктуры, что помогло глубже понять историко-культурные особенности региона. Также были исследованы фонды Алтайского краевого архива (№81, №86), касающиеся истории Павлодарско-Иртышского региона. На основе исследований были написаны статьи.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 2-ші жарты жылдық зерттеу нәтижелері: Павлодар Ертіс өңіріндегі ескерткіш орындарға қатысты жазбаша дереккөздермен, ғылыми әдебиеттермен және архивтік құжаттармен аналитикалық жұмыс жүргізілді. Зерттеу барысында Алтай мемлекеттік архивінің №50, №163, №Ф.Р-1820 қорлары зерттеліп, қазақ-қалмақ шайқастары және басқа да маңызды объектілермен байланысты тарихи орындар анықталды. Зерттеудің екінші кезеңінде Павлодар өңірінің тұрғындары, этномәдени бірлестіктер және сарапшылар арасында сауалнамалар жүргізілді. Бірінші топ тұрғындар үшін маңызды ескерткіш орындарын анықтады. Екінші топ оларды сақтау және насихаттау қажеттілігін атап өтті, ал үшінші топ туристік әлеуетті дамыту идеяларын ұсынып, объектілердің тарихи кезеңдердегі өзгерістерін сипаттады. Шілде айының басында Новосібір облысының Мемлекеттік архивіне ғылыми сапар ұйымдастырылып, онда №145 («Батыс-Сібір сауда жолы»), №270 (картографиялық материалдар) және №11796 («Фотоқұжаттар коллекциясы») қорлары зерттелді. Бұл құжаттар тарихи атаулар мен инфрақұрылымды сипаттап, өңірдің тарихи-мәдени ерекшеліктерін тереңірек түсінуге көмектесті. Сонымен қатар, Алтай аймақтық архивінің Павлодар Ертіс өңірі тарихына қатысты №81 және №86 қорлары зерттелді. Зерттеу нәтижелері бойынша мақала жазылды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Показатели проекта заключается в том, что во-первых, требование обосновать перед органами государственной власти их способность укреплять региональную и национальную идентичность через изучение святых мест и «памятников» в регионах; во-вторых, как жители Павлодарской области воспринимают национальную риторику о становлении и развитии сакральной географии и как видят ее будущее, какие у них представления о ее развитии? Есть необходимость изучить эти вопросы; в-третьих, очевидна необходимость модернизации маршрутов внутреннего туризма, выявления альтернативных или новых маршрутов.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жобаның ғылыми нәтижелеріне қажеттілік: біріншіден, өңірлердегі киелі орындар мен «естелік орындарды» зерттеу арқылы олардың аймақтық және ұлттық бірегейлікті нығайта алатын мүмкіндіктерін мемлекеттік органдар үшін негіздеуге сұраныс бар; екіншіден, Павлодар облысының тұрғындары киелі географияны қалыптастыру мен дамыту туралы ұлттық риториканы қалай қабылдайды және оның болашағын қалай көреді, оны дамытуға қатысты қандай идеялары бар? деген сауалдарды зерделеуді шешеді. үшіншіден, ішкі туризм бағыттарын жаңғыртуға, балама немесе жаңа бағыттарын айқындауға деген қажеттілігімен өлшенеді.

Level of implementation (in Russian) : 1) издание монографии: Вклад постдокторантов, прошедших рецензирование и рекомендованных к публикации обладателями не менее двух ученых званий профессора и/или доктора наук 6 стр. п. опубликовано не менее 1 (одной) монографии (монография издается в электронном виде). 2) 1 (одно) авторское свидетельство буден получено от Казахстанского патентного бюро путем создания карты, определяющей приоритетные направления внутреннего туризма на основе святых мест Павлодарской области.

Level of implementation (in Kazakh) : 1) монография жариялау: рецензиялаудан өткен және кемінде екі профессор ғылыми атағының және/немесе ғылым докторы ғылыми дәрежесінің иегерлері жариялауға ұсынған постдокторанттың үлесі 6 б. п. кем емес 1 (бір) монография жарияланады (монография электронды форматта жарияланады). 2) Павлодар облысындағы киелі орындар негізінде ішкі туризмнің басым бағыттарын айқындайтын карта жасау арқылы қазақстандық патенттік бюродан 1 (бір) авторлық куәлік алынады.

Efficiency (in Russian) : Социальная эффективность проекта проявляется в его научных результатах, способствующих укреплению региональной и национальной идентичности, а экономическая – в модернизации маршрутов внутреннего туризма и создании новых маршрутов.

Efficiency (in Kazakh) : Жобаның әлеуметтік тиімділігі оның ғылыми нәтижелері аймақтық және ұлттық бірегейлікті нығайтуға септігін тигізу арқылы, ал экономикалық тиімділігі ішкі туризм бағыттарының жаңғыруы мен жаңа жолдарының негізделуі арқылы көрініс табады.

Field of application (in Russian) : - способствует обогащению научно-теоретических основ краеведения. - станет основой для укрепления региональной и национальной идентичности через святые места региона, доказывая, что автохтонность северных регионов Казахстана не вызывает сомнений. Международное значение: - исследования в ходе реализации проекта прокладывают путь к интеграции региональных ученых и вузов с мировым научным сообществом; -научные результаты, полученные в ходе сравнительного изучения использования сакральных мест и «монументальных мест» Казахстана на благо общества и государства в колониальный, советский периоды и период независимости, будут интересны зарубежным ученым. - научные результаты изучения основ освящения «памятных мест» вместе с внутренним туризмом откроют дорогу иностранным гражданам (например, бывшим жителям, эмигрировавшим из Павлодарской области в Германию, Россию, Польшу и др.) дань уважения реконструированным «памятным местам» в будущем.

Field of application (in Kazakh) : - өлкетанудың ғылыми-теориялық негіздерін байытуға өзіндік үлес қосады. -өңірдегі киелі орындар арқылы аймақтық және ұлттық бірегейлікті нығайтуға, Қазақстанның солтүстік өңірлерінің автохтондылығы еш күмән туғызбайтындығын дәлелдеуге негіз болады. Халықаралық ауқымдағы маңыздылығы: - жобаны жүзеге асыру барысындағы зерттеулер аймақтық ғалымдар мен жоғары оқу орындарының әлемдік ғылыми қауымдастықпен интеграциясына жол ашады; -отарлық, кеңестік және тәуелсіздік кезеңіндегі Қазақстанның киелі орындары мен «естелік орындарын» қоғам мен мемлекет мүддесі үшін пайдалану мәселелерін салыстырмалы зерттеу барысында алынатын ғылыми нәтижелер шетелдік ғалымдар үшін де қызығушылық тудыратын болады; -«естелік орындарды» киелі ету негіздерін зерттеудің ғылыми нәтижелері ішкі туризммен бірге болашақта шетелдік азаматтардың (мысалы, Павлодар облысынан Германияға, Ресейге, Польшаға және т.б. елдерге қоныс аударған бұрынғы тұрғындар) қайта жаңғыртылған «естелік орындарға» тағзым ете келуге жол ашылатын болады.