The object of research, development or design (in Russian) : ионосфераның турбуленттігі

The object of research, development or design (in Kazakh) : турбулентность ионосферы

Aim of work (in Russian) : исследование фрактальной структуры развитой турбулентности ионосферы в естественных условиях, идентифицирование ионосферных возмущении от гео-гелиофизических источников

Aim of work (in Kazakh) : табиғи жағдайларда ионосфераның дамыған турбуленттілігінің фракталдық құрылымын зерттеу, геогелиофизикалық көздерден ионосфералық бұзылыстарды анықтау

Методы исследования (на русском) : Численный анализ, фрактальный анализ, вейвлет анализ

Методы исследования (на казахском) : Сандық талдау, фракталдық талдау, вейвлеттік талдау

Obtained results and novelty (in Russian) : Разработан набор основных и вспомогательных скриптов для вычисления корреляционной размерности, корреляционной энтропии и максимального показателя Ляпунова в контексте геофизических данных. Включена возможность предварительной обработки, удаления выбросов, оценка качества данных, возможность применения к данным техник адаптивного разложения по модам (VMD, CEEMD). Предусмотрена возможность проведения мультифрактального анализа. Разработан набор основных и вспомогательных скриптов для расчета вейвлет-коэффициентов применительно к геофизическим данным. Разработанное ПО предоставляет комплексные инструменты для анализа нелинейных возмущений в ионосфере, комбинируя возможности адаптивного вейвлет-преобразования и мультифрактального анализа. Необходимые скрипты реализованы на языке программирования Python. Новизна разработанного программного обеспечения заключается в его комплексном подходе к нелинейному анализу геофизических данных, объединяющем широкий спектр методов для углубленного исследования временных рядов. В отличие от стандартных методов, данный инструментальный комплекс предлагает: 1)Расширенные возможности для анализа нелинейных характеристик ионосферы; 2)Интеграцию адаптивного разложения по модам (VMD, CEEMD); 3)Возможности мультифрактального анализа; 4)Автоматизированная предобработка данных; 5)Гибкость в настройках анализа и визуализации.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Геофизикалық деректер контекстінде корреляциялық өлшемділікті, корреляциялық энтропияны және Ляпуновтың максималды көрсеткішін есептеу үшін негізгі және қосалқы скрипттер жиынтығы әзірленді. Алдын ала өңдеу, ауытқуларды жою, деректер сапасын бағалау, адаптивті ыдырату техникаларын (VMD, CEEMD) қолдану мүмкіндіктері енгізілген. Мультифракталды талдау жүргізу мүмкіндігі қарастырылған. Геофизикалық деректерге қатысты вейвлет-коэффициенттерді есептеу үшін негізгі және қосалқы скрипттер жиынтығы жасалды. Әзірленген бағдарламалық қамтамасыз ету ионосферадағы сызықтық емес ауытқуларды талдауға арналған кешенді құралдарды ұсынады, адаптивті вейвлет-түрлендіру және мультифракталды талдау мүмкіндіктерін біріктіреді. Қажетті скрипттер Python бағдарламалау тілінде іске асырылған. Бұл бағдарламалық қамтамасыз етудің жаңалығы — уақыттық қатарларды терең зерттеу үшін кең ауқымды әдістерді біріктіретін геофизикалық деректерді сызықтық емес талдауға кешенді көзқараста. Стандартты әдістерден айырмашылығы, бұл құралдар жиынтығы келесі мүмкіндіктерді ұсынады: 1)Ионосфераның сызықтық емес сипаттамаларын талдауға арналған кеңейтілген мүмкіндіктер; 2)Модалар бойынша адаптивті ыдыратуды енгізу (VMD, CEEMD); 3)Мультифракталды талдау мүмкіндіктері; 4)Деректерді автоматтандырылған алдын ала өңдеу; 5)Талдау және визуализация параметрлерін икемді баптау.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Конструктивные показатели Модульная архитектура: отдельные модули для вычислений корреляционной размерности, энтропии, показателя Ляпунова, вейвлет-коэффициентов, мультифрактального анализа и предобработки данных. Гибкость параметров: поддержка различных типов вейвлетов, масштабов и методов адаптивного разложения (VMD, CEEMD). Удобство использования: консольный интерфейс с возможностью настройки через файлы, встроенные функции визуализации. Технико-экономические показатели Экономия времени: автоматизация сложных расчетов, снижение времени на обработку и анализ больших данных. Доступность: поддержка стандартного оборудования, использование бесплатных библиотек Python. Высокая точность: улучшенные методы анализа и предобработки, снижение шума и повышение надежности данных.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Конструктивті көрсеткіштер Модульдік архитектура: корреляциялық өлшемділік, энтропия, Ляпунов көрсеткіші, вейвлет-коэффициенттер, мультифракталды талдау және деректерді алдын ала өңдеу үшін жеке модульдер. Параметрлердің икемділігі: әртүрлі вейвлеттер түрлерін, масштабтарды және бейімделген ыдырату әдістерін (VMD, CEEMD) қолдау. Қолдану ыңғайлылығы: файлдар арқылы реттеу мүмкіндігі бар консольдық интерфейс, кірістірілген визуализация функциялары. Технико-экономикалық көрсеткіштер Уақыт үнемдеу: күрделі есептеулерді автоматтандыру, үлкен деректерді өңдеу және талдау уақытын қысқарту. Қолжетімділік: стандартты жабдықты қолдау, Python-ның тегін кітапханаларын пайдалану. Жоғары дәлдік: талдау және алдын ала өңдеу әдістерінің жақсаруы, шуды азайту және деректердің сенімділігін арттыру.

Level of implementation (in Russian) : не предусмотрена на данном этапе

Level of implementation (in Kazakh) : осы кезеңде қамтамасыз етілмейді

Efficiency (in Russian) : Применение фрактального и вейвлет анализа позволит эффективнее проводить исследование ионосферных неоднородностей ионосферы, идентифицировать источники волновых возмущений по источникам возникновения. Применение метода структурных функций, метода Хигучи, метода вычисления фрактальной размерности через спектральную плотность сигнала(PSD) расширяет границы применимости фрактального анализа.

Efficiency (in Kazakh) : Фракталдық және вейвлеттік талдауды қолдану ионосфераның ионосфералық гетерогенділігін неғұрлым тиімді зерттеуге және олардың шығу тегі бойынша толқындық бұзылулардың көздерін анықтауға мүмкіндік береді. Құрылымдық функция әдісін, Хигучи әдісін және сигналдық спектрлік тығыздықты (PSD) пайдаланып фракталдық өлшемді есептеу әдісін қолдану фракталдық талдаудың ауқымын кеңейтеді.

Field of application (in Russian) : геофизика, физика солнечно-земных связей, сейсмология

Field of application (in Kazakh) : геофизика, күн-жер байланыстары физикасы, сейсмология