The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования является процесс рассеяния нейтронов на движущихся ядрах, описываемый потенциалом Юкавы

The object of research, development or design (in Kazakh) : Юкава потенциалымен сипатталатын қозғалыстағы ядролардағы нейтрондардың шашырау процесі.

Aim of work (in Russian) : Цель проекта – рассчитать влияние возможных «пятых» сил природы на нейтронно-оптические явления и ее применение как к уже существующим данным, так и к предполагаемым будущим нейтронным экспериментам.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты-табиғатта мүмкін болатын "бесінші" күштің нейтрондық-оптикалық құбылыстарға әсерін есептеу және оның бұрыннан бар деректерге, болашақ нейтрондық эксперименттерде қолданылуын талдау.

Методы исследования (на русском) : Методы, используемые в решении задачи основаны на нерелятивистской теории рассеяния применительно ко многим системам частиц. Для когерентных взаимодействий можно определить так называемый «нейтронный оптический потенциал» и связанный с ним нейтронный показатель преломления, во многом схожий с концепциями фотонной оптики, когда оптический потенциал нейтрона прямо пропорционален амплитуде рассеяния нейтронов.

Методы исследования (на казахском) : Жоба тапсырмаларын шешуде қолданылатын әдістер көптеген бөлшекті жүйелерге қолданылатын релятивистік емес шашырау теориясына негізделген. Когерентті өзара әсерлесу үшін "нейтрондық оптикалық потенциалды" және фотондық оптика концепциясына бағынатын нейтрондық сыну көрсеткішін анықтауға болады. Біздің жағдайда нейтронның оптикалық потенциалы нейтрондардың шашырау амплитудасына тура пропорционал.

Obtained results and novelty (in Russian) : Для поиска экзотической гравитации проведен анализ задачи рассеяния нейтронов на движущемся зеркале, основанная на потенциале Юкавы. В данном случае, разница между вероятностью отражения нейтронов от зеркала при скоростях V=0 и V >0 в том, что s-волновая амплитуда рассеяния не дает вклада, в отличие от p-волны. Учитывая, что экзотический гравитационный потенциал Юкавы не является сферически симметричным в лабораторной системе отсчета, соответственно имеет место вклад p-волны в амплитуду рассеяния нейтрона. Полученные результаты показывают вклад p-волны в отражение нейтронов, что раскрывает асимметрию потенциала в лабораторной системе и подтверждает наличие экзотических гравитационных эффектов.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Экзотикалық гравитацияны іздеу үшін Юкава потенциалына негізделген қозғалыстағы айнадан нейтрондардың шашырау мәселесіне талдау жасалды. Бұл жағдайда V=0 және V > 0 жылдамдықтарындағы нейтрондардың айнадан шағылу ықтималдылықтарының айырмашығы s- толқындарының шашырау амплитудасы p толқындарына қарағанда үлесін бермеуінде. Зертханалық санақ жүйесінде экзотикалық гравитациялық Юкава потенциалы сфералық симметриялы емес екенін ескере отырып, алынған нәтижелер зертханалық жүйеде потенциалдың асимметриясын ашатын және экзотикалық гравитациялық әсерлердің болуын растайтын нейтрондардың шағылуында p толқынының үлесі барын көрсетеді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : -

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : -

Level of implementation (in Russian) : Результаты исследования экзотического взаимодействия нейтронов с веществом с использованием потенциала Юкавы, находятся на стадии теоретического анализа. В настоящее время рассмотренные методы и теоретические подходы могут послужить основой для достижения основной цели научного исследования для описания взаимодействия нейтронов с веществом в случае степенных потенциалов.

Level of implementation (in Kazakh) : Юкава потенциалын қолдана отырып, нейтрондардың затпен экзотикалық әсерлесуін зерттеу нәтижелері теориялық талдау сатысында. Қазіргі уақытта қарастырылған әдістер мен теориялық тәсілдер дәрежелік потенциалдар жағдайында нейтрондардың затпен әсерлесуін сипаттау үшін ғылыми зерттеудің негізгі мақсатына жетуге негіз бола алады.

Efficiency (in Russian) : Достижения в данной области дают толчок для развития исследований в области нейтронной оптики. Нейтронная оптика изучает взаимодействие нейтронов с веществом по аналогии с взаимодействием света с оптическими средами. Современные исследования включают изучение нейтронных интерферометров, дифракции нейтронов, поляризационных эффектов и новых подходов к визуализации структурных свойств материалов. Это направление также важно для исследования фундаментальных взаимодействий и поиска экзотических физических явлений, таких как скрытые силы или отклонения от стандартных теорий

Efficiency (in Kazakh) : Осы саладағы жетістіктер нейтрондық оптика саласындағы зерттеулерді дамытуға серпін береді. Нейтрондық оптика нейтрондардың затпен әсерлесуін жарықтың оптикалық ортамен әсерлесуіне ұқсас түрде зерттейді. Заманауи зерттеулерге нейтрондық интерферометрлерді, нейтрондардың дифракциясын, поляризациялық әсерлерді және материалдардың құрылымдық қасиеттерін бейнелеудің жаңа тәсілдерін зерттеу жатады. Бұл бағыт іргелі өзара әсерлесулерді зерттеу және жасырын күштер немесе стандартты теориялардан ауытқулары сияқты экзотикалық физикалық құбылыстарды іздеу үшін де маңызды

Field of application (in Russian) : Теоретическая физика, астрофизика и ядерная астрофизика, физика экстремальных состояний вещества, физика нейтронных звезд и сверхплотных космических объектов, физика космоса.

Field of application (in Kazakh) : Теориялық физика, астрофизика және ядролық астрофизика, заттың экстремалды күйлерінің физикасы, нейтронды жұлдыздар мен ультра тығыз ғарыш объектілерінің физикасы, ғарыш физикасы