The object of research, development or design (in Russian) : лекарственное растительное сырье надземная часть адониса тяньшанского (Adonis tianschanica Adolf. Lipsch) и адониса летнего (Adonis aestivalis L.)

The object of research, development or design (in Kazakh) : Дәрілік өсімдік шикізаты — Тяньшандық адонис (Adonis tianschanica Adolf. Lipsch) пен жаздық адонис (Adonis aestivalis L.) жер үсті бөлігі.

Aim of work (in Russian) : Изучение фармако-технологических параметров лекарственного растительного сырья, разработка оптимальной технологии экстрагирования и подтверждение валидности процесса.

Aim of work (in Kazakh) : Зерттеу фармако-технологиялық параметрлерін дәрілік өсімдік шикізатын, экстракцияның оңтайлы технологиясын әзірлеу және процестің валидациясын растау.

Методы исследования (на русском) : методы и методики описанные в Государственной Фармакопее Республики Казахстан

Методы исследования (на казахском) : Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Фармакопеясында сипатталған әдістер мен әдістемелер.

Obtained results and novelty (in Russian) : впервые изучены фармако-технологические параметры лекарственного растительного сырья адониса тяньшанского (Adonis tianschanica Adolf. Lipsch) и адониса летнего (Adonis aestivalis L.), разработаны оптимальная технологич получения экстрактов с максимальным выходом биологически активных веществ и подтверждена валидность процесса.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Алғаш рет тяньшандық адонис (Adonis tianschanica Adolf. Lipsch) пен жаздық адонис (Adonis aestivalis L.) дәрілік өсімдік шикізатының фармако-технологиялық параметрлері зерттелді, биологиялық белсенді заттардың максималды шығымымен экстракттар алу үшін оптималды технология әзірленді және процестің валидациясы расталды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Определены аминокислотный и жирнокислотный состав экстрактов Adonis tianschanica и Adonis aestivalis. В экстрактах выявлены следующие аминокислоты: аспарагиновая кислота, глутаминовая кислота, серин, глицин, аспарагин, глутамин, цистеин, треонин, аргенин, аланин, пролин, тирозин, валин, метионин, гистидин, изолейцин, лейцин, триптофан, фенилаланин, лизин. Качественный и количественный анализ биологически активных веществ: Для Adonis tianschanica: флаваноиды – 18,77%, полисахариды – 5,4%, дубильные вещества – 5,41%, сердечные гликозиды – следы. Для Adonis aestivalis: флаваноиды – 15,12%, полисахариды – 4,2%, дубильные вещества – 3,72%, сердечные гликозиды – следы. Способ получения густого экстракта с использованием водно-спиртового раствора (50%) в соотношении сырья и экстрагента 1:10. Степень измельчения сырья: 3-5 мм. Метод экстракции: ультразвуковая мацерация. Установлены оптимальные режимы экстракции для получения наибольшей эффективности. Использование ультразвуковой мацерации позволяет существенно ускорить процесс и повысить выход целевых компонентов. Изучен выход биологически активных веществ из сырья в экстракт. По результатам исследований рассчитан материальный баланс процесса экстракции. Время на один цикл экстракции существенно сокращено с применением ультразвуковой мацерации.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Adonis tianschanica және Adonis aestivalis экстрактыларында аминокислоталық және май қышқылдық құрамдары анықталды. Экстрактылардан келесі аминокислоталар табылды: аспарагин қышқылы, глутамин қышқылы, серин, глицин, аспарагин, глутамин, цистеин, треонин, аргинин, аланин, пролин, тирозин, валин, метионин, гистидин, изолейцин, лейцин, триптофан, фенилаланин, лизин. Adonis tianschanica үшін: флавоноидтар – 18,77%, полисахаридтер – 5,4%, танниндер – 5,41%, жүрек гликозидтері – іздер. Adonis aestivalis үшін: флавоноидтар – 15,12%, полисахаридтер – 4,2%, танниндер – 3,72%, жүрек гликозидтері – іздер. Экстракт алу әдісі: су-спирттік ерітіндіні (50%) қолдана отырып, шикізат пен экстрагенттің қатынасы 1:10. Шикізатты ұнтақтау дәрежесі: 3-5 мм. Экстракция әдісі: ультрадыбыстық мацерация. Экстракцияның максималды тиімділігін алу үшін оңтайлы режимдер анықталды. Ультрадыбыстық мацерацияны қолдану процесті айтарлықтай жеделдетіп, мақсатты компоненттердің шығымын арттыруға мүмкіндік береді. Шикізаттан экстрактқа биологиялық белсенді заттардың шығымдылығы зерттелді. Зерттеу нәтижелері бойынша экстракция процесінің материалдық балансы есептелді. Ультрадыбыстық мацерацияны қолдану экстракцияның бір цикліне кететін уақытты айтарлықтай қысқартты.

Level of implementation (in Russian) : Частичное внедрение. Метод экстракции отвалидирован. Он готов к использованию в лабораторных и малосерийных производствах.

Level of implementation (in Kazakh) : Жартылай енгізу. Экстракция әдісі валидациядан өтті. Ол зертханалық және шағын сериялық өндірістерде қолдануға дайын.

Efficiency (in Russian) : Полученные данные о составе экстрактов являются важной основой для дальнейших исследований и позволяют изучить свойства этих растений в контексте их использования в медицине и фармацевтике. Разработанный метод экстракции с использованием ультразвуковой мацерации значительно улучшает извлечение активных компонентов и сокращает время обработки.

Efficiency (in Kazakh) : Экстрактылардың құрамы туралы алынған деректер болашақ зерттеулер үшін маңызды негіз болып табылады және осы өсімдіктердің медицина мен фармацевтика саласында қолданылуы контексінде олардың қасиеттерін зерттеуге мүмкіндік береді. Ультрадыбыстық мацерацияны қолдана отырып әзірленген экстракция әдісі белсенді компоненттердің алынуын айтарлықтай жақсартады және өңдеу уақытын қысқартуға мүмкіндік береді.

Field of application (in Russian) : Экстракты адониса будут использованы для разработки новых фармацевтических препаратов, особенно для лечения заболеваний сердечно-сосудистой системы. Флаваноиды и сердечные гликозиды, содержащиеся в этих растениях, обладают выраженным кардиотоническим действием, что открывает возможности для создания препаратов для лечения аритмий, гипертонии, сердечной недостаточности. Полученные результаты могут стать основой для дальнейших исследований в области фармакогнозии, направленных на изучение новых биологически активных соединений в растениях.

Field of application (in Kazakh) : Адонис экстрактылары жаңа фармацевтикалық препараттарды әзірлеу үшін, әсіресе жүрек-қан тамырлары жүйесінің ауруларын емдеу мақсатында қолданылмақ. Осы өсімдіктерде кездесетін флавоноидтар мен жүрек гликозидтері айқын кардиотоникалық әсерге ие, бұл аритмия, гипертония, жүрек жетіспеушілігін емдеуге арналған препараттарды жасау мүмкіндігін ашады. Алынған нәтижелер фармакогнозия саласындағы болашақ зерттеулер үшін негіз бола алады, олар өсімдіктердегі жаңа биологиялық белсенді қосылыстарды зерттеуге бағытталған.