The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования являются углекислый газа и метан в атмосфере.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны - атмосферадағы көмірқышқыл газы мен метан.

Aim of work (in Russian) : Целью работы является разработка системы космического мониторинга углекислого газа и метана в атмосфере над территорией Республики Казахстан. Актуальность проекта обусловлена тем, что главным признаком изменения климата является накопление углекислого газа и метана в атмосфере. Результаты данного проекта по исследованию распределения углекислого газа и метана над территорией Казахстана по данным спутникового зондирования позволят точнее определить изменение климата.

Aim of work (in Kazakh) : Жұмыстың мақсаты - Қазақстан Республикасының аумағында атмосферадағы көмірқышқыл газы мен метанның ғарыштық мониторинг жүйесін жасау. Жобаның өзектілігі климаттың өзгеруінің басты белгісі атмосферада көмірқышқыл газы мен метанның жинақталуымен байланысты. Көмірқышқыл газы мен метанның Қазақстан территориясында спутниктік зондтау мәліметтері бойынша таралуын зерттеуге арналған осы жобаның нәтижелері климаттың өзгеруін дәлірек анықтауға мүмкіндік береді.

Методы исследования (на русском) : Методами исследования являются методы математического моделирования переноса длинноволнового излучения для определения содержания парникового газа в атмосфере.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу әдістері - атмосферадағы парниктік газдың құрамын анықтау үшін ұзақ толқындық сәуле беруді математикалық модельдеу әдістері.

Obtained results and novelty (in Russian) : Полученные результаты. Получены результаты обработки данных по углекислому газу и метану в атмосфере на основе информации инфракрасных каналов космических аппаратов над территорией Республики Казахстан. Содержание в атмосферном столбе диоксида азота за 2016, 2017 и 2018 годы по спутниковым данным в теплое время года максимальное, в холодное время минимальное. В то же время в холодный период амплитуды изменений имеют максимумы, а в теплый период интервал изменений минимальный. Анализ спутниковых данных сенсора OMI за период 10.01.2004 - 04.19.2019 показал, что тренд увеличения значения содержания диоксида азота в атмосферном столбе в среднем составил 8,57 %. По вертикальным распределениям наблюдается повышенное содержание метана в июле, а в январе - пониженное. Наиболее повышенное содержание метана наблюдается на северо-востоке Казахстана, а на юге - пониженное. В среднем по территории Казахстана с 09.2002 года по 12.2018 год содержание метана по данным спутникового зондирования увеличилось на 7,2 %.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Алынған нәтижелер. Қазақстан Республикасының аумағы бойынша ғарыш аппараттарының инфрақызыл каналдарынан алынған ақпарат негізінде атмосферадағы көмірқышқыл газы мен метан туралы мәліметтерді алдын-ала өңдеу нәтижелері алынды. Спутниктік мәліметтерге сәйкес 2016, 2017 және 2018 жылдарға арналған атмосфералық бағандағы азот диоксиді мөлшері жылы маусымда максимум, ал суықта минималды болады. Сонымен қатар, суық мезгілде өзгерістер амплитудасы максимумға ие, ал жылы кезеңде өзгерістердің аралығы минималды болады. OMI сенсорының 2004 жылғы 10 қаңтар - 2019 жылғы 4 сәуір аралығындағы спутниктік деректерін талдау атмосфералық бағандағы азот диоксиді мөлшерінің өсу тенденциясы орта есеппен 8,57% құрады. Тік бөлу кезінде метанның құрамы шілдеде жоғарылайды, ал қаңтарда - төмен. Метанның ең жоғары мөлшері Қазақстанның солтүстік-шығысында, ал оңтүстігінде - төменгі. 09.2002 ж. Бастап 12.2018 ж. Аралығында Қазақстанда спутниктік дыбыс бойынша метанның мөлшері 7,2% -ға өсті.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Данные содержания парниковых газов

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Парниктік газдар құрамының деректері

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Областями применения результатов проекта являются гидрометеорология и климатология.

Field of application (in Kazakh) : Қолданылу саласы: гидрометеорология және климатология.