The object of research, development or design (in Russian) : Создание и производство новых видов кормов для рыб, выращиваемых в прудовых водоемах, аквакультуре и аквапонике и выводу новой продукции на рынок.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Тоған су айдындарында, аквамәдениетте және аквапоникада өсірілетін балықтарға арналған жемнің жаңа түрлерін жасау және өндіру және жаңа өнімді нарыққа шығару.

Aim of work (in Russian) : Целью настоящего проекта является разработка и производство, реализация новых видов кормов для рыб, выращиваемых в прудовых водоемах, аквакультуре и аквапонике, обладающих свойствами улучшения жизнедеятельность водных организмов (а также качество водной среды).

Aim of work (in Kazakh) : Осы жобаның мақсаты су ағзаларының тіршілік әрекетін (сондай-ақ су ортасының сапасын) жақсарту қасиеттеріне ие тоған су айдындарында, аквамәдениетте және аквапоникада өсірілетін балықтарға арналған азықтың жаңа түрлерін әзірлеу және өндіру, сату болып табылады.

Методы исследования (на русском) : Предлагаемый продукт – отечественный рыбный корм, отличающийся тем, что, обладает улучшенными питательными, структурными свойствами, повышенными сроками годности продукта за счет добавления диатомита и биогенных элементов. Технология производства относится к области агропромышленного комплекса, производства кормов для рыбного хозяйства и аквакультуры. Предлагаемая технология относится к методам получения минеральных кормов с новой технологией их изготовления на автоматизированной системе переработки сырья. Нами проведена оптимизация условий кормления рыб с использованием диатомита и биогенных элементов, также изучение их влияния на биохимические процессы, приводящие к получению экологически чистой рыбной продукции. Предлагаемые продукт и технология открывают хорошую перспективу для их использования с целью улучшения продуктивности рыб.

Методы исследования (на казахском) : Ұсынылатын өнім-диатомит пен биогендік элементтерді қосу арқылы жақсартылған қоректік, құрылымдық қасиеттерге, өнімнің жарамдылық мерзімінің жоғарылауына ие болуымен ерекшеленетін отандық балық тағамы. Өндіріс технологиясы агроөнеркәсіптік кешен, балық шаруашылығы мен акваөсіру үшін жем өндіру саласына жатады. Ұсынылған технология шикізатты өңдеудің автоматтандырылған жүйесінде оларды өндірудің жаңа технологиясымен минералды Жем алу әдістеріне жатады. Біз диатомит пен биогендік элементтерді қолдана отырып, балықты тамақтандыру жағдайларын оңтайландырдық, сонымен қатар олардың экологиялық таза балық өнімдерін алуға әкелетін биохимиялық процестерге әсерін зерттедік. Ұсынылатын өнімдер мен технология балық өнімділігін жақсарту мақсатында оларды пайдалану үшін жақсы перспектива ашады.

Obtained results and novelty (in Russian) : С научной точки зрения впервые изучены молибдоферменты растительноядных и плотоядных рыб. Для этого оптимизированы методы определения их активности. Зависимость активности КО, АО и СО от присутствия молибдена в их активном центре определяется выращиванием рыб в воде, содержащей молибдат или вольфрамат. Впервые установлены оптимальные условия in vivo включения экзогенного молибдата в состав молибдоферментов в различных органах живой рыбы. Сущность новизны результатов исследования состоит в том, что впервые проведен сравнительный анализ воздействия рыбных кормов на рост и развитие рыб в присутствии казахстанского (Мугальжарского) диатомита. Предложена экспериментально обоснованная модель протекторных свойств диатомита от экологических факторов.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Ғылыми тұрғыдан алғаш рет шөпқоректі және жыртқыш балықтардың молибдоферменттері зерттелді. Ол үшін олардың белсенділігін анықтау әдістері оңтайландырылған. КО, АО және СО белсенділігінің олардың белсенді орталығында молибденнің болуына тәуелділігі құрамында молибдат немесе вольфрамат бар суда балық өсіру арқылы анықталады. Алғаш рет тірі балықтың әртүрлі мүшелеріндегі молибдоферменттердің құрамына экзогендік молибдатты in vivo қосудың оңтайлы шарттары белгіленді. Зерттеу нәтижелерінің жаңалығының мәні қазақстандық (Мұғалжар) диатомиттің қатысуымен балық азығының балықтың өсуі мен дамуына әсерін салыстырмалы талдау алғаш рет жүргізілгендігінде. Экологиялық факторлардан диатомиттің протекторлық қасиеттерінің эксперименталды негізделген моделі ұсынылған.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Для коммерциализации предлагается разработанная технология производства двух видов отечественного корма для карповых и лососевых, форелевых видов рыб, которые оптимизированы по основному составу за счет введения специальных добавок (диатомита и солей молибдата), что улучшает переваримость и усвояемость рыбных кормов, а также повышает качество и безопасность рыбной продукции.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Коммерцияландыру үшін арнайы қоспаларды (диатомит және молибдат тұздары) енгізу есебінен негізгі құрамы бойынша оңтайландырылған тұқы және лосось, форель балық түрлеріне арналған отандық жемнің екі түрін өндірудің әзірленген технологиясы ұсынылады, бұл балық жемінің қорытылуын және сіңімділігін жақсартады, сондай-ақ балық өнімдерінің сапасы мен қауіпсіздігін арттырады.

Level of implementation (in Russian) : Получены ряд моделей, разработана модель технологической линии производства кормов для рыб, использующая новейшие технологии. Разработаны улучшенные рецептуры кормов для рыб.

Level of implementation (in Kazakh) : Бірқатар модельдер алынды, жаңа технологияларды қолдана отырып, балық тағамдарын өндірудің технологиялық желісінің моделі жасалды. Балық азықтарының жетілдірілген формулалары жасалды.

Efficiency (in Russian) : Основные показатели проекта: оптимизация условий кормления рыб с использованием диатомита и изучение их влияние на биохимические процессы, приводящие к получению экологически чистой рыбной продукции, открывают хорошую перспективу для их использования с целью улучшения продуктивности рыб.

Efficiency (in Kazakh) : Жобаның негізгі көрсеткіштері: диатомитті қолдана отырып, балықты азықтандыру жағдайларын оңтайландыру және олардың экологиялық таза балық өнімдеріне әкелетін биохимиялық процестерге әсерін зерттеу балық өнімділігін жақсарту мақсатында оларды пайдалану үшін жақсы перспектива ашады.

Field of application (in Russian) : Основными потребителями продукции будут являться рыбоводческие фермы Казахстана, занимающиеся разведением товарной рыбы. Выше было указано, что количество рыбоводных хозяйств в Казахстане увеличилось в 2,5 раза за 2 года, их число составило 502. Объем выращиваемой рыбы вырос до 17 тысяч тонн.

Field of application (in Kazakh) : Өнімнің негізгі тұтынушылары Қазақстанның тауарлық балық өсірумен айналысатын балық өсіретін фермалары болып табылады. Жоғарыда айтылғандай, Қазақстанда балық өсіретін шаруашылықтардың саны 2 жылда 2,5 есеге артып, олардың саны 502-ге жетті. Өсірілген балық көлемі 17 мың тоннаға дейін өсті.