The object of research, development or design (in Russian) : Субтест «говорение» по казахскому языку

The object of research, development or design (in Kazakh) : Қазақ тілінің «айтылым» субтесті

Aim of work (in Russian) : Cовершенствование субтеста по говорению казахского языка, оценка возможностей применения американской системы OPI; в целом определить предпосылки соответствия тестовой системы казахского языка, включая субтеста говорения, соответствующим требованиям международных стандартов тестирования.

Aim of work (in Kazakh) : Америкалық OPI жүйесінің қолданбалы мүмкіндіктерін бағалай отырып, қазақ тілінің айтылым субтестін жетілдіру; тұтастай алғанда, қазақ тілінің тест жүйесін, оның ішінде, айтылым бөлігін тестілеудің халықаралық стандарттарындағы тиісті талаптарға сәйкестендірудің алғышарттарын анықтау.

Методы исследования (на русском) : Группа теоретических методов используется при выборе, анализе, систематизации, экспертизе мировых тестовых систем, определении их особенностей и связей, анализе научных основ. Индикаторные показатели субтеста говорения в мировых тестовых системах, спецификация, задания субтеста говорения проводятся на основе метода группировки, проводится анализ плюсов и минусов заданий в каждой системе. С помощью метода синтеза определяются понятия и термины, относящиеся к адаптации системы к казахскому языку. Для проведения процедур сбора и анализа результатов эксперимента, полученных данных используется комплекс комбинированных методов. Для получения всестороннего и реалистичного результата используется сочетание качественного и количественного подходов, данное сочетание необходимо для понимания проблемы и определения оптимального решения. Методы проектирования, измерения (качественные и количественные данные) и анализа (содержательные или количественные) используются в процессе получения результатов. В процессе анализа данных используется метод многофакторного дисперсионного анализа для определения характеристик факторов, вызывающих какие-либо изменения. Для этого путем выявления изменений и анализа на мелкие составляющие выявляются различные устойчивые факторы, явления, оказавшие влияние на языковой уровень.

Методы исследования (на казахском) : Теориялық әдістер тобы әлемдік тест жүйелерін таңдау, талдау, жүйелеу, сараптау, олардың ерекшеліктері мен байланыстарын айқындау, ғылыми негіздеріне анализ жасауда пайдаланылады. Әлемдік тест жүйелеріндегі айтылым субтестінің индикаторлық көрсеткіштері, спецификациясы, айтылым субтесті тапсырмалары топтастыру әдісінің негізінде жүргізіледі, әр жүйедегі тапсырмалардың артықшылықтары мен кемшіліктеріне анализ жасалады. Синтездеу әдісі арқылы жүйені қазақ тіліне бейімдеуге қатысты ұғымдар мен терминдер анықталады. Эксперимент нәтижелерін, алынған деректерін жинау және талдау процедураларын жүргізу үшін аралас әдістер кешені қолданылады. Жан-жақты әрі шындыққа сай келетін нәтиже алу үшін сапалық және сандық тәсілдер тоғыса пайдаланылады, аталмыш комбинация мәселені түсіну әрі оптималды шешімді анықтау үшін қажет. Жобалау, өлшеу (сапалық және сандық деректер) және талдау (мазмұндық немесе сандық) әдістері нәтиже алу барысында пайдаланылады. Деректерді талдау барысында қандай да бір өзгерістер әкелетін факторлардың сипаттарын анықтау үшін көпфакторлы дисперсивті талдау әдісі қолданылады. Ол үшін өзгерістерді анықтап, ұсақ компоненттерге талдау арқылы тілдік деңгейге әсер еткен әр түрлі тұрақты факторлар, құбылыстар анықталады.

Obtained results and novelty (in Russian) : Спецификация для субтестов говорения системы тестирования казахского языка, дескрипторы языкового уровня, разработанные с адаптацией к американской системе OPI, обеспечивают соответствие уровня владения казахским языком мировым стандартам тестирования, повышение международного авторитета государственного языка.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Америкалық OPI жүйесіне бейімдей отырып әзірленген қазақ тілін тестілеу жүйесінің айтылым субтестіне арналған спецификация, тілдік деңгей дескрипторлары қазақ тілін меңгеру деңгейін тестілеудің әлемдік стандарттарға сәйкестендіруді, мемлекеттік тілдің халықаралық беделін арттыруды қамтамасыз етеді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Не предусмотрено

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Қарастырылмаған

Level of implementation (in Russian) : Не внедрено

Level of implementation (in Kazakh) : Ендірілмеген

Efficiency (in Russian) : Результаты исследования способствуют обеспечению полноценной деятельности казахского языка как государственного, модернизации казахского языка на основе алфавита с латинской графикой, дальнейшему повышению языковой культуры и проведению гармоничной языковой политики, направленной на развитие языкового капитала. Результаты исследования, несомненно, будут полезны для развития методической системы овладения казахским языком как родным и иностранным, совершенствования лингвистических механизмов оценки уровня владения казахским языком.

Efficiency (in Kazakh) : Зерттеу нәтижелері қазақ тілінің мемлекеттік тіл ретіндегі толыққанды қызметін қамтамасыз етуге, латын графикалы әліпби негізінде қазақ тілін жаңғыртуға, тіл мәдениетін одан әрі арттыруға және тілдік капиталды дамытуға бағытталған үйлесімді тіл саясатын жүргізуге үлес қосады. Сондай-ақ зерттеу қорытындылары қазақ тілін ана тілі және шет тілі ретінде меңгертудің әдістемелік жүйесін дамытуға, қазақ тілін меңгеру деңгейін бағалаудың лингвистикалық тетіктерін жетілдіру үшін пайдалы болары сөзсіз.

Field of application (in Russian) : Потенциальными пользователями результатов проекта являются Министерство Науки и высшего образования Республики Казахстан, Комитет Науки, высшие учебные заведения и Министерство Просвещения Республики Казахстан, Национальный центр тестирования, языковые центры по изучению казахского языка, Институт языкознания имени А. Байтурсынова и др.

Field of application (in Kazakh) : Жоба нәтижелерін әлеуетті пайдаланушылар Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігі, Ғылым комитеті, Жоғары оқу орындары және Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрлігі, Ұлттық тестілеу орталығы, қазақ тілін үйрететін тіл орталықтары, А. Байтұрсынұлы атындағы Тіл білімі институты және т.б.