The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования являются новые отечественные фармакологические субстанции для лечения кожных заболеваний, включающие синтез гидразидов пиперидин-карбоновых кислот и их производных с потенциальной антибактериальной активностью, а также экстракты лекарственных растений (подорожник, лопух, одуванчик), используемые в народной медицине для лечения заболеваний кожи. Дополнительно в рамках проекта планируется создание наночастиц серебра и меди методом «зеленого» синтеза с использованием экстрактов этих растений.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу объектісі – тері ауруларын емдеуге арналған жаңа отандық фармакологиялық заттар, оның ішінде пиперидин-карбон қышқылының гидразидтері мен олардың потенциалды бактерияға қарсы белсенділігі бар туындыларының синтезі, сондай-ақ дәрілік өсімдіктердің сығындылары (жолжелкен, лопуха, одуванчика). тері ауруларын емдеуге арналған халықтық медицина. Сонымен қатар, жоба осы өсімдіктердің сығындыларын пайдалана отырып, «жасыл» синтез әдісі арқылы күміс пен мыс нанобөлшектерін жасауды жоспарлап отыр.

Aim of work (in Russian) : Разработка новых отечественных и экологически безопасных фармакологических субстанций для лечения кожных заболеваний.

Aim of work (in Kazakh) : Тері ауруларын емдеуге арналған жаңа отандық және экологиялық таза фармакологиялық заттарды жасау.

Методы исследования (на русском) : Синтез и химический анализ: Синтез гидразидов пиперидин-карбоновых кислот и их производных с использованием стандартных методов органического синтеза (алкилирование, ацилирование). Идентификация и подтверждение строения с помощью ИК-, ЯМР- и УФ-спектроскопии. Экстракция растительных компонентов: Извлечение биоактивных веществ из лекарственных растений (подорожник, лопух, одуванчик) с использованием растворителей различной полярности (водный, этанольный, этилацетатный и другие). Анализ экстрактов для выявления активных компонентов. «Зеленый» синтез наночастиц: Получение наночастиц серебра и меди с использованием экстрактов подорожника в качестве восстановителя. Оценка размеров частиц и их формы с помощью СЭМ и ТЭМ.

Методы исследования (на казахском) : Синтез және химиялық талдау: органикалық синтездің стандартты әдістерін (алкилдеу, ацилдеу) қолдану арқылы пиперидин-карбон қышқылы гидразидтері мен олардың туындыларын синтездеу. ИҚ, ЯМР және УК-спектроскопия көмегімен құрылымды анықтау және растау. Өсімдік компоненттерін алу: әртүрлі полярлық еріткіштерді (су, этанол, этилацетат және т.б.) пайдалана отырып, дәрілік өсімдіктерден биоактивті заттарды алу (жолжелкен, лопуха, одуванчика). Белсенді компоненттерді анықтау үшін сығындыларды талдау. Нанобөлшектердің «жасыл» синтезі: тотықсыздандырғыш ретінде жолжелкен сығындыларын қолдану арқылы күміс және мыс нанобөлшектерін дайындау. SEM және TEM көмегімен бөлшектердің өлшемдері мен пішіндерін бағалау.

Obtained results and novelty (in Russian) : В ходе выполнения проекта синтезированы эфиры и гидразиды замещенных пиперидилуксусных кислот, установлены их строение и состав с использованием современных методов спектроскопии. Разработана технология экстракции биоактивных компонентов из лекарственных растений (подорожник, лопух, одуванчик) с использованием растворителей различной полярности. Эти экстракты демонстрируют значительную биологическую активность, включая антимикробную, антиоксидантную и противовоспалительную активность. Новизна проекта заключается в использовании «зеленого» синтеза для получения наночастиц серебра и меди с размером до 100 нм, используя экстракты подорожника как восстановители. Также проведены исследования противомикробной, фунгицидной и цитотоксической активности синтезированных соединений и наночастиц, выявивших высокую активность гидразидов, экстракта подорожника и наночастиц серебра. Полученные данные будут использованы для дальнейших исследований и разработки новых фармакологических субстанций для лечения кожных заболеваний.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жоба барысында заманауи спектроскопиялық әдістерді қолдану арқылы алмастырылған пиперидилсірке қышқылдарының күрделі эфирлері мен гидразидтері синтезделді, олардың құрылымы мен құрамы анықталды. Әртүрлі полярлық еріткіштерді пайдалана отырып, дәрілік өсімдіктерден (жолжелкен, лопуха, одуванчика) биоактивті компоненттерді алу технологиясы әзірленді. Бұл сығындылар микробқа қарсы, антиоксиданттық және қабынуға қарсы белсенділікті қоса, маңызды биологиялық белсенділікті көрсетеді. Жобаның жаңалығы тотықсыздандырғыш ретінде жолжелкен сығындыларын пайдалана отырып, өлшемі 100 нм-ге дейінгі күміс пен мыс нанобөлшектерін алу үшін «жасыл» синтезді қолдануда жатыр. Синтезделген қосылыстар мен нанобөлшектердің микробқа қарсы, фунгицидтік және цитотоксикалық белсенділігіне де зерттеулер жүргізілді, бұл гидразидтердің, жолжелкен сығындысының және күміс нанобөлшектерінің жоғары белсенділігін анықтады. Алынған мәліметтер тері ауруларын емдеуге арналған жаңа фармакологиялық заттарды одан әрі зерттеу және әзірлеу үшін пайдаланылады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Синтез гидразидов и наночастиц с использованием "зеленых" методов обеспечивает чистоту и экологичность, а экстракция растительных компонентов эффективна благодаря оптимальному выбору растворителей. Это снижает затраты, минимизирует экологические риски и позволяет масштабировать производство с высокой автоматизацией, что делает проект экономически выгодным и безопасным.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Гидразидтер мен нанобөлшектерді жасыл әдістермен синтездеу тазалық пен экологиялық тазалықты қамтамасыз етеді, ал еріткіштерді оңтайлы таңдау есебінен өсімдік компоненттерін алу тиімді. Бұл шығындарды азайтады, экологиялық тәуекелдерді азайтады және өндірісті жоғары автоматтандыру арқылы масштабтауға мүмкіндік береді, бұл жобаны үнемді және қауіпсіз етеді.

Level of implementation (in Russian) : внедрений нет

Level of implementation (in Kazakh) : іске асыру жоқ

Efficiency (in Russian) : Проект направлен на разработку новых фармакологических субстанций с использованием синтеза гидразидов пиперидин-карбоновых кислот, экстракции активных компонентов из лекарственных растений и «зеленого» синтеза наночастиц. Эти подходы потенциально обеспечивают создание эффективных антибактериальных и противовоспалительных средств для лечения кожных заболеваний, что открывает новые возможности для фармакологии и медицины.

Efficiency (in Kazakh) : Жоба пиперидин-карбон қышқылы гидразидтерінің синтезін, дәрілік өсімдіктерден белсенді компоненттерді алуды және нанобөлшектердің «жасыл» синтезін қолдану арқылы жаңа фармакологиялық заттарды әзірлеуге бағытталған. Бұл тәсілдер тері ауруларын емдеу үшін тиімді бактерияға қарсы және қабынуға қарсы агенттердің дамуын әлеуетті түрде қамтамасыз етеді, бұл фармакология мен медицина үшін жаңа мүмкіндіктер ашады.

Field of application (in Russian) : Потенциально, разработанные субстанции могут быть использованы в медицине для лечения кожных заболеваний, в фармацевтике для создания новых препаратов с антимикробной и противовоспалительной активностью, а также в косметологии для улучшения состояния кожи и в нанотехнологиях для создания антимикробных материалов.

Field of application (in Kazakh) : Әзірленген заттарды медицинада тері ауруларын емдеу үшін, фармацевтикада микробқа қарсы және қабынуға қарсы белсенділігі бар жаңа препараттарды жасау үшін, сондай-ақ терінің күйін жақсарту үшін косметологияда және микробқа қарсы материалдарды жасау үшін нанотехнологияда қолдануға болады.