Inventory number IRN Number of state registration
0324РК00299 AP23489033-KC-24 0124РК00265
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Краткие сведения Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 1
International publications: 0 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 0
Patents Amount of funding Code of the program
0 26213512 AP23489033
Name of work
Риски трансграничного распространения деструктивных религиозных воззрений: правовые решения на основе междисциплинарного подхода
Type of work Source of funding Report authors
Fundamental Хамзин Амангельды Шапиевич
0
0
0
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
Некоммерческое акционерное общество "Торайгыров университет"
Abbreviated name of the service recipient НАО "Торайгыров университет"
Abstract

В качестве объекта исследования выступают риски распространения деструктивных религиозных воззрений на казахстанское общество и влияния на данный процесс мигрантов, процессы миграции, а также правовые акты в сфере миграционной политики и религиозной ситуации

Зерттеу объектісі ретінде қазақстандық қоғамға деструктивті діни көзқарастардың таралу және көшіп-қонушылардың осы процеске, көші-қон процестеріне, сондай-ақ көші-қон саясаты мен діни ахуал саласындағы құқықтық актілерге әсер ету тәуекелдері болып табылады

Анализ рисков и выработка правовых решений в вопросе влияния деструктивных религиозных воззрений на казахстанское общество, завозимых на территорию государства прибывающими мигрантами, с позиции модернизации государственной религиозной политики и сохранения национальной и гражданской идентичности.

Мемлекеттік діни саясатты жаңғырту және ұлттық және азаматтық бірегейлікті сақтау тұрғысынан мемлекет аумағына келген көшіп-қонушылар арқылы әкелінген деструктивті діни көзқарастардың қазақ қоғамына әсері мәселесінде тәуекелдерді талдау және құқықтық шешімдер әзірлеу.

Методологическая основа построена с учетом применения общепринятых в традиционной науке комплекса методов: историко-правовой, социологический, системно-функциональный, системно-структурный, сопоставительно-правовой. Историко-правовой анализ использовался с целью исследования генезиса происхождения и развития таких социальных явлений, как возникновение и распространение религиозных идей и течений. Применение социологического метода дало возможность провести соответствующий научный анализ современного состояния правовой регламентации социальных проблем, связанных с распространением религиозных воззрений в следствии с миграционными процессами, особенно на приграничных территориях в Республике Казахстан. Использование структурно-функционального метода заключалось в изучении связей между самостоятельными объектами двух процессов – миграционного и религиозного, и определении влияния мигрантов с учетом присущих специфических функций на формирование религиозных взглядов. Применяя сопоставительно-правовой метод проводился анализ передового опыта зарубежных государств в сфере противодействия проникновению деструктивных религиозных воззрений, правового регулирования вопросов, связанных с их распространением на территории государства.

Әдістемелік негіз дәстүрлі ғылымда жалпы қабылданған әдістерді: тарихи-құқықтық, әлеуметтанулық, жүйелік-функционалдық, жүйелік-құрылымдық, салыстырмалы-құқықтық әдістерді қолдануды ескере отырып құрылған. Тарихи-құқықтық талдау діни идеялар мен ағымдардың пайда болуы мен таралуы сияқты әлеуметтік құбылыстардың пайда болуы мен дамуының генезисін зерттеу мақсатында қолданылды. Діни көзқарастардың трансшекаралық таралуын зерттеудің әлеуметтанулық әдістері халықтың ішкі және сыртқы көші-қонының діни идеяларға әсер ету факторларын анықтауға арналған. Құрылымдық-функционалдық әдісті қолдану екі процестің тәуелсіз объектілері – көші-қон және діни байланыстарды зерттеуден және көшіп-қонушылардың діни көзқарастардың қалыптасуына тән ерекше функцияларын ескере отырып, ықпалын анықтаудан тұрды. Салыстырмалы-құқықтық әдісті қолдана отырып, деструктивті діни көзқарастардың енуіне қарсы тұру, олардың мемлекет аумағында таралуына байланысты мәселелерді құқықтық реттеу саласындағы шет мемлекеттердің озық тәжірибесіне талдау жүргізілді.

Изучены и выявлены риски влияния на общество деструктивных религиозных воззрений, проникающих в Казахстан посредством иммиграции, миграционного транзита и трудовой миграции. Проведен анализ понятийно-категориального аппарата и выявлена сущность влияния деструктивных религиозных воззрений, завозимых мигрантами, на казахстанское общество. В настоящее время религиозная ситуация в Казахстане характеризуется нестабильностью, что вызывает объективные опасения дальнейшего проявления деструктивного поведения граждан в силу имеющихся в социуме противоречий, отсутствия идеологического компонента и наблюдающейся религиозной разрозненности и незрелости. В целях получения объективной картины в регионах наибольшей концентрации мигрантов, исследовательской группой проекта проведено анкетирование и работа фокус-групп. Были проведены полевые исследования в пунктах пропуска на границе: 1) Сарыагаш, Сарыагашский район, Туркестанская область; 2) Жаркент, Панфиловский район, Жетысуской области; 3) Кордай, Кордайский район, Жамбылской области. Новизна результатов обусловлена востребованностью комплексного изучения и рассмотрения вопросов правовой регламентации социальных проблем, связанных с распространением религиозных воззрений в следствии с миграционными процессами, особенно на приграничных территориях в Республике Казахстан.

Көші-қон, көші-қон транзиті және еңбек көші-қоны арқылы Қазақстанға енетін деструктивті діни көзқарастардың қоғамға әсер ету тәуекелдері зерделеніп, анықталды. Тұжырымдамалық-категориялық аппаратқа талдау жүргізілді және көшіп-қонушылар әкелген деструктивті діни көзқарастардың қазақстандық қоғамға әсерінің мәні анықталды. Қазіргі уақытта Қазақстандағы діни ахуал тұрақсыздықпен сипатталады, бұл қоғамдағы қайшылықтарға, идеологиялық компоненттің болмауына және байқалған діни бытыраңқылық пен жетілмегендікке байланысты азаматтардың деструктивті мінез-құлқының одан әрі көрінуінен объективті қорқыныш тудырады. Көшіп-қонушылардың ең көп шоғырланған аймақтарында объективті көрініс алу мақсатында жобаның зерттеу тобы деструктивті діни көзқарастар қоғамына әсер ету тәуекелдерін анықтау мақсатында сауалнама жүргізді және фокус-топтардың жұмысы өткізілді. Шекарадағы өткізу пункттерінде далалық зерттеулер жүргізілді: 1) Түркістан облысы Сарыағаш ауданы Сарыағаш; 2) Жетісу облысы Панфилов ауданы Жаркент; 3) Жамбыл облысы Қордай ауданы Қордай. Нәтижелердің жаңалығы көші-қон процестерінің салдарынан, әсіресе Қазақстан Республикасындағы шекара маңындағы аумақтарда діни көзқарастардың таралуына байланысты әлеуметтік мәселелерді құқықтық реттеу мәселелерін кешенді зерделеу мен қараудың қажеттілігіне байланысты.

Результаты проекта позволили вносить изменения и дополнения в действующие нормативные правовые акты составляющие конституционное, административное, трудовое и уголовное законодательство регулирующее общественные отношения в сфере миграционной и религиозной политики; могут оказать помощь при проведении дальнейших исследований правового регулирования миграционной и религиозной ситуации, распространения деструктивных религиозных воззрений. Полученные научные результаты в виде научных статей с содержащимися в них рекомендациями могут быть применены государственными и правоохранительными органами, заинтересованными в научно-обоснованных предложениях в сфере правового регулирования распространения деструктивных религиозных воззрений.

Жобаның нәтижелері көші-қон және діни саясат саласындағы қоғамдық қатынастарды реттейтін конституциялық, әкімшілік, еңбек және қылмыстық заңнаманы құрайтын қолданыстағы нормативтік құқықтық актілерге өзгерістер мен толықтырулар енгізуге мүмкіндік берді; көші-қон және діни ахуалды құқықтық реттеуге, деструктивті діни көзқарастарды таратуға одан әрі зерттеулер жүргізу кезінде көмек көрсете алады. Алынған ғылыми нәтижелерді құрамындағы ұсыныстары бар ғылыми мақалалар түріндегі деструктивті діни көзқарастардың таралуын құқықтық реттеу саласындағы ғылыми негізделген ұсыныстарға мүдделі мемлекеттік және құқық қорғау органдары қолдана алады.

Не внедрено

Қолданысқа енгізілмеген

Решаемые проектом проблемы способствуют удовлетворению социальных и научных потребностей, связанных с выработкой правовых решений в вопросе влияния деструктивных религиозных воззрений на казахстанское общество. Полевые исследования по вопросам выяснения наибольшей концентрации мигрантов в приграничных регионах и их влияния на социальные практики местных сообществ в отношении религиозной составляющей в регионе являются необходимыми для первичной информации, поскольку дают объективную картину процесса детерриторизации религий и взаимовлияния миграционных процессов и религиозного фактора. Результаты проекта оказали существенное влияние на дальнейшее развитие научных основ правового регулирования в вопросе влияния деструктивных религиозных воззрений на казахстанское общество. Эффект результатов отражается в решении определенных правовых вопросов, касаемо выработки практических рекомендаций в области правового регулирования миграционных отношений на законодательном уровне и взаимосвязанных с ней вопросов политики и законодательства в области религии, прогнозирования рисков и угроз завозимых мигрантами на территорию Казахстана деструктивных религиозных воззрений с целью разработки практических рекомендаций для государственных, правоохранительных органов.

Жобамен шешілген мәселелер қазақстандық қоғамға деструктивті діни көзқарастардың ықпалы мәселесінің құқықтық шешімдерін әзірлеуге байланысты әлеуметтік және ғылыми қажеттіліктерді қанағаттандыруға көмектеседі. Далалық зерттеулер көшіп-қонушылардың неғұрлым көп шоғырлануын анықтау және олардың өңірдегі діни құрамдас бөлікке қатысты жергілікті қоғамдастықтардың әлеуметтік тәжірибелеріне әсері мәселелері бойынша бастапқы ақпарат үшін қажетті болып табылады, өйткені олар діндерді территориясыздану процесінің және көші-қон процестері мен діни фактордың өзара ықпалының объективті бейнесін береді. Жобаның нәтижелері деструктивті діни көзқарастардың қазақстандық қоғамға әсері мәселесінде құқықтық реттеудің ғылыми негіздерін одан әрі дамытуға айтарлықтай әсер етті. Нәтижелердің әсері көші-қон қатынастарын заңнамалық деңгейде құқықтық реттеу саласындағы тәжірибелік ұсынымдарды және онымен өзара байланысты дін саласындағы саясат пен заңнама мәселелерін әзірлеуге, мемлекеттік, құқық қорғау органдары үшін тәжірибелік ұсынымдарды әзірлеу мақсатында көшіп-қонушылар Қазақстан аумағына әкелген деструктивті діни көзқарастардың тәуекелдері мен қауіптерін болжауға қатысты белгілі бір құқықтық мәселелерді шешуде көрініс табады.

Область применения и целевые потребители каждого из ожидаемых результатов: заинтересованные правоохранительные, судебные и иные государственные органы, неправительственные организации, общественные объединения, субъекты миграционного процесса, научное сообщество. Результаты научных исследований, полученные в ходе реализации проекта, будут использованы для совершенствования действующего законодательства Республики Казахстан и правоприменительной деятельности в сфере противодействия распространению деструктивных религиозных взглядов и минимизации их влияния на современное казахстанское общество.

Күтілетін нәтижелердің әрқайсысының қолданылу саласы мен мақсатты тұтынушылары: мүдделі құқық қорғау органдары, сот және өзге де мемлекеттік органдар, үкіметтік емес ұйымдар, қоғамдық бірлестіктер, көші-қон процесінің субъектілері, ғылыми қоғамдастық. Жобаны іске асыру барысында алынған ғылыми зерттеулердің нәтижелері Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасын және деструктивті діни көзқарастардың таралуына қарсы іс-қимыл саласындағы құқық қолдану қызметін жетілдіру және олардың қазіргі қазақстандық қоғамға әсерін барынша азайту үшін пайдаланылатын болады.

UDC indices
34:341.231.7
International classifier codes
10.01.00; 21.01.00;
Key words in Russian
миграция; защита прав мигрантов; религия; религиозная идентификация; религиозный экстремизм; национальная безопасность; религиозная политика; миграционное законодательство; деструктивные течения; зарубежное законодательство;
Key words in Kazakh
көші-қон; көшіп-қонушылардың құқықтарын қорғау; дін; діни сәйкестендіру; діни экстремизм; ұлттық қауіпсіздік; діни саясат; көші-қон заңнамасы; деструктивті ағым; шетелдік заңнама;
Head of the organization Ержанов Нурлан Тельманович Доктор биологических наук / профессор
Head of work Хамзин Амангельды Шапиевич Доктор юридических наук / профессор