The object of research, development or design (in Russian) : Объектами исследования являлись птицы разных возрастных групп и образцы биоматериала (кровь, сыворотка, слизь из носовых раковин, глотки, трахеи, ткани пазух носа и т.д.), полученные от больных или с подозрением на метапневмовирус птиц. результаты собственных лабораторных исследований исполнителей, статистические обзоры и официальные отчеты по ветеринарному благополучию по метапнемовирусу птиц РГП «Республиканская ветеринарная лаборатория», РГП «Национальный референтный центр по ветеринарии» Комитета ветеринарного контроля и надзора МСХ РК

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу объектілері Құстардың метапневмовирусының эпизоотологиялық жағдайын анықтау және қадағалау үшін әр түрлі жастағы құстары, ауру және ауруға күдікті құстардан алынған биологиялық материалдар үлгілері (қан, қан сарысуы, мұрын қуыстарының, жұтқыншақ, кеңірдек шырыштары, синус тіндері және т.б.). Орындаушылардың зертханалық зерттеулерінің нәтижелері және «Республикалық ветеринариялық зертхана» РМК, ҚР АШМ Ветеринариялық бақылау және қадағалау комитетінің «Ветеринария жөніндегі ұлттық референттік орталығының» РМК құстардың метапнемовирсу инфекциясы бойынша статистикалық шолулары мен ветеринариялық жағдай туралы ресми есептері.

Aim of work (in Russian) : Выделение циркулирующих штаммов МПИП среди птиц в регионах Казахстана и изучение их биологических свойств и молекулярно-генетической структуры, отбор актуальных "полевых" изолятов в качестве кандидатов для изготовления вакцины и разработка субъединичной вакцины против этой инфекции.

Aim of work (in Kazakh) : Қазақстан өңірлерінде құстар арасында айналымдағы ҚМПИ штаммдарын бөліп алу және олардың биологиялық қасиеттері мен молекулалық-генетикалық құрылымын зерттеу, вакцина дайындау үшін кандидаттар ретінде өзекті "далалық" изоляттарды іріктеу және осы инфекцияға қарсы суббірлікті вакцинаны әзірлеу болып табылады.

Методы исследования (на русском) : При выполнении научно-исследовательских работ использовались стандартные и статистические методы исследования с использованием различных биоматериалов. Серологические и молекулярно-биологические исследования образцов биоматериала (кровь, сыворотка, слизь из носовых раковин, глотки, трахеи, ткани пазух носа и т.д.), полученные от больных или с подозрением на метапневмовирус птиц с целью вывления возбудителя болезни с помощью совместное использование ИФА и ПЦР Для проведения эпизоотологического мониторинга метапневмовируса птиц будут использована методика исследовании описанные в соответствующих руководствах. С целью изучения эпизоотологического проявления и контроля метапневмовируса птиц будут использованы и проанализированы: – статистические обзоры и официальные отчеты по ветеринарному благополучию по метапнемовирусу птиц РГП «РВЛ», РГП «НРЦВ», КВКН МСХ РК; – материалы клинико-эпизоотологических обследований эпизоотических очагов метапневмовируса птиц и оценок эпизоотической ситуации в различных регионах республики; – результаты лабораторных исследований образцов образцов биоматериала (кровь, сыворотка, слизь из носовых раковин, глотки, трахеи, ткани пазух носа и т.д.) полученные от больных или с подозрением на метапневмовирус птиц, из различных птицеводческих хозяйств и птицеферм областей республики; – материалы периодической оценки эпизоотической обстановки метапневмовирусу птиц, в районах и областях республики.

Методы исследования (на казахском) : Ғылыми-зерттеу жұмыстарын орындау кезінде әртүрлі биоматериалдарды пайдалана отырып, стандартты және статистикалық зерттеу әдістері қолданылды Аурудың қоздырғышын анықтау мақсатында ауру және ауруға күдікті құстардан алынған биологиялық материалдар үлгілері (қан, қан сарысуы, мұрын қуыстарының, жұтқыншақ, кеңірдек шырыштары, синус тіндері және т.б.). серологиялық және молекулалық-биологиялық зерттеулер ИФА және ПТР тестерін бірлесіп пайдалана отырып жүргізіледі. Құстардың метапневмовирусына эпизоотологиялық мониторинг жүргізу үшін тиісті нұсқаулықтарда сипатталған зерттеу әдістемесі қолданылады. Құстардың метапневмовирусының эпизоотологиялық көріністерін зерттеу және бақылау мақсатында мыналар пайдаланылады және талданады: - ҚР АШМ ВБжҚК, "РВЗ" РМК, "ВжРО" РМК құстардың метапнемовирусының ветеринариялық салауаттылығы бойынша статистикалық шолулар мен ресми есептер; -құстардың метапневмовирусының эпизоотиялық ошақтарын клиникалық-эпизоотологиялық тексеру және республиканың әртүрлі өңірлеріндегі эпизоотиялық жағдайды бағалау материалдары; - ауру немесе метапневмовирусқа күдікті құстардан, республика облыстарының түрлі құс шаруашылықтарынан және құс фермаларынан алынған биоматериал (қан, қан сарысуы, мұрын қуыстарының, жұтқыншақ, кеңірдек шырыштары, синус тіндері және т.б.). үлгілерін зертханалық зерттеу нәтижелері; - республиканың аудандары мен облыстарындағы құстардың метапневмовирусының эпизоотиялық жағдайды кезеңдік бағалау материалдары.

Obtained results and novelty (in Russian) : В процессе исследовательской работы проводился эпизоотологический анализ официальных данных Комитета ветеринарного контроля и надзора МСХ РК по заболеваемости метапневмовирусу птиц за 2019-2023 годы и результаты проведенных собственных исследований исполнителей проекта, полученных на основе выезда в птицеводческих фабрик и птицеферм. Новизна работы заключается в получении новых эпизоотологических данных в результате мониторинга метапневмовируса птиц, которые будут использованы при составлении планов профилактических и оздоровительных мероприятий.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Зерттеу жұмыстары барысында ҚР АШМ Ветеринариялық бақылау және қадағалау комитетінің 2019-2023 жылдардағы құстардың метапневмовирус аурушаңдығы жөніндегі ресми деректеріне эпизоотологиялық талдау және құс фабрикалары мен құс фермаларына шығу негізінде алынған жоба орындаушыларының өз зерттеулерінің нәтижелеріне эпизоотологиялық талдау жүргізілді. Жұмыстың жаңалығы құстардың метапневмовирусын бақылау нәтижесінде жаңа эпизоотологиялық деректерді алуында, олар профилактикалық және сауықтыру іс-шараларының жоспарларын жасау құруда қолданылады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Основные ветеринарные и технико-экономические показатели заключаются в анализе состояния эпизоотической ситуации по метапневмовирусу птиц за 2019-2023гг в 5 областях РК на основе анализа официальных данных и собственных исследований, в определении ареалов распространения инфекции влияющие на неблагополучие эпизоотической обстановки и в установлении основных видов экономического ущерба от метапневмовируса.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Негізгі ветеринариялық-техникалық-экономикалық көрсеткіштер бойынша ресми мәліметтерді талдау және жеке зерттеулер негізінде Қазақстан Республикасының 5 облысында 2019-2023 жылдарға арналған құстардың метапневмовирусы бойынша эпизоотиялық жағдайды талдау мен қолайсыз эпизоотиялық жағдайға әсер ететін инфекцияның таралу аймақтарын анықтау және метапневмовирусының экономикалық зиянының негізгі түрлерін белгілеу болып табылады.

Level of implementation (in Russian) : Оказана научно-методическая и консультативная помощь ветеринарным специалистам по проведению профилактических мероприятий при метапневмовирусе птиц в птицефарбиках и птицеферм Северо-Казахстанской, Жамбылской, Туркестанской, Атырауской и Мангистауской областей.

Level of implementation (in Kazakh) : Солтүстік Қазақстан, Жамбыл, Түркістан, Атырау және Маңғыстау облыстарының құс фабрикасы мен құс фермаларының ветеринария мамандарына құстардың метаневмовирусының алдын-алу шараларын жүргізу бойынша ғылыми-әдістемелік және консультативтік көмек көрсетілді.

Efficiency (in Russian) : Эффективность разработки заключается в определении напряженности эпизоотической ситуации по метапневмовирусу птиц на территории РК за 2019-2023гг и составлении эпизоотологические карт с отображением статуса по метапневмовирусу каждой области.

Efficiency (in Kazakh) : Жұмыстың тиімділігі 2019-2023 жылдарға арналған Қазақстан Республикасының аумағында құстардың метапневмовирусына қатысты эпизоотиялық жағдайдың қарқындылығын анықтауда және әр облыстың статусын көрсететін эпизоотиялық карталарды жасауда.

Field of application (in Russian) : Ветеринария

Field of application (in Kazakh) : Ветеринария