The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования является процесс создания и оптимизации композитных материалов на основе известняка с добавлением различных связующих и пластификаторов. Исследование охватывает физико-химические свойства этих материалов, особенности их взаимодействия при включении известняковой основы, а также подбор оптимальных сочетаний компонентов для улучшения качества и свойств конечных геополимерных материалов.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу объектісі – әктас негізінде әртүрлі байланыстырғыш және пластификатор қоспалары бар композиттік материалдарды жасау және оңтайландыру процесі. Зерттеу осы материалдардың физика-химиялық қасиеттерін, әктас негізімен әрекеттесу ерекшеліктерін, сондай-ақ соңғы геополимерлік материалдардың сапасы мен қасиеттерін жақсарту үшін құрамдас бөліктердің оңтайлы үйлесімін таңдауды қамтиды.

Aim of work (in Russian) : Цель работы — повысить пригодность композитных материалов на основе известняка для применения в строительной отрасли, исследуя их физико-химические свойства. Для достижения этой цели ставится задача определить оптимальные сочетания известняка с различными связующими компонентами и пластификаторами, улучшить качество композитов и оптимизировать производственный процесс.

Aim of work (in Kazakh) : Жұмыстың мақсаты – әктас негізіндегі композиттік материалдардың физика-химиялық қасиеттерін зерттеу арқылы олардың құрылыс саласында қолдануға жарамдылығын арттыру. Бұл мақсатқа қол жеткізу үшін әктас пен түрлі байланыстырғыш және пластификатор қоспаларының оңтайлы үйлесімдерін анықтау, композиттердің сапасын жақсарту және өндіріс процесін оңтайландыру міндеті қойылған.

Методы исследования (на русском) : Для исследования используется физико-химический анализ для изучения взаимодействия известняковой основы со связующими компонентами и определения характеристик композитных материалов; опытные исследования для оценки процесса образования геополимерной структуры при различных соотношениях исходных компонентов и размерах фракций используемых материалов; механические испытания для определения прочности композитных материалов и оценки подвижности смеси при добавлении пластификаторов и связующих добавок; а также микроструктурный анализ для выявления особенностей структуры композита и влияния компонентов на образование геополимерных связей.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу үшін физико-химиялық талдау қолданылып, ол әктас негізінің байланыстырғыш компоненттермен әрекеттесуін зерттеу және композиттік материалдардың қасиеттерін анықтау үшін; бастапқы компоненттердің әртүрлі қатынастарында және пайдаланылатын материалдардың фракция өлшемдерінде геополимерлі құрылымның түзілу процесін бағалау үшін тәжірибелік зерттеулер; композиттік материалдардың беріктілігін анықтау және пластификаторлар мен байланыстырғыш қоспаларды қосу арқылы қоспаның қозғалғыштығын бағалау үшін механикалық сынақтар; сондай-ақ композит құрылымының ерекшеліктерін және компоненттердің геополимерлі байланыстардың түзілуіне әсерін анықтау үшін микроструктуралық талдау жүргізіледі.

Obtained results and novelty (in Russian) : Исследование позволило выявить оптимальные сочетания известняковой основы с различными пластификаторами и связующими добавками для улучшения физических и механических свойств композитных материалов. Впервые проведено комплексное исследование взаимодействия известняковой основы с геополимерными связующими компонентами, что позволило выявить закономерности улучшения свойств композитных материалов. Полученные результаты расширяют представления о возможностях использования известняковых отходов в качестве сырья для создания высококачественных строительных материалов, что способствует решению экологических проблем и ресурсосбережению.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Зерттеу әктас негізінің әртүрлі пластификаторлар мен байланыстырғыш қоспалармен оңтайлы үйлесімдерін анықтауға мүмкіндік берді, бұл композиттік материалдардың физикалық және механикалық қасиеттерін жақсартуға септігін тигізеді. Әктас негізімен геополимерлі байланыстырғыш компоненттердің өзара әрекеттесуін кешенді зерттеу алғаш рет жүргізілді, бұл композиттік материалдардың қасиеттерін жақсартудың заңдылықтарын анықтауға мүмкіндік берді. Алынған нәтижелер әктас қалдықтарын жоғары сапалы құрылыс материалдарын өндіру үшін шикізат ретінде пайдаланудың мүмкіндіктерін кеңейтеді, бұл экологиялық проблемаларды шешуге және ресурстарды үнемдеуге ықпал етеді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Новые композитные материалы получены на основе известняковой породы в взаимодействии со связующими компонентами. Их физико-химические свойства, такие как прочность на сжатие и устойчивость к влаге, значительно улучшены, что повышает надежность материалов. Использование местных ресурсов позволяет снизить себестоимость и уменьшить количество отходов. С экологической точки зрения, применение этих материалов способствует экономии природных ресурсов и снижению экологической нагрузки.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жаңа композиттік материалдар әктас негізінде байланыстырғыш компоненттермен әрекеттесу нәтижесінде алынған. Олардың физика-химиялық қасиеттері, мысалы, сығу беріктігі мен ылғалға төзімділік, жоғарылап, материалдардың сенімділігін арттырады. Жергілікті ресурстарды тиімді пайдалану арқылы өзіндік құнды төмендетіп, қалдықтарды азайтуға мүмкіндік береді. Экологиялық жағынан, бұл материалдардың қолданылуы табиғи ресурстарды үнемдеп, экологиялық жүктемені төмендетуге ықпал етеді.

Level of implementation (in Russian) : Возможное решение о внедрении новых композитных материалов на основе известняковых отходов в строительную отрасль находится на стадии активной разработки и испытаний. Проведенные лабораторные исследования продемонстрировали улучшенные физико-механические свойства полученных материалов, что подтверждает их потенциальную пригодность для применения в реальных условиях.

Level of implementation (in Kazakh) : Жаңа композиттік материалдарды әктас қалдықтары негізінде құрылыс саласына енгізу жөніндегі мүмкін шешім белсенді әзірлеу және сынақтар кезеңінде. Зертханалық зерттеулер алынған материалдардың физика-механикалық қасиеттерінің жақсарғанын көрсетті, бұл олардың нақты жағдайларда қолдануға әлеуетті жарамдылығын растайды.

Efficiency (in Russian) : Эффективность новых композитных материалов на основе известняковых отходов заключается в их высоких физико-механических свойствах, что позволяет значительно снизить затраты на строительство. Кроме того, использование этих материалов способствует сокращению отходов и снижению негативного воздействия на окружающую среду.

Efficiency (in Kazakh) : Әктас қалдықтары негізінде жасалған жаңа композиттік материалдардың тиімділігі олардың жоғары физика-механикалық қасиеттерінде жатыр, бұл құрылыс шығындарын айтарлықтай азайтуға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, бұл материалдарды пайдалану қалдықтарды қысқартып, қоршаған ортаға теріс әсерді азайтуға көмектеседі.

Field of application (in Russian) : Применимо как в строительной отрасли, так и в экологическом аспекте, внося важный вклад в устойчивое развитие общества.

Field of application (in Kazakh) : Қоғамның орнықты дамуына маңызды үлес қоса отырып, құрылыс саласында да, экологиялық аспектіде де қолданылады.