The object of research, development or design (in Russian) : Промпродукты производства тетрахлорида титана. Процесс производства тетрахлорида титана.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Титан тетрахлоридін алу кезінде түзілетін өндірістік өнімдер. Титан тетрахлоридін өндіру үрдісі.

Aim of work (in Russian) : Цель проекта – повышение комплексности переработки минерального титансодержащего сырья, увеличение номенклатуры производимых отечественными металлургическими предприятиями редких металлов, увеличение рентабельности переработки титансодержащего минерального сырья за счет попутного извлечения ниобия, снижение количества отходов переработки титансодержащего сырья в окружающую среду.

Aim of work (in Kazakh) : Жоба мақсаты – құрамында минералды титан бар шикізатты қайта өңдеудің кешенділігін арттыру, отандық металлургиялық кәсіпорындар өндіретін сирек металдар номенклатурасын ұлғайту, ниобийді ілеспе алу есебінен құрамында титан бар минералды шикізатты қайта өңдеудің рентабельділігін ұлғайту, құрамында титан бар шикізатты қоршаған ортаға қайта өңдеу қалдықтарының мөлшерін азайту.

Методы исследования (на русском) : Системный подход-в рамках реализации проекта предусматривается систематизация всех опубликованных результатов научно-исследовательских работ и иной доступной информации, касающейся рассматриваемой проблемы. Концептуальный подход-перед началом исследований будет разработана концепция их реализации для четкого понимания основных идей и принципов планируемых исследований для обеспечения достижения конечного результата. Эмпирический подход-основным методом получения научных результатов в ходе исследования является применение эксперимента. Научный подход-результаты, полученные в ходе экспериментов, обрабатываются с использованием научных инструментов для обобщения, систематизации и приведения их к общему, доступному анализу, виду.

Методы исследования (на казахском) : Жүйелі тәсіл – жобаны іске асыру шеңберінде ғылыми-зерттеу жұмыстарының барлық жарияланған нәтижелерін және қаралып отырған проблемаға қатысты өзге де қолжетімді ақпаратты жүйелеу көзделеді. Тұжырымдамалық тәсіл – зерттеулерді бастамас бұрын түпкілікті нәтижеге қол жеткізуді қамтамасыз ету үшін жоспарланған зерттеулердің негізгі идеялары мен принциптерін нақты түсіну үшін оларды іске асыру тұжырымдамасы әзірленетін болады. Эмпирикалық тәсіл – зерттеу барысында ғылыми нәтижелерді алудың негізгі әдісі экспериментті қолдану болып табылады. Ғылыми тәсіл – эксперименттер барысында алынған нәтижелер жалпылау, жүйелеу және оларды жалпы, қол жетімді талдауға, түрге келтіру үшін ғылыми құралдарды қолдана отырып өңделеді.

Obtained results and novelty (in Russian) : Проведен систематический аналитический обзор по теме проекта; Получены результаты физико-химических исследований с определением химического и минералогического состава исходного сырья - ильменитового концентрата и титанового шлака; Установлено распределение ниобия ( % ) по всем промпродуктам переработки титаносодержащего сырья; Получены результаты физико-химических исследований промпродуктов переработки титаносодержащего сырья с определением химической формы ниобия.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жоба тақырыбы бойынша жүйелі аналитикалық шолу жүргізілді; Бастапқы шикізат - ильменит концентратының және титан қожының химиялық және минералогиялық құрамы анықтала отырып, физика-химиялық зерттеу нәтижелері алынды; Құрамында титан бар шикізатты өңдеудің барлық өнеркәсіптік өнімі бойынша ниобийдің таралуы (%) белгіленді; Құрамында ниобийдің химиялық түрін анықтай отырып, құрамында титан бар шикізатты қайта өңдеудің өнеркәсіптік өнімдерінің физика-химиялық зерттеу нәтижелері алынды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : При производстве титанового шлака рудно-термическим методом из ильменитового концентрата в титановый шлак переходит 99,9 % ниобия и 84,9 % ванадия. На последующей стадии производства тетрахлорида титана хлорированием шлака в солевом расплаве ниобий распределяется в промпродуктах следующим образом: 37 % переходит в сливаемый отвальный шлам хлоратора, 3 % улавливается в пылевой камере в составе возгонов хлоридов, 1,8 % оседает в расплаве пылеосадительной камеры с солевой ванной и 58,2 % накапливается в виде твердого осадка пульпы тетрахлорида титана на первой стадии его конденсации в хлорирующей установке. Из общего количества ванадия, поступившего в хлоратор с титансодержащим сырьем, 13,9 % переходит в отвальный шлам, 78,4 % извлекается в технический тетрахлорид титана. При его последующей очистке 0,33 % ванадия остается в очищенном тетрахлориде титана, а остальной переводится в пульпу кубовых остатков.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Кенді-термиялық әдіспен титан қожын өндіру кезінде ильменит концентраты титан қожына 99,9% ниобий және 84,9% ванадий өтеді. Титан тетрахлоридін өндірудің келесі сатысында қожды тұзды балқымада хлорлау арқылы ниобий өнеркәсіптік өнімдерде келесідей бөлінеді: 37% төгілетін үйіндіге ауысады хлоратор шламы, 3% шаң камерасында хлоридті суппозиторийлердің құрамында ұсталады, 1,8 % шөгеді тұзды ваннасы бар және 58,2% шаң басатын камераның балқымасында қатты тұнба түрінде жиналады титан тетрахлоридінің целлюлозасы оның хлорлау қондырғысындағы конденсациясының бірінші сатысында. Құрамында титан бар шикізаты бар хлораторға түскен ванадийдің жалпы мөлшерінен 13,9% өтеді жылы үйінді шламы, 78,4% қалпына келтіріледі техникалық титан тетрахлориді. Оны кейіннен тазалау кезінде Ванадийдің 0,33 % тазартылған титан тетрахлоридінде қалады, ал қалғаны текше целлюлозаға айналады қалдықтар.

Level of implementation (in Russian) : Рекомендованы лабораторные испытания по извлечению ниобия из отвального шлама титанового хлоратора, возгонов пылевой камеры, расплава пылеосадительной камеры с солевой ванной и пульпы оросительного скруббера.

Level of implementation (in Kazakh) : Ниобийді титан хлораторының үйінді шламынан, шаң-тозаң камерасының қалдықтарынан, тұз ваннасы бар шаң басатын камераның балқымасынан және суару скрубберінің тұнбасынан алу бойынша зертханалық сынақтар ұсынылады.

Efficiency (in Russian) : Наибольшее количество ниобия при хлорной переработке переходит в отвальный шлам титанового хлоратора (37%) и пульпу оросительного скруббера (58,2%). Для оценки экономической эффективности необходимо продолжение работы с проведением лабораторных испытаний по извлечению ниобия из вышеуказанных промпродуктов, что предусмотрено календарным планом для реализации в 2025-2026гг.

Efficiency (in Kazakh) : Хлормен өңдеу кезінде ниобийдің ең көп мөлшері титан хлораторының үйінді шламына (37%) және суару скрубберінің түнбасына (58,2%) өтеді. Экономикалық тиімділікті бағалау үшін жоғарыда көрсетілген өнеркәсіптік өнімдерден ниобий алу бойынша зертханалық сынақтар жүргізумен жұмысты жалғастыру қажет, бұл 2025-2026 жылдары іске асыру үшін күнтізбелік жоспарда көзделген.

Field of application (in Russian) : Металлургия редких металлов

Field of application (in Kazakh) : Сирек металдар металлургиясы