The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования является процесс языковой и социально-культурной адаптации этнических казахов из Монголии и Китая

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны Моңғолия мен Қытайдан келген этникалық қазақтардың тілдік және әлеуметтік-мәдени бейімделу процесі болып табылады

Aim of work (in Russian) : Цель проекта заключается в изучении механизмов интеграции этнических казахов из Монголии и Китая посредством социокультурного и лингвоэкологического мониторинга.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты – Моңғолия мен Қытайдан келген этникалық қазақтардың ҚР-на интеграциялану тетіктерін әлеуметтік-мәдени және лингвоэкологиялық мониторинг арқылы зерттеу.

Методы исследования (на русском) : Индукция, дедукция, синтез и анализ, наблюдение и обобщение, комплексное исследование, включающее анализ этнографических, социологических, археологических данных, историко-описательный метод, социологический подход, социолингвистический подход, фиксация текстов, лингвоэкологический мониторинг, контекстуальный анализ, контент-анализ, дискурсивный анализ, отдельные методы и приемы корпусной лингвистики – аудио-, видеофиксация речи, документирование речи в текстовой форме, что будет способствовать сохранению языка этнических казахов с дальнейшей обработкой записанных текстов, их разноплановый анализ.

Методы исследования (на казахском) : Индукция, дедукция, синтез және талдау, бақылау және жалпылау, этнографиялық, әлеуметтану, археологиялық деректерді талдауды қамтитын кешенді зерттеу, тарихи-сипаттамалық әдіс, социолингвистикалық тәсіл, мәтіндерді бекіту, лингвоэкологиялық мониторинг, контекстік талдау, контент-талдау, дискурсивті талдау, корпустық лингвистиканың жекелеген әдістері мен әдістері – сөйлеуді аудио -, бейнетіркеу, сөйлеуді мәтіндік нысанда құжаттау, бұл жазылған мәтіндерді одан әрі өңдей отырып, этникалық қазақтардың тілін сақтауға ықпал етеді.

Obtained results and novelty (in Russian) : .Рассмотрен лингвоэкологический мониторинг речевой культуры в среде обучающихся в РК молодежи из Монголии и Китая. Выявлены факторы, влияющие на речевую культуру обучающихся в Казахстане молодых этнических казахов из Монголии и Китая. Определена методология и методы проведения анализа фонетических, лексических и синтаксических особенностей речи кандасов. Проведен лингвоэкологический мониторинг языковой ситуации этнических казахов в стране пребывания и стране исхода и выявлена степень влияния языка страны прибывания на казахский язык. Осуществлена аналитическая обработка результатов социолингвистических исследований с целью выявления влияния казахского языка и этнического фактора на процессы адаптации и интеграции этнических казахов в общество приема. Впервые проведен когнитивно-дискурсивный анализ текстов интервью с кандасами-студентами. Проведен контент-анализ и дискурсивный анализ казахстанского медиа-курса по выявлению образа кандаса в СМИ РК. Разработаны методические рекомендации по социокультурной адаптации молодежи с учетом таких критериев, как социально-психологический, этнокультурный, социально-экономический.. Всего за отчетный период опубликовано 10 статей, среди которых 4 статьи в рейтинговых журналах, входяших в базу данных SCOPUS, 1 статья в журнале, рекомендованном КОКНВО, 2 – в отечественных периодических изданиях, 1 статья в зарубежном журнале, 2 статьи – в материалах международных конференций.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Моңғолия мен Қытайдан келген жастардың ҚР-да білім алушылар арасында сөйлеу мәдениетінің лингвоэкологиялық мониторингі қарастырылды. Қазақстанда Моңғолия мен Қытайдан келген этникалық қазақтардың жас буын арасындағы сөйлеу мәдениетіне әсер ететін факторлар анықталды. Этникалық қазақтардың тілдік жағдайына лингвоэкологиялық мониторинг жүргізілді. Аға және жас буынының сөйлеуінің фонетикалық ерекшеліктерін анықтау мақсатында сұхбат мәтіндеріне талдау жүргізілді. Моңғолия мен Қытайдан келген этникалық қазақтардың жас ұрпағының лингвоэкологиялық сөйлеу мәдениетіне, тілдік, психологиялық бейімделу проблемаларына әсер ететін факторлар талданды. Жас ұрпақ қандастардың лексикалық, фонетикалық, интонациялық және басқа да сөйлеу ерекшеліктерін анықтау үшін сұхбат мәтіндеріне алғашқы рет талдау жүргізілді. Этникалық қазақтардың қоғамға бейімделу және интеграциялану процестеріне қазақ тілі мен этникалық фактордың әсерін анықтау мақсатында әлеуметтік-лингвистикалық зерттеулердің нәтижелері бойынша аналитикалық өңдеу жүзеге асырылды. Әлеуметтік-психологиялық, этномәдени, әлеуметтік-экономикалық өлшемдерді ескере отырып, жастарды әлеуметтік-мәдени бейімдеу бойынша әдістемелік ұсыныстар әзірленді. Барлығы 10 мақала жарияланды: SCOPUS базасына енгізілген рейтингтік журналдарда -4, ҚРҒЖБ ұсынған журналда -1, отандық басылымдарда -2, шетелдік журналда -1, халықаралық конференция материалдарында - 2.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : нет

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : жоқ

Level of implementation (in Russian) : Не внедряется

Level of implementation (in Kazakh) : Жүзеге асырылмаған

Efficiency (in Russian) : Представленное направление исследования имеет широкий спектр непосредственных практических приложений в формировании социальной политики, программ регионального развития с учетом комплексной оценки взаимосвязанных социальных факторов, включающих лингвистические, этнические, религиозные и культурные аспекты. Документированию текстов и их хранение в цифровом формате открывает новые перспективы исследования на материале отдельно взятых этнических групп казахов-кандасов из Монголии и Китая.

Efficiency (in Kazakh) : Ұсынылған зерттеу саласы өзара байланысты әлеуметтік факторларды, соның ішінде тілдік, этникалық, діни және мәдени аспектілерді кешенді бағалауды ескере отырып, әлеуметтік саясат пен аймақтық даму бағдарламаларын қалыптастыруда тікелей практикалық қолданудың кең ауқымына ие. Мәтіндерді құжаттау және оларды цифрлық форматта сақтау Моңғолия мен Қытайдағы жекелеген қазақ-кандас этникалық топтарының материалдары негізінде зерттеудің жаңа перспективаларын ашады.

Field of application (in Russian) : Результаты исследования полезны органам государственной власти и органам местного самоуправления для формирования региональной миграционной политики и создания механизмов мониторинга межэтнических отношений. Результаты исследования могут использоваться МНВО РК, МКС РК, МИОР РК, МИД РК, а также другими государственными органами при планировании и осуществлении мероприятий, связанных с межкультурной и межнациональной коммуникацией, разработке образовательных программ и дорожных карт.

Field of application (in Kazakh) : Зерттеу нәтижелері мемлекеттік билік органдары мен жергілікті өзін-өзі басқару органдарына өңірлік көші-қон саясатын қалыптастыру және этносаралық қатынастарды мониторингілеу тетіктерін құру үшін пайдалык органдар мәдениетаралық және ұлтаралық коммуникацияға байланысты іс-шараларды жоспарлау және жүзеге асыру, білім беру бағдарламалары мен жол карталарын әзірлеу кезінде пайдалана алады.