The object of research, development or design (in Russian) : урановые месторождения Казахстана, использующие подземное скважинное выщелачивание урана

The object of research, development or design (in Kazakh) : уранды жерасты ұңғымаларын шаймалау арқылы Қазақстанның уран кен орындары

Aim of work (in Russian) : Разработать технологию биоактивации выщелачивающих растворов проточных биореакторах для интенсификации для подземного скважинного выщелачивания урана.

Aim of work (in Kazakh) : Уранды жер асты ұңғымасынан шаймалауды қарқындату үшін ағынды биореакторларда сілтісіздендіру ерітінділерін биобелсенді ету технологиясын әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : Для решения задачи применены теоретические и экспериментальные методы исследования в гидрометаллургии, биотехнологии, выщелачивания металлов, подземного скважинного выщелачивания, а также математическое моделирование;

Методы исследования (на казахском) : Мәселені шешу үшін гидрометаллургияда, биотехнологияда, металды сілтілеуде, жерасты ұңғымаларын сілтілеуде теориялық және тәжірибелік зерттеу әдістері, сонымен қатар математикалық модельдеу қолданылды;

Obtained results and novelty (in Russian) : Научная новизна проекта заключается в разработке теоретического обоснования биоактивации выщелачивающих растворов и повышения производительности проточного биореактора инновационной конструкции на основе исследования гидродинамических особенностей протекания растворов через иммобилизатор в проточном биореакторе. Функционирование проточного биореактора происходит в условиях четырехфазной системы (твердый носитель- иммобилизатор, выщелачивающий раствор, пузырьки воздуха и железоокисляющие бактерии). Ферментативный катализ бактерий обеспечивает высокую скорость окисления двухвалентного железа до трехвалентной формы. В результате биоактивации повышается окислительно-восстановительный потенциал раствора и увеличивается концентрация трехвалентного железа. Трехвалентное железо через закачные скважины попадая в рудное тело окисляют слаборастворимый четырехвалентный уран до шестивалентной легкорастворимой формы. В результате повышается содержание урана в продуктивном растворе и глубокое извлечение урана за счет растворения четырехвалентного урана.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жобаның ғылыми жаңалығы сілтісіздендіру ерітінділерін биоактивтендірудің теориялық негіздемесін жасауда және иммобилизатор арқылы ерітінділер ағынының гидродинамикалық ерекшеліктерін зерттеу негізінде инновациялық дизайндағы ағынды биореактордың өнімділігін арттыруда. ағынды биореакторда. Ағындық биореактордың жұмысы төрт фазалы жүйе (қатты тасымалдаушы-иммобилизатор, сілтілеу ерітіндісі, ауа көпіршіктері және темір тотықтырғыш бактериялар) жағдайында жүреді. Бактериялардың ферментативті катализі екі валентті темірдің үш валентті түрге дейін тотығуының жоғары жылдамдығын қамтамасыз етеді. Биоактивтену нәтижесінде ерітіндінің тотығу-тотықсыздану потенциалы артып, темір темірдің концентрациясы жоғарылайды. Айдау ұңғымалары арқылы кен массасына түсетін үш валентті темір аз еритін төрт валентті уранды алты валентті, тез еритін түрге дейін тотықтырады. Осының нәтижесінде өнімді ерітіндідегі уран мөлшері артады және төрт валентті уранның еруіне байланысты уранның терең экстракциясы артады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : разработано техническая спецификация и получено финансирование от АКФ "Парк инновационных технологий" на опытно-промышленное внедрение разработанной технологии на блоке на стадии активного выщелачивания, что позволит увеличить содержание урана в продуктивном растворе на 30 %.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : әзірленген технологияны белсенді сілтісіздендіру сатысында блокта тәжірибелік өнеркәсіптік енгізу үшін «Инновациялық технологиялар паркі» АҚФ-нан техникалық ерекшелік әзірленді және қаржыландыру алынды, бұл өнімді ерітіндідегі уран құрамын 30%-ға арттырады.

Level of implementation (in Russian) : внедрено, в настоящее время идет работа по устройству биореакторов на блоке активного выщелачивания на одном из урановых рудников Казахстана

Level of implementation (in Kazakh) : іске асырылды, қазіргі уақытта Қазақстандағы уран кеніштерінің бірінде белсенді сілтісіздендіру қондырғысында биореакторларды орнату жұмыстары жүргізілуде.

Efficiency (in Russian) : На основе разработанных методов и технологий были получены новые научные знания о свойствах активированного выщелачивающего раствора. Также оптимальных режимах работы установок биоактивации. Используемая конструкции биореакторов, способы подачи раствора, аэрации растворов и системы подачи активированного выщелачивающего раствора в закачные скважины блока. Проведенные эффективные исследования показали, что применение технологии биоактивации выщелачивающих растворов на промышленной установке производительностью 2000 м3/час позволит получить только на одном урановом руднике 400 тонн в год дополнительно 18 млн $ при ежегодных затратах на эксплуатацию 0,6 млн $.

Efficiency (in Kazakh) : Жасалған әдістер мен технологиялар негізінде белсендірілген сілтісіздендіру ерітіндісінің қасиеттері туралы жаңа ғылыми білімдер алынды. Сондай-ақ биоактивация қондырғыларының оңтайлы жұмыс режимдері. Пайдаланылған биореактор конструкциялары, ерітінділерді беру әдістері, ерітінділерді аэрациялау және блоктың айдау ұңғымаларына белсенді сілтісіздендіру ерітіндісін беру жүйелері. Тиімді зерттеулер өнімділігі 2000 м3/сағ өнеркәсіптік зауытта сілтісіздендіру ерітінділерін биоактивтендіру технологиясын пайдалану жылына 400 тонна уран кенішінен жылына қосымша 18 миллион доллар алуға мүмкіндік беретінін көрсетті. жылдық операциялық құны $0,6 млн.

Field of application (in Russian) : урандобывающие предприятия для интенсификации извлечения металлов при подземном скважинном выщелачивание металлов

Field of application (in Kazakh) : уран өндіруші кәсіпорындар металдарды жер асты ұңғымаларын шаймалау кезінде металдарды өндіруді күшейту