Inventory number IRN Number of state registration
0324РК01341 AP23490928-KC-24 0124РК00920
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Краткие сведения Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 1
International publications: 0 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 0
Patents Amount of funding Code of the program
0 30000000 AP23490928
Name of work
Инновационная технология ценностно-ориентированного обучения казахскому языку и литературе
Type of work Source of funding Report authors
Applied Қапантайқызы Шынар
0
0
0
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
Некоммерческое акционерное общество "Евразийский Национальный университет имени Л.Н. Гумилева"
Abbreviated name of the service recipient НАО "ЕНУ им.Л.Н.Гумилева"
Abstract

В новой парадигме мировой системы образования возрастает актуальность принципа «полезного знания". В связи с этим в содержание учебной программы и учебников внедряется система ценностей, формирующая глобальные компетенции для учащегося. Чтобы учащийся оценил передаваемые знания как ценные, ему необходимо сначала почувствовать, что они «полезны». Он должен понимать, что сначала он овладеет искусством слова, изучая казахский язык и литературу, тем самым поднимая свою жизнь в новое качество. Только тогда ученик воспринимает язык и литературу как ценность. Поэтому важно сформировать инновационную технологию, включающую конкретные механизмы и методы ценностно-ориентированного обучения казахскому языку и литературе.

Әлемдік білім беру жүйесінің жаңа парадигмасында «пайдалы білім» қағидасының өзектілігі артуда. Соған байланысты оқу бағдарламасы мен оқулықтар мазмұнына оқушы үшін жаһандық құзыреттіліктерді қалыптастыратын құндылықтар жүйесі енгізілуде. Оқушы берілетін білімді құнды деп бағалауы үшін алдымен оның «пайдалы» екенін сезінуі қажет. Ол әуелі қазақ тілі мен әдебиеті пәндерін оқу арқылы сөз өнерін меңгеретінін, сол арқылы өз өмірін жаңа сапаға көтеретінін түсінуі қажет. Сол кезде ғана оқушы тіл мен әдебиетті құндылық ретінде қабылдайды. Сондықтан қазақ тілі мен әдебиеті пәнін құндылық бағдарлы оқытудың нақты механизмдері мен әдіс-тәсілдерін қамтитын инновациялық технологиясын қалыптастыру маңызды.

Научно-методическое обоснование инновационной технологии ценностно-ориентированного обучения дисциплин казахского языка и литературы и доказательство эффективности путем внедрения в образовательный процесс.

Қазақ тілі мен әдебиеті пәндерін құндылық бағдарлы оқытудың инновациялық технологиясын ғылыми-әдістемелік тұрғыдан негіздеу және білім беру үдерісіне енгізу арқылы тиімділігін дәлелдеу.

В ходе проекта используются различные методы исследования с целью выявления и определения путей развития национальной ценностной ориентации будущего учителя казахского языка и системы ценностей, осваиваемых на уроках казахского языка. Для решения поставленных задач и проверки гипотез на разных этапах исследовательской работы используются методы экспертного анализа, статистической обработки данных и их интерпретации, анкетирования студентов, проведения опытно-экспериментальной работы. В качестве материалов исследовательской работы берется учебник казахского языка и используется метод контент-анализа для выявления доминантных лексем, имеющих концептуальное значение в его языке. Применение данных методов исследования позволяет проанализировать ряд национальных ценностей, осваиваемых на уроке казахского языка, и определить аксиологические основы образования, предусматривающие обогащение его общечеловеческими ценностями.

Жоба барысында қазақ тілі сабағында меңгерілетін құндылықтар жүйесі мен болашақ қазақ тілі мұғалімінің ұлттық құндылық бағдарын анықтау және дамыту жолдарын айқындау мақсатында түрлі зерттеу әдістері қолданылады. Қойылған міндеттерді шешу және зерттеу жұмысының әр түрлі кезеңдерінде гипотезаны тексеру үшін сараптамалық талдау жасау, деректерді статистикалық өңдеу және оларды түсіндіру, студенттерге сауалнама жүргізу, тәжірибелік-эксперименттік жұмыс жүргізу әдістері қолданылады. Зерттеу жұмысының материалдары ретінде қазақ тілі оқулығы алынып, оның тіліндегі концептілік мәнге ие доминант лексемаларды анықтау үшін контент-анализ әдісі қолданылады. Бұл зерттеу әдістерінің қолданылуы қазақ тілі сабағында меңгерілетін ұлттық құндылықтар қатарын талдап, оны жалпыадамзаттық құндылықтармен байытуды көздейтін білім берудің аксиологиялық негіздерін айқындауға мүмкіндік береді.

Вопросы отбора и внедрения системы ценностно-ориентированных текстов и заданий при подготовке учебника «казахский язык» для уровня С1 системы Казтест, рекомендованного МОН РК; - актуальные вопросы подготовки будущих учителей казахского языка в эпоху глобальных вызовов; - вопросы ценностно-ориентированного обучения, отбора, анализа ценностно-значимых языковых единиц. Результаты данных научно-методических изысканий станут предпосылками для разработки предлагаемого проекта.

ҚР БжҒМ ұсынған Қазтест жүйесінің С1 деңгейге арналған «Қазақ тілі» оқулығын даярлауда құндылық бағдарлы мәтіндер мен тапсырмалар жүйесін іріктеп, енгізу мәселелері; - жаһандық сын-қатерлерге толы заманда болашақ қазақ тілі мұғалімдерін даярлаудың өзекті мәселелері; - құндылық бағдарлы оқыту, құндылық мәнді тілдік бірліктерді іріктеу, талдау мәселелері. Аталған ғылыми-әдістемелік ізденістердің нәтижелері ұсынылып отырған жобаны әзірлеудің алғышарттары болады.

В новой парадигме мировой системы образования возрастает актуальность принципа «полезного знания". В связи с этим в содержание учебной программы и учебников внедряется система ценностей, формирующая глобальные компетенции для учащегося. Чтобы учащийся оценил передаваемые знания как ценные, ему необходимо сначала почувствовать, что они «полезны». Он должен понимать, что сначала он овладеет искусством слова, изучая казахский язык и литературу, тем самым поднимая свою жизнь в новое качество. Только тогда ученик воспринимает язык и литературу как ценность. Поэтому важно сформировать инновационную технологию, включающую конкретные механизмы и методы ценностно-ориентированного обучения казахскому языку и литературе.

Әлемдік білім беру жүйесінің жаңа парадигмасында «пайдалы білім» қағидасының өзектілігі артуда. Соған байланысты оқу бағдарламасы мен оқулықтар мазмұнына оқушы үшін жаһандық құзыреттіліктерді қалыптастыратын құндылықтар жүйесі енгізілуде. Оқушы берілетін білімді құнды деп бағалауы үшін алдымен оның «пайдалы» екенін сезінуі қажет. Ол әуелі қазақ тілі мен әдебиеті пәндерін оқу арқылы сөз өнерін меңгеретінін, сол арқылы өз өмірін жаңа сапаға көтеретінін түсінуі қажет. Сол кезде ғана оқушы тіл мен әдебиетті құндылық ретінде қабылдайды. Сондықтан қазақ тілі мен әдебиеті пәнін құндылық бағдарлы оқытудың нақты механизмдері мен әдіс-тәсілдерін қамтитын инновациялық технологиясын қалыптастыру маңызды.

Ведется комплексная работа по интегрированию основных принципов ценностно-ориентированного обучения в содержание дисциплин, как «Методика преподавания казахского языка», «Введение в тюркологию», «Историческая грамматика казахского языка», «Словообразовательная система казахского языка», «Культура речи», «Культура речи», «Введение в языкознание», «Современная казахская литература», «История казахской литературы», ОП “6В01717-Казахский язык и литература».

Құндылық бағдарлы оқытудың басты ұстанымдарын 6В01717- “Қазақ тілі мен әдебиеті” БББ-нда жүргізілетін “Қазақ тілін оқыту әдістемесі”, “Түркітануға кіріспе”, “Қазақ тілінің тарихи грамматикасы”, “Қазақ тілінің сөзжасам жүйесі”, “Сөйлеу мәдениеті”, “Тіл біліміне кіріспе”, “Қазіргі қазақ әдебиеті”, “Қазақ әдебиетінің тарихы” пәндерінің білім мазмұнына енгізу бойынша кешенді жұмыстар жүргізілуде.

Определен механизм формирования ценностных отношений, состоящий из этапов «поиск – оценка – выбор – создание цели». Выполняются СРС, которые позволяют обучающимся формировать цели, связанные с их будущей педагогической профессией, применять их в жизни, таким образом проверяется их эффективность на практике.

Құндылық қатынастарды қалыптастырудың “іздену - бағалау - таңдау - мақсат құру” кезеңдерінен тұратын механизмі айқындалды. Білім алушының болашақ педагогикалық кәсібімен байланысты мақсат құруына, өмірде қолдануына мүмкіндік беретін өзіндік жұмыс тапсырмалары орындалып, тиімділігі тәжірибе жүзінде тексерілуде.

Результаты исследования внесут вклад в вопросы национальной модернизации и национальной идентичности в независимом казахстанском обществе и окажут влияние на развитие сферы образования.

Зерттеу нәтижелері тәуелсіз Қазақстан қоғамындағы ұлттық жаңғыру мен ұлттық бірегейлік мәселелеріне үлес қосып, білім беру саласын дамытуға өз ықпалын тигізеді.

UDC indices
37.012.1
International classifier codes
16.31.51; 14.25.09; 14.25.07; 14.35.09;
Key words in Russian
методика преподавания; казахский язык и литература; ценностно-ориентированное обучение; учебные тексты; аксиолингвистика; лингвоаксиологическая компетентность; языковое сознание; методическое наследие алашской интеллигенции; национальный код; национальные ценности; искусство слова; система задании; ценностно-ориентированные тексты; национальные и общечеловеческие ценности; языковая личность;
Key words in Kazakh
оқыту әдістемесі; қазақ тілі мен әдебиеті; құндылық бағдарлы оқыту; оқулық мәтіндері; аксиолингвистика; лингвоаксиологиялық құзыреттілік; тілдік сана; алаш зиялыларының әдістемелік мұрасы; ұлттық код; ұлттық құндылықтар; сөз өнері; тапсырмалар жүйесі; құндылық бағдарлы мәтіндер; ұлттық және жалпыадамзаттық құндылықтар; тілдік тұлға;
Head of the organization Сыдыков Ерлан Батташевич доктор исторических наук / Профессор
Head of work Қапантайқызы Шынар педагогика ғылымдарының докторы / ЖАК доценті