The object of research, development or design (in Russian) : Жидкие фазы хвостов сорбционного выщелачивания золотоизвлекательной фабрики АО «Алтынтау-Кокшетау».

The object of research, development or design (in Kazakh) : «Алтынтау-Көкшетау» АҚ алтын өндіру зауытының сорбциялық шаймалау қалдықтарының сұйық фазалары.

Aim of work (in Russian) : Целью работы является изучение закономерностей процесса обезвреживания жидкой фазы хвостохранилища.

Aim of work (in Kazakh) : Жұмыстың мақсаты қалдық қоймасының сұйық фазасын бейтараптандыру процесінің заңдылықтары зерттеу.

Методы исследования (на русском) : Физико-химические методы анализа: химический, рентгенофазовый, ИК-спектроскопический, электронная микроскопия, а также микробиологические анализы.

Методы исследования (на казахском) : Талдаудың физика-химиялық әдістері: химиялық, рентгендік фазалық, ИҚ-спектроскопиялық, электронды микроскопиялық, сонымен қатар микробиологиялық талдаулар.

Obtained results and novelty (in Russian) : Определено химический состав жидкой фазы хвостов АО «Алтынтау-Кокшетау», мг/дм3: Au – 0,1, Ag – 0,1, Cu – 47,4, As – 7,0, Fe – 3,7, Zn – 0,6, S – 658,2, CN- – 443,2. Были выделены пяти штаммов бактерий, и подтверждены их потенциал к разложению цианидами, что позволяет предположить, что эти бактерии могут быть ключевыми кандидатами для биоремедиации. Рост клеток оценивали путем измерения оптической плотности при 600 нм после 48-часовой инкубации что жизнеспособность резидентной микрофлоры составило 88 % с численностью живых и активных клеток 2,63 · 106 КОЕ/мл. Проведен статистический анализ данных, полученных в результате запланированного экспериментального дизайна. Основные экспериментальные параметры – концентрация гипохлорита кальция, время обработки и pH среды изучены с использованием композитного проектирования. На основе полученных данных степень очистки варьировалась в диапазоне от 66 % до 99 %. Проведенные в оптимальных условиях эксперименты подтвердили точность предложенной модели: фактическая степень обезвреживания цианидов составила 99 %, что практически совпадает с прогнозируемыми значениями. Установлено, что с увеличением времени степень очистки стабильно возрастает: за 15 минут эффективность обработки составляет 66 %, за 45 минут она достигает 93 %. Новизна. Разработка эффективной технологии обезвреживании жидкой фазы хвостов гидрометаллургического производства с использованием комплекса химических реагентов, с достижением полного разложения цианидов.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : «Алтынтау-Көкшетау» АҚ қалдықтарының сұйық фазасының химиялық құрамы анықталды, мг/дм3: Au – 0,1, Ag – 0,1, Cu – 47,4, As – 7,0, Fe – 3,7, Zn – 0,6, S – 658,2, CN- – 443,2. Бактериялардың бес штаммы бөлініп алынды және олардың цианидтерді деградациялау әлеуеті расталды, бұл бактериялардың тау-кен орталарында биоремедиацияға негізгі кандидаттар болуы мүмкін екенін көрсетеді. Жасушалардың өсуі 48 сағат инкубациядан кейін 600 нм абсорбцияны өлшеу арқылы бағаланды, резиденттік микрофлораның өміршеңдігі 88 %, белсенді жасушалар саны 2,63 × 106 КТБ/мл. Жоспарланған эксперименттік жобадан алынған мәліметтерге статистикалық талдау жасалды. Негізгі эксперименттік параметрлер – кальций гипохлоритінің концентрациясы, өңдеу уақыты және жүйе рН ортасы зерттелді. Алынған мәліметтер негізінде бейтараптандыру дәрежесі 66 %-дан 99 %-ға дейін өзгерді. Оңтайлы жағдайларда жүргізілген тәжірибелер ұсынылған модельдің дәлдігін растады: цианидті бейтараптандырудың нақты дәрежесі 99 % құрады, бұл модельдің сенімділігін растайтын болжамды мәндермен іс жүзінде сәйкес келеді. Уақыт артуымен бейтарапдандыру дәрежесі тұрақты түрде жоғарылайтыны анықталды: 15 минутта 66 % болса, 45 минутта ол 93 % жетеді. Жаңалығы. Цианидтерді толық бейтарапдандыруға қол жеткізе отырып, химиялық реагенттердің кешенін пайдаланып, гидрометаллургиялық өндіріс қалдықтарының сұйық фазасын бейтараптандырудың тиімді технологиясын жасау.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Разработка и внедрение оптимального режима биохимического обезвреживания жидкой фазы хвостохранилища имеет большой потенциал для улучшения экологической обстановки и эффективного использования ресурсов.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Қалдық қоймасының сұйық фазасын биохимиялық бейтараптандырудың оңтайлы режимін әзірлеу және өндіріске енгізу экологиялық жағдайды жақсарту және ресурстарды тиімді пайдалану үшін үлкен мүмкіндіктерге ие.

Level of implementation (in Russian) : При внедрении технологии в промышленную переработку будет вовлечено техногенное отходное сырье, такое как водные ресурсы, обезвреживанные по биохимической технологии. Что позволит предприятию получить дополнительную прибыль и снизить экологические риски.

Level of implementation (in Kazakh) : Технологияны өнеркәсіптік өңдеуге енгізу кезінде биохимиялық технологияны қолдану арқылы бейтараптандырылған су ресурстары сияқты техногендік шикізат қалдықтары тартылады. Бұл компанияға қосымша пайда алуға және экологиялық тәуекелдерді азайтуға мүмкіндік береді.

Efficiency (in Russian) : Разработка технолгии биохимического обезвреживания жидкой фазы хвостохранилища позволяет значительно повысить эффективность процесса биохимического обезвреживания, сократить его продолжительность и снизить затраты.

Efficiency (in Kazakh) : Құрылған химиялық реагенттер кешенінің артықшылықтарын зерттеу. Кешен биохимиялық бейтараптандыру процесінің тиімділігін айтарлықтай арттыруға, оның ұзақтығын қысқартуға және шығындарды азайтуға мүмкіндік береді.

Field of application (in Russian) : Обогатительные фабрики по переработке минерального сырья.

Field of application (in Kazakh) : Минералды шикізатты өңдейтін кен байыту фабрикалары.