The object of research, development or design (in Russian) : Объекты – пораженные клубни картофеля и плоды томатов в условиях производственных хранилищ, вегетативные органы растений.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны – өндірістік жағдайындағы сақтауда зақымдалған картоп түйнектері мен қызанақ жемістері; сонымен қатар картоптың вегетативті мүшелері пайдаланылды.

Aim of work (in Russian) : Основной целью реализации проекта является разработка экспресс тест-системы для выявления возбудителя альтернариоза в растениеводческой продукции.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның негізгі мақсаты өсімдік шаруашылығы өндірісінде альтернариоз қоздырғышын детекциялау үшін жылдам тест-жүйесін жасау болып табылады.

Методы исследования (на русском) : Методы – выделение грибных возбудителей из пораженных органов растений, определение фитопатогенной активности штаммов микроорганизмов, хранение микроорганизмов замораживанием при низких температурах, выделение ДНК из фитопатогенных грибов и генотипирование ITS-региона.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу әдістері – зақымданған өсімдік мүшелерінен саңырауқұлақ қоздырғыштарын оқшаулау, фитопатогенді микроағзалар штаммдарының белсенділігін анықтау, төмен температурада мұздату арқылы микроағзаларды ұзақ уақыт аралығында сақтау, фитопатогенді саңырауқұлақтардан ДНҚ оқшаулау және ITS аймағын генотиптеу.

Obtained results and novelty (in Russian) : Выделено 75 чистых культур из пораженных растений картофеля и томатов. Фитопатогенная активность на степень ингибирования прорастания семян варьировала от 48 до 88% в зависимости от изолята гриба. Следовательно, штамм гриба Alternaria tenuissima является фитопатогенным, поскольку вызвал снижение всхожести семян на 48% по сравнению с контролем. Проведена молекулярно-генетическая идентификация 61 образцов, выделенных из пораженных растений картофеля и 16 образцов, выделенных из пораженных растений томата. Из исследованных образцов три были идентифицированы как Alternaria alternata. Синтез праймеров проводился на высокопроизводительном синтезаторе ДНК/РНК ASM-800. Синтезатор ДНК/РНК ASM-800 предназначен для одновременного синтеза олигонуклеотидов фосфоамидным методом. Полученные результаты показали, что размер синтезированных олигонуклеотидов соответствует заданным размерам.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Зақымданған картоп түйнектерінен және қызанақ жемістерінен 75 таза культуралар бөлініп алынды. Саңырауқұлақтың изолятына байланысты, тұқым өну дәрежесінің тежелуі бойынша фитопатогендік белсенділік 48% - 88% аралығында болды. Осыдан, Alternaria tenuissima штаммының фитопатогенділігі анықталды, себебі бақылаумен салыстырғанда, өсіп өнген тұқымдардың пайыздық қатынасы 48% -ға төмен көрсеткішке йе болды. Зақымдалған картоп түйнектерінен оқшауланған 61 және қызанақ жемістерінен оқшауланған 16 сынаманың молекулалық-генетикалық сәйкестендірілуі жүргізілді. Зерттелген сынамалардың арасынан үш сынама Alternaria alternata болып анықталды. Праймерлер синтезі ASM-800 жоғары өнімді ДНҚ/РНК синтезаторы арқылы жүргізілді. ASM-800 ДНҚ/РНҚ синтезаторы фосфамид әдісімен олигонуклеотидтердің бір уақытта синтезіне арналған. Нәтижелер синтезделген олигонуклеотидтердің мөлшері көрсетілген мөлшерге сәйкес келетіндігін, ал олигонуклеотидтердің су ерітіндісінде органикалық қоспалар жоқ екенін көрсетті.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Положительный эффект разработки и внедрения диагностического ПЦР тест-системы заключается в снижении числа случаев развития альтернариоза при ранней диагностики.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : ПТР диагностикалық тест-жүйесін жасау мен енгізудің оң әсері ерте диагноз кезінде альтернариа түрлерінің дамуын азайту болып табылады.

Level of implementation (in Russian) : Не внедрено

Level of implementation (in Kazakh) : Енгізілмеген

Efficiency (in Russian) : В отечественной практике в области сельского хозяйства, в основном, применяются диагностические системы, основанные на микробиологических и иммуноферментных методах анализа. Разработанная диагностическая ПЦР тест-система позволит повысить урожайность культур, возделываемых сельхозпроизводителями и сформировать отечественный рынок качественным и оздоровленным семенным материалом.

Efficiency (in Kazakh) : Отандық ауыл шаруашылығында, көбінесе микробиологиялық және ферменттік-иммундық әдістерге негізделген диагностикалық тест-жүйелері қолданылады. ПТР диагностикалық тест-жүйесі ауыл шаруашылық культураларының өнімділігін арттырады және ішкі нарыққа жоғары сапалы және пайдалы тұқымдық материалмен қамтамасыз етеді.

Field of application (in Russian) : Сельское хозяйство

Field of application (in Kazakh) : Ауыл шаруашылығы