The object of research, development or design (in Russian) : Объект исследования: волновой климат водоемов; Каспийское море, озера Балхаш и Алаколь.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу объектісі: су айдындарының толқындық климаты; Каспий теңізі, Балқаш және Алакөл көлдері

Aim of work (in Russian) : Построение волнового климата Каспийского моря, а также озер Алаколь и Балхаш, с помощью данных спутниковой альтиметрии и исследование его влияния на состояние побережья. Разработка рекомендаций по управлению прибрежными зонами целевых водоемов с учетом волнового климата.

Aim of work (in Kazakh) : Каспий теңiзiнiң сондай-ақ Алакөл және Балқаш көлдерiнің, серіктiк альтиметрия деректерiн пайдаланып, толқындық климатын және оның жағалаудың жай-күйiне әсерiн зерттеу. Толқындық климатты ескере отырып, нысаналы су айдындарының жағалау аймақтарын басқару бойынша ұсынымдар әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : Методы исследования: методы математического моделирования, численные методы исследований.

Методы исследования (на казахском) : Математикалық модельдеу әдістері, сандық әдістер

Obtained results and novelty (in Russian) : Результаты работы: - разработаны алгоритмы для извлечения и фильтрации альтиметрических данных, специфичные для целевых водоемов, с целью исключения данных, искаженных береговыми зонами, наличием небольших островов, а также присутствием дрейфующего или припайного льда; - рассмотрены методы оценки типичных и экстремальных высот волн с использованием данных спутниковой альтиметрии; на основе данных о пересечениях и наклонах получены графические изображения высот типичных и экстремальных волн Каспийского моря, а также озер Балхаш и Алаколь, включая средние значительные высоты волн по сезонам и бассейнам; - создана батиметрическая карта озера Балхаш и Каспийского моря, что позволило получить детализированное представление о подводном рельефе данных водоемов. Были также проанализированы данные о ветре, включая скорость и направление.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жұмыстың нәтижелері: - жағалау аймақтарында бұрмаланған деректерді, шағын аралдардың болуын, сондай-ақ дрейфті немесе дәнекерленген мұздың болуын болдырмау мақсатында мақсатты су объектілеріне тән алтиметриялық деректерді алу және сүзу үшін алгоритмдер әзірленді; - спутниктік алтиметрия деректерін пайдалана отырып, толқындардың типтік және экстремалды биіктіктерін бағалау әдістері қаралды; қиылыстар мен еңістер туралы деректер негізінде Каспий теңізінің типтік және экстремалды толқындарының, сондай-ақ Балқаш және Алакөл көлдерінің, оның ішінде маусымдар мен бассейндер бойынша толқындардың орташа Елеулі биіктіктерінің графикалық бейнелері алынды; - Балқаш көлі мен Каспий теңізінің батиметриялық картасы жасалды, бұл осы су айдындарының су асты рельефі туралы егжей-тегжейлі түсінік алуға мүмкіндік берді. Жел туралы мәліметтер, оның ішінде жылдамдық пен бағыт талданды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Создана методика исследования влияния волнового климата на состояние водоемов РК и их побережья, а также методика моделирования процессов распространения загрязнения в случае аварий, разработана рекомендация для управления прибрежной зоной, который придаст импульс развитию инфраструктуры туризма

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Толқындық климаттың ҚР су қоймалары мен олардың жағалауларының жай-күйіне әсерін зерттеу әдістемесі, сондай-ақ апаттар болған жағдайда ластанудың таралу процестерін модельдеу әдістемесі жасалды, туризм инфрақұрылымының дамуына серпін беретін жағалау аймағын басқару үшін ұсыныс әзірленді.

Level of implementation (in Russian) : Проект имеет высокий уровень внедрения в научной, образовательной и профессиональной сферах, что подтверждается широким использованием его результатов различными организациями и учебными заведениями. Разработанная методика анализа волнового климата водоемов Казахстана с использованием спутниковой альтиметрии успешно применяется для точного мониторинга уровня воды и динамики волн в водоемах страны.. В рамках проекта была поддержана защита докторантов, специализирующихся на мониторинге водных ресурсов и экосистем, а также проведены публикации в авторитетных научных изданиях, что способствует распространению знаний и практик, разработанных в проекте. Научные результаты проекта включены в учебные программы, что позволяет готовить квалифицированных специалистов для дальнейшей работы в данной области. Проект вносит весомый вклад не только в научные исследования и управление водными ресурсами, но и в подготовку кадров и развитие образовательной базы в Казахстане

Level of implementation (in Kazakh) : Жоба Ғылыми, білім беру және кәсіптік салаларда енгізудің жоғары деңгейіне ие, бұл оның нәтижелерін әртүрлі ұйымдар мен оқу орындарының кеңінен қолдануымен расталады. Спутниктік алтиметрияны пайдалана отырып, Қазақстан су айдындарының толқындық климатын талдаудың әзірленген әдістемесі еліміздің су айдындарындағы су деңгейі мен толқындардың динамикасын дәл мониторингтеу үшін сәтті қолданылады.. Жоба аясында су ресурстары мен экожүйелерді мониторингтеуге маманданған докторанттарды қорғау, сондай-ақ жобада әзірленген білім мен тәжірибені таратуға ықпал ететін беделді ғылыми басылымдарда Жарияланымдар жүргізілді. Жобаның ғылыми нәтижелері оқу бағдарламаларына енгізілген, бұл осы салада одан әрі жұмыс істеу үшін білікті мамандарды дайындауға мүмкіндік береді. Жоба ғылыми зерттеулер мен су ресурстарын басқаруға ғана емес, сонымен қатар Қазақстанда кадрлар даярлауға және білім беру базасын дамытуға да елеулі үлес қосады

Efficiency (in Russian) : В рамках проекта успешно разработана и внедрена уникальная методика анализа волнового климата водоемов Казахстана с использованием данных спутниковой альтиметрии. Впервые в стране появилась возможность с высокой точностью отслеживать изменения уровня воды и динамику волновых процессов в различных водоемах, что значительно повысило точность мониторинга водных ресурсов. Итоги проекта позволили улучшить экологическую безопасность, оптимизировать использование водных ресурсов и снизить загрязнение окружающей среды. Полученные результаты уже помогают государственным и частным учреждениям в принятии более обоснованных решений в управлении водными ресурсами, снижая затраты и повышая общую эффективность работы. Завершение проекта внесло весомый вклад в устойчивое развитие водных экосистем Казахстана и создание базы для их долгосрочного сохранения

Efficiency (in Kazakh) : Жоба шеңберінде спутниктік алтиметрия деректерін пайдалана отырып, Қазақстан су айдындарының толқындық климатын талдаудың бірегей әдістемесі сәтті әзірленіп, енгізілді. Елімізде алғаш рет су деңгейінің өзгеруін және әртүрлі су айдындарындағы толқындық процестердің динамикасын жоғары дәлдікпен бақылау мүмкіндігі пайда болды, бұл су ресурстарын бақылаудың дәлдігін айтарлықтай жақсартты. Жобаның қорытындысы экологиялық қауіпсіздікті жақсартуға, су ресурстарын пайдалануды оңтайландыруға және қоршаған ортаның ластануын азайтуға мүмкіндік берді. Нәтижелер қазірдің өзінде мемлекеттік және жеке мекемелерге суды басқаруда неғұрлым негізделген шешімдер қабылдауға, шығындарды азайтуға және жалпы жұмыс тиімділігін арттыруға көмектеседі. Жобаның аяқталуы Қазақстанның су экожүйелерінің тұрақты дамуына және оларды ұзақ мерзімді сақтау үшін база құруға елеулі үлес қосты

Field of application (in Russian) : Научно-исследовательские институты, проектно-конструкторские организации, строительные предприятия, акиматы.

Field of application (in Kazakh) : Ғылыми-зерттеу институттары, жобалау ұйымдары, құрылыс кәсіпорындары, әкімдіктер.