The object of research, development or design (in Russian) : названия домашних животных в материалах фольклора, произведений искусства, паремии, топонимики

The object of research, development or design (in Kazakh) : халық ауыз әдебиеті, көркем шығармалар, паремия, топонимия материалдарындағы төрт түлік атаулары

Aim of work (in Russian) : определить национальную сущность на основе названий домашних животных в казахском фольклоре, художественных произведений, паремии, топонимии. Сравнивая лингвистические данные тюркских народов, в том числе казахов, диахроническая и синхроническая классификация сведений о развитии животноводства кочевых народов, разработка научных обоснований, систематизация, определение ареала распространения.

Aim of work (in Kazakh) : қазақ тіліндегі халық ауыз әдебиеті, көркем шығармалар, паремия, топонимия материалдарындағы төрт түлік атаулары негізінде танымдық тұрғыдан ұлттық болмысты айқындау. Түркі, соның ішінде қазақ халқының тілдік деректері негізінде салыстыра отырып, көшпенді халықтардың мал шаруашылығын дамытуға қатысты ақпаратын диахрондық және синхрондық тұрғыдан жіктеу, ғылыми негіздемесін әзірлеу, жүйелеу, таралу ареалын айқындау.

Методы исследования (на русском) : статистический метод, сравнительно-сопоставительный, диахронический анализ, этимологический анализ, лингвокогнитивный, компонентный (семантический) анализ.

Методы исследования (на казахском) : статистикалық әдіс, салыстырмалы-салғастырмалы, диахрондық талдау, этимологиялық талдау, лингвокогнитивтік, концептуалды, компоненттік (семантикалық) талдау.

Obtained results and novelty (in Russian) : в рамках проекта разработан систематизированный словарь названий домашних животных в зависимости от сферы их применения: когниции, лингвистике, метеорологий, сельском хозяйстве, в составе зоотопонимов, паремии, табу и эвфемизмов. А также проведен комплексный анализ названий домашних животных: лошади, верблюда, коровы, овцы, козы с учетом мнений ученых различных отраслей, научных и теоретических прогнозов. Основными результатами исследования являются на основе комплексного изучения названий домашних животных издание монографии, систематизированного по тематике словаря. Учитывая, что впервые в области систематических исследований были представлены названия домашних животных с точки зрения когниции и социальных потребностей, предлагаемые результаты исследовательского проекта являются актуальными.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Қазақ халқының төрт түлік атауларына қатысты дерек бір жүйеге салынып, жинақталған жоқ, осы тілдік бірліктерді шоғырландырып, жоғалған ақпаратты іздестіріп, оларды тілдік, этнографиялық, тарихи және географиялық тұрғыдан жан-жақты талдау, мағынасын ашу, танымдық ақпаратын анықтау мақсатында осы зерттеу жүргізілді. Сонысымен өзекті, маңызды болмақ. Осы уақытқа дейін төрт түлік атаулардың мағынасын, этимологиясын, танымдық тұрғыдан қолдану аясын ашып, сөздігі жасалмаған. Қазақ тіл біліміндегі осы кемшін тұсын толтыруды қолға алып отырмыз. Сондықтан төрт түлік атауларының көмескіленген мағынасын, қолданыс аясындағы танымдық қызметін зерттеу өзінің тың бағытымен ғана емес, уақыт талаптары тудырып отырған мәселелерді шешу ізденістері бойынша да аса маңызды. Атап айтқанда, төрт түлікке қатысты лексикалық бірліктің ауылшаруашылықты дамытудағы басты ақпаратын біле бермейді. Қазақстандағы зоотопонимдерді аймақтық ауылшаруашылық кәсібіне пайдалана бермейді. Қазақ халқының паремия, табу мен эфвемизмдерде сақталған ақпарат – ұлттық кодты ашудағы тарихи артефакт.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : «Қазақстан зоотопонимдерінің салаға ықпалы» суретті анықтамалық справочник в картинках; Қазақ тілдік танымдағы «Төрт түлік» концептінің өрісі (монография); "Төрт түлік атаулары" словарь.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : «Қазақстан зоотопонимдерінің салаға ықпалы» суретті анықтамалық; Қазақ тілдік танымдағы «Төрт түлік» концептінің өрісі (монография); "Төрт түлік атаулары" сөздік.

Level of implementation (in Russian) : «Қазақстан зоотопонимдерінің салаға ықпалы» суретті анықтамалық справочник в картинках разослан в бибилиотеки

Level of implementation (in Kazakh) : «Қазақстан зоотопонимдерінің салаға ықпалы» суретті анықтамалық кітапханаларға таратылды

Efficiency (in Russian) : очень эффективен в гуманитарной и сельскохозяйственной сферах

Efficiency (in Kazakh) : гуманитарлық, ауылшаруашылық салаларында қолданылу тиімділігі жоғары

Field of application (in Russian) : результаты проекта могут быть использованы в качестве руководства при разработке учебно-методических комплексов, силлабусов и рабочих программ основных и профессиональных предметов, факультативных предметов, связанных с тюркской цивилизацией и фольклором, которые изучаются на гуманитарных специальностях в казахстанских вузах, образовательных учреждениях. Исследования, разработанные в рамках проекта, могут быть использованы студентами-гуманитариями, магистрантами и докторантами высших учебных заведений при написании научных работ.

Field of application (in Kazakh) : жоба нәтижелерін жоғары оқу орындарында базалық және кәсіптендіру бағытындағы міндетті, таңдау пәндерінің оқу-әдістемелік кешендерін, силлабустарын, бағдарламаларын әзірлеуде басшылыққа алуға болады. Жоба аясында әзірленген зерттеулер ЖОО гуманитарлық бағыттағы білім алушылары, магистранттары мен докторанттары ғылыми-зерттеу жұмыстарын жазуда қолдана алады.