The object of research, development or design (in Russian) : материалы с иерархической структурой на основе диоксида олова

The object of research, development or design (in Kazakh) : қалайы диоксидіне негізделген иерархиялық құрылымы бар материалдар

Aim of work (in Russian) : Разработка методики для создания наноразмерных пленок с иерархической структурой на основе диоксида олова с определенными функциональными свойствами для практического применения.

Aim of work (in Kazakh) : Практикалық қолдану үшін белгілі бір функционалдық қасиеттері бар қалайы диоксиді негізінде иерархиялық құрылымы бар наноөлшемді пленкаларды жасау әдістемесін әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : Полученные тонкие пленки диоксида олова с иерархической структурой были исследованы на сканирующем электронном микроскопе (структура, картирование, элементный анализ), оптическом микроскопе (структура), проведена рН-метрия образцов, изучены спектры пропускания образцов (оптические свойства), проведены исследования по проводимости полученных образцов (электрические свойства).

Методы исследования (на казахском) : Алынған қалайы диоксидінің иерархиялық құрылымы бар жұқа қабықшалары сканерлеуші ​​электронды микроскоптың (құрылымы, кескіні, элементтік талдауы), оптикалық микроскоптың (құрылымы) көмегімен зерттелді, үлгілердің рН-метриясы жүргізілді, үлгілердің трансмиссиялық спектрлері зерттелді (оптикалық қасиеттері), ал алынған үлгілердің өткізгіштігіне (электрлік қасиеттері) зерттеулер жүргізілді.

Obtained results and novelty (in Russian) : Для лучшего понимания распределения олова в полученных образцах было проведено их картирование. При формировании структур, напоминающих шестилепестковый цветок, наибольшее накопление олова наблюдается именно в области этих структур. При дальнейшем увеличении содержания аммиака в растворе наблюдается уменьшение содержания олова вблизи крестообразных структур, что подтверждает наше предположение о формировании синтезированных иерархических структур в таких пленках за счет ионов NH4Cl. Синтезированные иерархические структуры могут повысить газочувствительность сенсоров различных газов. Наибольшей прозрачностью Т~90% обладает пленка без добавления гидроксида аммония. При добавлении 0,2 мл гидроксида аммония прозрачность образца понижается до Т~84%. При добавлении 0,4 мл гидроксида аммония в состав исходного пленкообразующего раствора прозрачность уменьшается до Т~78%. Следует отметить, что это наименьшая прозрачность из всех проанализированных образцов. Далее при увеличении добавки гидроксида аммония в исходном растворе до 0,8 мл прозрачность улучшается в сравнении с предыдущим образцом до Т~81%. Данный результат также наблюдается и при добавлении 1,6 мл гидроксида аммония в исходный раствор. Таким образом можно сделать вывод, что добавление гидроксида аммония, который является основой роста иерархических структур в синтезируемых пленках, снижает прозрачность образцов, но незначительно.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Алынған үлгілердегі қалайының таралуын жақсы түсіну үшін оларды картаға түсіру жүргізілді. Алты жапырақты гүлге ұқсайтын құрылымдар пайда болған кезде, қалайының ең көп жиналуы дәл осы құрылымдардың аймағында байқалады. Ерітіндідегі аммиак мөлшерінің одан әрі жоғарылауымен крест тәрізді құрылымдардың жанында қалайы мөлшерінің төмендеуі байқалады, бұл NH4Cl иондарының әсерінен осындай қабықшаларда синтезделген иерархиялық құрылымдардың пайда болуы туралы болжамымызды растайды. Синтезделген иерархиялық құрылымдар әртүрлі газдар үшін сенсорлардың газ сезімталдығын жақсарта алады. Аммоний гидроксиді қосылмаған пленка ең жоғары мөлдірлікке ие (T~90%). 0,2 мл аммоний гидроксидін қосқанда үлгінің мөлдірлігі Т~84% дейін төмендейді. Бастапқы қабық түзетін ерітіндіге 0,4 мл аммоний гидроксиді қосылғанда мөлдірлік T~78% дейін төмендейді. Айта кету керек, бұл барлық талданған үлгілердің ең аз мөлдірлігі. Әрі қарай бастапқы ерітіндіге аммоний гидроксидін қосуды 0,8 мл-ге дейін арттырғанда, мөлдірлік алдыңғы үлгімен салыстырғанда T ~ 81% дейін жақсарады. Бұл нәтиже бастапқы ерітіндіге 1,6 мл аммоний гидроксиді қосылғанда да байқалады. Осылайша, синтезделген пленкалардағы иерархиялық құрылымдардың өсуіне негіз болатын аммоний гидроксидінің қосылуы үлгілердің мөлдірлігін төмендетеді, бірақ аз ғана деп қорытынды жасауға болады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Наибольшей пропускающей способностью обладает пленка, содержащая иерархические структуры, которая была синтезирована из пленкообразующей системы с добавлением 0,2 мл гидроксида аммония. Прозрачность составила 84%.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : 0,2 мл аммоний гидроксиді қосылған пленка түзуші жүйеден синтезделген иерархиялық құрылымдары бар пленка ең үлкен өткізгіштікке ие. Ашықтық 84 пайызды құрады.

Level of implementation (in Russian) : Не внедрено.

Level of implementation (in Kazakh) : Орындалмаған.

Efficiency (in Russian) : Разработка новой технологий формирования материалов с иерархической структурой на основе дешевого золь-гель метода даст возможность получать материалы с улучшенными функциональными характеристиками (газочувствительность, уменьшение времени отклика датчика, термическая стабильность свойств и др.) при низких затратах на их производство.

Efficiency (in Kazakh) : Арзан золь-гель әдісіне негізделген иерархиялық құрылымы бар материалдарды қалыптастырудың жаңа технологияларын әзірлеу функционалдық сипаттамалары жақсартылған материалдарды алуға мүмкіндік береді (газ сезімталдығы, сенсордың жауап беру уақыты қысқартылған, қасиеттердің термиялық тұрақтылығы және т.б.). төмен өндірістік шығындармен.

Field of application (in Russian) : Результаты проекта могут быть использованы при производстве газовых сенсоров, мембран топливных элементов, просветляющих покрытий солнечных фото-преобразователей, антикоррозийных и антиобледенительных покрытий и в других устройств различного назначения.

Field of application (in Kazakh) : Жобаның нәтижелері газ датчиктерін, отын жасушаларының мембраналарын, күн фотоконвертерлеріне арналған шағылыстыруға қарсы жабындарды, коррозияға және мұздануға қарсы жабындарды және әртүрлі мақсаттағы басқа құрылғыларды өндіруде қолданылуы мүмкін.