The object of research, development or design (in Russian) : New technology for obtaining complex mineral fertilizer with Humate components

The object of research, development or design (in Kazakh) : Гумат құрамдас күрделі минералды тыңайтқыш алудың жаңа технологиясы

Aim of work (in Russian) : The purpose of the work is to develop innovative technologies for obtaining complex mineral fertilizers with a Humate component.

Aim of work (in Kazakh) : Жұмыстың мақсаты - гумат құрамдас күрделі минералды тыңaйтқыш aлудың инновациялық технологиясын жасақтау болып табылады.

Методы исследования (на русском) : Analysis of raw materials and products used for the production of complex mineral fertilizers with Humate components: Potentiometric titration; analysis of granular composition; chemical analysis; analysis of total phosphates; determination of phosphate in soluble and free form in water; determination of moisture content; method of determination of potassium; method of determination of sodium; method of obtaining humic acids; method of determination of Humate content; method of determination of ash content; thermodynamic analysis; results of research of kinetic laws; processes of activity energy (E); method for calculating the material balance.

Методы исследования (на казахском) : Гумат құрамдас күрделі минералды тыңайтқыш өндіру үшін пайдаланатын шикізаттарды және өнімдерді талдауды төмендегіше әдістермен зерттеу жұмыстарын жасадық: потенциометрлік титірлеу; түйіршікті құрамға талдау; химиялық талдау; жалпы фсосфатты тaлдaу; судa eрiмтaл жәнe бoc түрiндeгi фосфатты aнықтaу; ылғaлдылыққa тaлдaу анықтау; калийді aнықтaу әдici; натрийды aнықтaу әдici; гумин қышқылдaрын aлу әдісі; гумат мөлшерін анықтау әдісі; күлділігін анықтау әдісі; термодинамикалық талдау; кинетикалық заңдылықтардың зерттеу нәтижелері; белсенділік энергиясы (Е) үрдістері; материалдық балансты есептеу әдісі.

Obtained results and novelty (in Russian) : The result and novelty of the scientific work done: -the indicators of the physico-chemical properties of the structures of internal fossil rocks containing moisture-retaining vermiculite and phosphorus, potassium, humate and trace elements and minerals have been stabilized in the production of complex mineral fertilizers containing humate; - the ratios of raw materials from which complex humate-containing mineral fertilizer is obtained have been found; - from a thermodynamic point of view, in the process of acid decomposition, K2O→Na2O→CaO→Al2O3→Fe2O3→MgO at a temperature of 298-351 k, the shift of chemical reactions under the influence of tempera and time has been determined. In the K2O reaction up to 96%, the maximum degree of formation is observed, and the minimum reaction is MgO up to 69%. Therefore, in the work we have done, it has been established that reactions with all of the given compounds occur in a positive direction; - the kinetic values of the main chemical reactions are calculated by Pavlyuchenko's equations, the values of the activation energy are determined, and the results are shown in the form of tables and figures. From the graphical dependencies of each reaction, the velocity constants K1, K2 and K3 are determined.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жасалған ғылыми жұмыстың нәтижесі мен жаңалығы: - гумат құрамдас күрделі минералды тыңайтқыштарды алу кезінде өзіне ылғал ұстайтын вермикулит пен фосфор, калий, гумат және микроэлементтер мен минералды заттары бар ішкі қазбалы жыныстардың құрылымдарының физика-химиялық қасиеттерінің көрсеткіштері тұрақталды; - гумат құрамдас күрделі минералды тыңайтқыш алынатын шикізаттардың арақатынастары табылды; - термодинамикалық көзқарас бойынша қышқылдық ыдырату үрдісте, температура 298-351 К кезінде K2O→Na2O→CaO→Al2O3→Fe2O3→MgO химиялық реакциялардың темпераутра мен уақыттың әсерінен ығысуы анықталды. 96 % дейінгі K2O реакциясында максималды түзілу дәрежесі байқалады, ал ең төменгі реакция 69 % дейінгі MgO. Демек, біз жасаған жұмыстарда берілген қосылыстардың барлығымен реакциялар оң бағытта жүретіні айқындалды; - негізгі химиялық реакциялардың кинетикалық мәндері Павлюченко теңдеулерімен есептелініп, белсендіру энергиясының мәндері анықталып, нәтижелері кесте және сурет түрінде көрсетілді. Әр реакцияның графикалық тәуелділіктерінен K1, K2 және K3 жылдамдық константалары анықталады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : The main constructive indicators regarding the technology for obtaining Humate-containing mineral fertilizer include the composition and characteristics of raw materials, energy efficiency (reactors, mixers, drying plants) and environmental safety.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Гумат құрамдас минералды тыңайтқыш алудың технологиясына қатысты негізгі конструктивті көрсеткіштерге шикізат құрамы мен сипаттамалары, энергия үнемділігі (реакторлар, араластырғыштар, кептіру қондырғылары) және экологиялық қауіпсіздік жатады.

Level of implementation (in Russian) : The developed technology is at the pilot-industrial implementation stage. Laboratory tests have confirmed the effectiveness of the humate-based complex fertilizers, and adaptation of the technology for industrial production has begun. The implementation aims to establish sustainable production capacities to release products that meet market and environmental requirements.

Level of implementation (in Kazakh) : Әзірленіп жатқан технология тәжірибелік-өнеркәсіптік енгізу сатысында. Гумат құрамдас кешенді тыңайтқыштардың тиімділігін растайтын зертханалық сынақтар өткізілді және технологияны өнеркәсіптік өндіріске бейімдеу басталды. Ендіру нарықтық және экологиялық талаптарға сай өнім шығаратын тұрақты өндірістік қуаттарды құруға бағытталған.

Efficiency (in Russian) : The new technology for humate-based mineral fertilizers increases crop yields by 15–20% compared to traditional fertilizers, improves soil structure, and enhances its resistance to erosion. Its economic efficiency is reflected in reduced fertilizer costs and increased profitability in agricultural production.

Efficiency (in Kazakh) : Гумат құрамдас минералды тыңайтқыштардың жаңа технологиясы дәстүрлі тыңайтқыштармен салыстырғанда ауыл шаруашылығы дақылдарының өнімділігін 15–20%-ға арттырады, топырақтың құрылымын жақсартады және оның эрозияға төзімділігін күшейтеді. Экономикалық тиімділігі тыңайтқыш шығындарын азайтып, агроөндірістің рентабельділігін арттырумен сипатталады.

Field of application (in Russian) : Humate-based mineral fertilizers are used in agriculture to increase the yields of various crops (cereals, vegetables, fruits), restore and improve soil fertility, and prevent erosion. These fertilizers are suitable for use in both conventional and organic farming, including in greenhouses and open fields.

Field of application (in Kazakh) : Гумат құрамдас минералды тыңайтқыштар ауыл шаруашылығында әртүрлі дақылдардың (астық, көкөніс, жеміс) өнімділігін арттыру, топырақтың құнарлылығын қалпына келтіру және жақсарту, сондай-ақ оның эрозиясының алдын алу үшін қолданылады. Бұл тыңайтқыштар дәстүрлі және органикалық ауыл шаруашылығында, соның ішінде жылыжайларда және ашық алаңдарда қолдануға жарамды.