The object of research, development or design (in Russian) : Информационно-коммуникационная система для экологического мониторинга эмиссий в окружающую среду

The object of research, development or design (in Kazakh) : Қоршаған ортаға эмиссиялардың экологиялық мониторингі үшін ақпараттық-коммуникациялық жүйе

Aim of work (in Russian) : Разработка комплекса интеллектуальных информационно-коммуникационных систем для мониторинга эмиссий в окружающую среду, который позволит исключить бесконтрольные выбросы в атмосферу и «выпуски на рельеф» за счёт повышения эффективности систем измерений на источниках эмиссий в концепте углеродной нейтральности, что позволит достичь почти нулевых выбросов парниковых газов к 2060 году

Aim of work (in Kazakh) : 2060 жылға қарай парниктік газдардың нөлге жуық шығарындыларына қол жеткізуге мүмкіндік беретін көміртекті бейтараптық тұжырымдамасында эмиссия көздеріндегі өлшеу жүйелерінің тиімділігін арттыру есебінен атмосфераға бақылаусыз шығарындылар мен "рельефке шығарындыларды" болдырмауға мүмкіндік беретін қоршаған ортаға эмиссияларды мониторингілеу үшін зияткерлік ақпараттық-коммуникациялық жүйелер кешенін әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : Методы теории математического моделирования, методы теории математического прогнозирования временных рядов, методы интеллектуальной обработки данных, методы вейвлет- и фрактального анализа; методы системного анализа; методы математической статистики, метод сравнения средних, метод сравнения дисперсий.

Методы исследования (на казахском) : Математикалық модельдеу теориясының әдістері, уақыт қатарларын математикалық болжау теориясының әдістері, Деректерді интеллектуалды өңдеу әдістері, толқындық және фракталдық талдау әдістері; жүйелік талдау әдістері; Математикалық статистика әдістері, орташа мәндерді салыстыру әдісі, дисперсияларды салыстыру әдісі.

Obtained results and novelty (in Russian) : - методы определения эмиссий, подлежащие для передачи от основных стационарных источников загрязнений с оптимальными характеристикам по временному параметру и единицам измерений; - модели прогнозирования загрязняющих веществ в окружающую среду от основных стационарных источников эмиссий для разных групп предприятий; - разработан метод расчета прогнозирования выбросам, подлежащие к непрерывному мониторингу на основе метода фрактального R/S анализа временных рядов; - разработан метод расчета прогнозируемых выпусков сточных вод, отводимые в водный объект или на рельеф местности, которые подлежат оснащению автоматизированной системы мониторинга, на основе модели экспоненциального сглаживания высшего порядка, модели Хольта, Винтерса, текучей средней, взвешенной текучей средней, авторегрессионной модели.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : - уақыт параметрі мен өлшем бірліктері бойынша оңтайлы сипаттамалары бар ластанудың негізгі стационарлық көздерінен беруге жататын эмиссияларды айқындау әдістері; - кәсіпорындардың әртүрлі топтары үшін эмиссиялардың негізгі стационарлық көздерінен қоршаған ортаға ластаушы заттарды болжау модельдері; - уақыт қатарларын фракталдық R / S талдау әдісі негізінде үздіксіз мониторингке жататын шығарындыларды болжауды есептеу әдісі әзірленді; - жоғары ретті экспоненциалды тегістеу моделі, Холт, Винтерс моделі, сұйық орта, өлшенген сұйық орта, авторегрессиялық модель негізінде автоматтандырылған мониторинг жүйесін жарақтандыруға жататын су объектісіне немесе жер бедеріне ағатын сарқынды сулардың болжамды шығарылымдарын есептеу әдісі әзірленді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : В настоящее время полученные результаты позволяют определять эмиссий и корректировать процесс измерения стационарных систем измерения, прогнозировать изменения в концентрации загрязнителей воздуха и точно рассчитывать новые модели для дальнейшего создания моделей прогнозирований эмиссий в воздух и выпусков на воду

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Қазіргі уақытта алынған нәтижелер эмиссияларды анықтауға және стационарлық өлшеу жүйелерін өлшеу процесін түзетуге, ауаны ластаушы заттардың концентрациясының өзгеруін болжауға және ауаға эмиссиялар мен су шығарындыларын болжау модельдерін одан әрі құру үшін жаңа модельдерді дәл есептеуге мүмкіндік береді

Level of implementation (in Russian) : На данном этапе не предусмотрено. Подготовлена инфраструктура для дальнейших исследований в виде лаборатории и информационно-аналитической системы

Level of implementation (in Kazakh) : Бұл кезеңде қарастырылмаған. Зертхана және ақпараттық-аналитикалық жүйе түрінде одан әрі зерттеу үшін инфрақұрылым дайындалды

Efficiency (in Russian) : В дальнейшем планируется разработка информационной системы для автоматизации данного процесса в целях упрощения

Efficiency (in Kazakh) : Болашақта оңайлату мақсатында осы процесті автоматтандыру үшін ақпараттық жүйені әзірлеу жоспарлануда

Field of application (in Russian) : Экологический мониторинг

Field of application (in Kazakh) : Экологиялық мониторинг