The object of research, development or design (in Russian) : Методы сорбции использование сорбентов, которые представляют собой пористые твердые вещества с развитой удельной поверхностью, способные связывать компоненты нефтепродуктов на своей поверхности. Основными подходами к проведению исследований используются сорбенты для удаления нефтепродуктов из прибрежных районов Каспийского шельфа загрязненными нефтью и нефтепродуктами. Как правило, сорбционные методы считаются наиболее эффективными, недорогими, доступными, устойчивыми к атмосферным условиям, простыми и безопасными. Природные органические сорбенты на основе остатков растительного сырья (торф, сухие листья, солому, опилки, кору и древесные отходы) считаются эффективными, недорогими, легкодоступными и экологически чистыми. Они поддаются биологическому разложению и легко воспламеняются, поэтому их легко использовать. Из природных органических сорбентов наиболее эффективными являются те, которые подвергаются специальной обработке. Главная задача этого исследования заключается в разработке новых биоразлагаемых сорб

The object of research, development or design (in Kazakh) : Сорбция әдістері мұнай өнімдерінің компоненттерін өз бетінде байланыстыруға қабілетті, дамыған меншікті беті бар кеуекті қатты заттар болып табылатын сорбенттерді қолдану. Зерттеулерді жүргізудің негізгі тәсілдері Каспий қайраңының жағалау аудандарынан мұнаймен және мұнай өнімдерімен ластанған мұнай өнімдерін шығару үшін сорбенттерді пайдаланады. Әдетте, сорбциялық әдістер ең тиімді, арзан, қол жетімді, атмосфералық жағдайларға төзімді, қарапайым және қауіпсіз болып саналады. Өсімдік шикізатының қалдықтарына негізделген табиғи органикалық сорбенттер (шымтезек, құрғақ жапырақтар, сабан, үгінділер, қабық және ағаш қалдықтары) тиімді, арзан, оңай қол жетімді және экологиялық таза болып саналады. Олар биологиялық ыдырайтын және тез тұтанғыш, сондықтан оларды пайдалану оңай. Табиғи органикалық сорбенттердің ішіндегі ең тиімдісі-арнайы өңдеуден өтетіндер. Бұл зерттеудің негізгі міндеті-ластаушы заттарды (көмірсутектерді) және мұнаймен ластанған топырақтардан пайда болатын ластаушы заттарды кетіру үшін тиімді қолдан

Aim of work (in Russian) : Цель проекта заключаетcя в разработке экологичеcки безопаcных способов восстановления нефтезагрязненных почв с помощью биоразлагаемых сорбентов на основе отходов растительного сырья (опилки, шелуха, отруби и др.).

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты өсімдік шикізатының қалдықтары (үгінділер, қабықтар, сабан, қамыс сабағы және т.б.) негізінде сорбенттердің көмегімен мұнаймен ластанған топырақты қалпына келтірудің экологиялық қауіпсіз әдістерін әзірлеу болып табылады.

Методы исследования (на русском) : 1 Методика карбонизации исходного сырья; 2 Методика активации сорбента; 3 Определение пористости; 4 Определения удельной поверхности карбонизованного сорбента методом тепловой десорбции; 5 Методика ИК-спектроскопии; 6 Метод определение сорбции углеводородов для очистки почвы.

Методы исследования (на казахском) : 1 бастапқы шикізатты карбонизациялау әдістемесі; 2 сорбентті белсендіру әдісі; 3 кеуектілікті анықтау; 4 көміртекті сорбенттің меншікті бетін термиялық десорбция әдісімен анықтау; 5 ИҚ спектроскопиясының әдістемесі; 6 әдіс топырақты тазарту үшін көмірсутектердің сорбциясын анықтау.

Obtained results and novelty (in Russian) : В результате реализации проекта: - исследованы сорбционные свойства биоразлагаемых сорбентов, применяемых для ликвидации отходов на почве; - разработаны и предложены новые сорбенты для внедрения в производство в качестве инновационного продукта; - предложены методы восстановления почвы после загрязнения их углеводородами. Научная новизна работы: впервые предложен метод исследование механизмов очистки углеводородного сырья и органических веществ из минеральных элементов почвы с использованием биоразлагаемых сорбентов из отходов растительного сырья. Рассматривается эффективность очистки органических загрязнителей в минеральных элементах. В связи с этим изучается механизм процесса сорбции нефти и отдельных групп углеводородов и оценивается изменение углеводородного состава нефти и нефтепродуктов.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жобаны іске асыру нәтижесінде: - топырақтағы қалдықтарды жою үшін қолданылатын биологиялық ыдырайтын сорбенттердің сорбциялық қасиеттері зерттелді; - өндіріске инновациялық өнім ретінде енгізу үшін жаңа сорбенттер әзірленіп, ұсынылды; - көмірсутектермен ластанғаннан кейін топырақты қалпына келтіру әдістері ұсынылды. Жұмыстың ғылыми жаңалығы: өсімдік шикізатының қалдықтарынан биологиялық ыдырайтын сорбенттерді қолдана отырып, көмірсутек шикізаты мен органикалық заттарды топырақтың минералды элементтерінен тазарту механизмдерін зерттеу әдісі алғаш рет ұсынылды. Минералды элементтердегі органикалық ластаушы заттарды тазарту тиімділігі қарастырылуда. Осыған байланысты мұнайды және көмірсутектердің жекелеген топтарын сорбциялау процесінің механизмі зерттеліп, мұнай мен мұнай өнімдерінің көмірсутек құрамының өзгеруі бағаланады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : В создание метода сорбции очистки нефтезагрязненных почв с использованием природных сорбентов. Степень влияние результатов исследований на научно-техническом уровень значительный, так как будут решены вопросы использования различных углеродных композиционных материалов для очистки почв нефтяных продуктов, которые позволят получить наиболее эффективный прием улучшения почвенных структурных агрегатов и сохранения плодородия почвы. Результаты исследования могут быть использованы для восстановления плодородия почв агроландшафтов, эродированных, деградированных, антропогенно нарушенных и загрязненных земель. Результаты проекта направлены для потенциальных потребителей в сфере нефтегазовой, нефтехимической, биотехнологической и экологической среде, что дает качественное решение актуальных задач конструктивно-экономического и научно-технического характера для развитие Республики Казахстан.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Табиғи сорбенттерді қолдана отырып, мұнаймен ластанған топырақты тазартуды сорбциялау әдісін құру. Зерттеу нәтижелерінің ғылыми-техникалық деңгейге әсер ету дәрежесі маңызды, өйткені мұнай өнімдерінің топырағын тазарту үшін әртүрлі көміртекті Композициялық материалдарды пайдалану мәселелері шешіледі, бұл топырақтың құрылымдық агрегаттарын жақсартудың және топырақтың құнарлылығын сақтаудың тиімді әдісін алуға мүмкіндік береді. Зерттеу нәтижелері эрозияға ұшыраған, тозған, антропогендік жолмен бұзылған және ластанған жерлердегі агроландрафт топырақтарының құнарлылығын қалпына келтіру үшін пайдаланылуы мүмкін. Жобаның нәтижелері мұнай-газ, мұнай-химия, биотехнологиялық және экологиялық орта саласындағы әлеуетті тұтынушылар үшін бағытталған, бұл Қазақстан Республикасының дамуы үшін сындарлы-экономикалық және ғылыми-техникалық сипаттағы өзекті міндеттерді сапалы шешуге мүмкіндік береді.

Level of implementation (in Russian) : нет

Level of implementation (in Kazakh) : жоқ

Efficiency (in Russian) : Результаты работы применены в нефтегазовой и нефтехимической промышленности, городском и сельском хозяйстве, а также при рекультивации почвонарушенных земель органическими веществами, что позволит предотвратить дальнейшее загрязнение окружающей среды и повысит эффективность использования минеральных сред. Оcновной экономичеcкий эффект cоcтоит в получении прибыли при внедрении сорбентов в технологию очистки нефтезагрязненных ареалов в замен используемых дорогих сорбентов и технологий. Биоразлагаемые сорбенты не предусматривают своей утилизации после внесения их в загрязненную почву.

Efficiency (in Kazakh) : Жұмыс нәтижелері мұнай-газ және мұнай-химия өнеркәсібінде, қалалық және ауыл шаруашылығында, сондай-ақ топырақ бұзылған жерлерді органикалық заттармен қалпына келтіру кезінде қолданылды, бұл қоршаған ортаның одан әрі ластануын болдырмауға және минералды ортаны пайдалану тиімділігін арттыруға мүмкіндік береді. Негізгі экономикалық әсер сорбенттерді қолданылатын қымбат сорбенттер мен технологияларды алмастыруда мұнаймен ластанған аймақтарды тазарту технологиясына енгізу кезінде пайда табудан тұрады. Биологиялық ыдырайтын сорбенттер оларды ластанған топыраққа енгізгеннен кейін оларды жоюды қарастырмайды.

Field of application (in Russian) : Целевыми потребителями результатов являются нефтеперерабатывающие и нефтехимические заводы, практичеcки вcе компании и заводы занимающиеcя производcтвом нефтепродуктов, а также при проблемах ликвидации разливов нефтяных остатков.

Field of application (in Kazakh) : Нәтижелердің мақсатты тұтынушылары мұнай өңдеу және мұнай-химия зауыттары, мұнай өнімдерін өндірумен айналысатын барлық компаниялар мен зауыттар, сондай-ақ мұнай қалдықтарының төгілуін жою проблемалары болып табылады.