The object of research, development or design (in Russian) : Зеленый водород и катализаторы на основе петропорфиринов и дисульфидов металлов.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Жасыл сутек және петропорфириндер (мұнайдан алынған) мен металл дисульфидтері негізіндегі катализаторлар.

Aim of work (in Russian) : Целью проекта является повысить эффективность преобразования солнечной энергии в водород с использованием новых эффективных и стабильных фото- и электрокаталитических систем на основе композитов дисульфидов металлов, петропорфиринов.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты – жаңа тиімді және тұрақты фото- және электрокаталитикалық жүйелерді қолдана отырып, металл дисульфидтері мен петропорфириндер негізіндегі композициялар арқылы күн энергиясын сутегіге түрлендіру тиімділігін арттыру.

Методы исследования (на русском) : Использование методов рентгеновской дифракции (XRD), инфракрасной (ИК), рамановской, УФ-видимой и рентгеновской фотоэлектронной (XPS) спектроскопии, а также электронного парамагнитного резонанса. (ЭПР), N2-адсорбция, SEM-TEM-EDX микроскопия

Методы исследования (на казахском) : Рентгендік дифракция (XRD), инфрақызыл (ИК), Рамановская спектроскопия, УФ-видимая спектроскопия және рентгендік фотоэлектрондық спектроскопия (XPS) әдістерін, сондай-ақ электронды парамагниттік резонанс (ЭПР), N2-адсорбциясы, SEM-TEM-EDX микроскопиясын қолдану.

Obtained results and novelty (in Russian) : Выход ванадилпорфиринов из нефти был получен при использовании ДМФА 75,7 %, оптимальные условия 200 °C, соотношение нефти к экстрагенту 4:1. XRD анализ подтвердил сохранение структуры мезопор и высокую дисперсию порфиринов на SiO₂. ИК-спектроскопия выявила характерные полосы C–H и другие функциональные группы, отличающие образцы. DR-UV-vis спектроскопия показала полосу Соре на 408 нм, подтверждая наличие ванадилпорфиринов в PVPOil и VPS. ЭПР-спектры выявили различия в электронной структуре между VPS и PVPOil. ТЭМ показал равномерное распределение порфиринов в структуре SBA-15, а СЭМ подтвердил сохранение структуры после модификации. EIS и тесты Мотта-Шоттки показали, что PVPOil демонстрирует лучшую фотоэлектрохимическую активность по сравнению с VPS, независимо от подложки. HER были достигнуты низкое перенапряжение 108 мВ, угол Тафеля 98 мВ/дек и высокое значение стабильности и низкое сопротивление передачи заряда 204,8. PVP(Oil) показал почти полное разложение метилового красителя за 3 часа, при этом кинетическая константа деградации на 25 % выше, чем у VP(S). Фотоэлектрохимическая характеристика показала, что PVPOil на SBA-15 демонстрирует значительно более высокую фотоплотность тока по сравнению с VPS, что связано с меньшей дефектностью природных образцов. Новизна работы заключается в разработке новых эффективных фотокаталитических систем получения водорода с использованием композитов дисульфидов металлов и нефтяных порфиринов

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Ванадилпорфиндерді мұнайдан алу ДМФА қолдану арқылы 75,7 % -ды құрады, оңтайлы жағдайлар: 200 °C, мұнай мен экстрагенттің қатынасы 4:1. XRD талдауы мезопорлардың құрылымының сақталуын және SiO₂ бетіндегі порфиндердің жоғары дисперсиясын растады. ИҚ-спектроскопия C–H белгілері мен басқа функционалдық топтарда үлгілердің айырмашылығын көрсетті. DR-UV-vis спектроскопиясы 408 нм-де Соре жолағын көрсетті, бұл ванадилпорфиндердің PVPOil мен VPS -те бар екендігін растады. ЭПР-спектрлері VPS мен PVPOil арасындағы электрондық құрылымның айырмашылығын көрсетті. ТЭМ әдісі SBA-15 құрылымында порфиндердің біркелкі таралуын көрсетті, ал СЭМ модификациядан кейін құрылымның сақталғанын растады.EIS және Мотта-Шоттки тесттері PVPOil -дің VPS -ке қарағанда жоғары фотоэлектрохимиялық белсенділігін көрсетті, бұл нәтижелер субстрата тәуелсіз болды. HER сынақтарында төменгі кернеу 108 мВ, Тафель бұрышы 98 мВ/дек, жоғары тұрақтылық мәні және төмен заряд тасымалдау кедергісі (204,8 Ω) алынды. PVP(Oil) метилді бояғыштың 3 сағат ішінде толық ыдырауын көрсетті, осы уақытта деградацияның кинетикалық тұрақтысы VPS -ке қарағанда 25 %-ға жоғары болды. Фотоэлектрохимиялық сипаттамалар PVP(Oil) -дің SBA-15-де VP(S) -ке қарағанда айтарлықтай жоғары фототок тығыздығын көрсетті, бұл табиғи үлгілердің кемірек ақаулылығымен байланысты. Жұмыстың жаңалығы – металдардың дисульфидтері мен мұнай порфиндерінен тұратын жаңа тиімді фотокаталитикалық жүйелерді пайдалана отырып, сутек алудың жаңа тәсілдерін әзірлеу.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Разработка новой эффективной фотокаталитической системы и катализаторов, основанных на местном сырье, открывает возможности для создания современных производств в быстро развивающейся отрасли зеленого водорода и это, в свою очередь, позволит значительно снизить себестоимость его производства. Также такая технология будет способствовать декарбонизации экономики Казахстана в целом

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жаңа тиімді фотокаталитикалық жүйелер мен жергілікті шикізаттан алынған катализаторларды әзірлеу, жасыл сутек өндірісінің қарқынды дамып келе жатқан саласында заманауи өндірістерді құруға мүмкіндіктер ашады және бұл өз кезегінде оның өндірісінің өзіндік құнын айтарлықтай төмендетуге мүмкіндік береді. Сондай-ақ, осындай технология Қазақстан экономикасын декарбонизациялау процесіне өз үлесін қосады

Level of implementation (in Russian) : Полученные при выполнении проекта научные результаты внесут определенный вклад в развитие производства зеленого водорода на основе фотокаталитических систем с применением новых катализаторов

Level of implementation (in Kazakh) : Жобадан алынған ғылыми нәтижелер фотокаталитикалық жүйелер мен жаңа катализаторларды қолдану арқылы жасыл сутегі өндірісін дамытуға септігін тигізіп, осы салаға үлкен үлес қосады.

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Полученные фотокаталитические ситемы будут применены для процесса получение зеленого водорода

Field of application (in Kazakh) : Алынған фотокаталитикалық жүйелер жасыл сутек алу процесіне қолданылады.