The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследований явились медицинские карты пациентов, наблюдавшихся в домах престарелых г. Алматы.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны ретінде Алматы қаласындағы қарттар үйінде бақылауда болған пациенттердің медициналық карталары алынды

Aim of work (in Russian) : Анализ распространенности факторов риска и выяснения триггеров в возникновении деменций и болезни Альцгеймера (БА) в Казахстане, с последующим формированием новых алиментарных подходов к проблеме предупреждения и лечения деменции и БА посредством включения в рацион спецпродуктов и диет.

Aim of work (in Kazakh) : Қазақстанда деменция мен Альцгеймер ауруы (АА) пайда болу қаупі факторларының таралуын талдау және триггерлерді анықтау, кейіннен деменция мен АА-ның алдын алу және емдеу мәселесіне арнайы тағамдарды және диеталарды қосу арқылы жаңа тағамдық көзқарастарды қалыптастыру.

Методы исследования (на русском) : В целях оценки когнитивного статуса пациентов и постановки диагноза деменций и определения степени тяжести на основании жалоб, анамнеза жизни и болезни был использован клинико-психопатологический метод с использованием стандартных шкал для оценки когнитивного здоровья (Монреальская шкала оценки когнитивных функций и Краткая шкала оценки ментального здоровья).

Методы исследования (на казахском) : Пациенттердің когнитивтік статусын бағалау, деменция диагнозын қою және ауырлық дәрежесін анықтау мақсатында шағымдары, өмір және ауру тарихы негізінде когнитивтік денсаулықты бағалауға арналған стандартты шкалаларды (Когнитивтік функцияларды бағалаудың Монреаль шкаласы және Менталдық денсаулықты бағалаудың қысқаша шкаласы) қолдану арқылы клиникалық-психопатологиялық әдіс пайдаланылды.

Obtained results and novelty (in Russian) : 1.Дан анализ модифицируемых и немодифицируемых факторов риска среди пациентов с выявленной деменцией жителей домов престарелых и пансионатов. 2.Оценены причины деменций по нозологиям и степени тяжести. Даны конкретные цифры и процентная составляющая всех типов деменций и степени тяжести по обращаемости в медицинский центр. 3.Оценены когнитивные способности больных деменцией и жителей социальных учреждений с помощью скрининговых шкал на казахском и русском языках 4. Поданы тезисы на конференцию в Австрию на тему : «Анализ распространенности деменций и выяснение основных тригеров возникновения деменций и болезни Альцгеймера на примере г.Алматы», авторы: Синявский Ю.А., Жолдасова Ж.А, Нургожин Т.С.,Туйгунов Д.Н. , Бенберин В.В.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Тұрғылықты қарттар үйі мен пансионаттарда деменция диагнозы бар пациенттер арасында модификацияланатын және модификацияланбайтын қауіп факторларының талдауы жүргізілді. Деменцияның себептері нозология мен ауырлық дәрежесі бойынша бағаланды. Медициналық орталыққа жүгіну бойынша барлық деменция түрлері мен ауырлық дәрежесінің нақты сандары мен пайыздық құрамдары берілді. Деменциямен ауыратын пациенттердің когнитивтік қабілеттері және әлеуметтік мекемелердегі тұрғындар скринингтік шкалалар арқылы қазақ және орыс тілдерінде бағаланды. Австрияда өтетін конференцияға «Деменциялардың таралуын талдау және Алматы қаласының мысалында деменция мен Альцгеймер ауруының пайда болуындағы негізгі триггерлерді анықтау» тақырыбында тезистер ұсынылды, авторлар: Синявский Ю.А., Жолдасова Ж.А, Нургожин Т.С., Туйгунов Д.Н., Бенберин В.В.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Проведен анализ факторов риска деменции и оценены причины развития заболевания. Разработаны рекомендации по улучшению диагностики и раннему выявлению легких форм деменции. Технико-экономические показатели проекта характеризуются оптимизацией ресурсов здравоохранения за счет ранней диагностики и профилактики прогрессирования легких стадий деменции. Снижение экономической нагрузки на систему здравоохранения через более эффективное лечение пациентов на ранних стадиях деменции.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Деменцияның қауіп факторлары талданып, аурудың дамуының себептері бағаланды. Деменцияның жеңіл түрлерін ерте кезеңде анықтау мен диагностикасын жақсарту бойынша ұсыныстар әзірленді. Жобаның техникалық-экономикалық көрсеткіштері деменцияның жеңіл сатыларының ерте диагностикасы мен алдын алу арқылы денсаулық сақтау ресурстарын оңтайландырумен сипатталды. Деменцияның ерте кезеңдеріндегі пациенттерді неғұрлым тиімді емдеу арқылы денсаулық сақтау жүйесіне экономикалық жүктемені азайту көзделген.

Level of implementation (in Russian) : В рамках проведенных исследований обеспечено повышение осведомленности семей пациентов о признаках деменции и необходимости раннего обращения за медицинской помощью, что способствует улучшению взаимодействия между пациентами, их семьями и медицинским персоналом. При проведении дальнейших исследований будет разработана и внедрена в производство технология получения специализированных пищевых продуктов, направленных на профилактику деменции и болезни Альцгеймера.

Level of implementation (in Kazakh) : Жүргізілген зерттеулер аясында пациенттердің отбасыларының деменция белгілері және медициналық көмекке ерте жүгінудің маңыздылығы туралы хабардарлығы артты, бұл пациенттер, олардың отбасылары және медициналық қызметкерлер арасындағы өзара әрекеттестікті жақсартуға ықпал етеді. Алдағы зерттеулер барысында деменция мен Альцгеймер ауруының алдын алуға бағытталған мамандырылған тағам өнімдерін өндіру технологиясы әзірленіп, өндіріске енгізілетін болады.

Efficiency (in Russian) : Применение Монреальской шкалы оценки когнитивных функций и Краткой шкалы оценки ментального здоровья позволило более точно выявлять ранние когнитивные нарушения, что способствует своевременной постановке диагноза. Благодаря внедрению стандартизированных алгоритмов диагностики деменция может быть выявлена на ранних стадиях, что повышает возможность замедлить её прогрессирование и сохранить качество жизни пациентов. Меры по раннему выявлению и информированию семей о признаках деменции помогают задерживать ухудшение состояния у пациентов на ранних стадиях, способствуя их длительной адаптации к когнитивным изменениям.

Efficiency (in Kazakh) : Когнитивтік функцияларды бағалаудың Монреаль шкаласын және Менталдық денсаулықты бағалаудың Қысқаша шкаласын қолдану ерте когнитивтік бұзылыстарды дәлірек анықтауға мүмкіндік берді, бұл диагнозды уақытылы қоюға ықпал етеді. Стандартталған диагностикалық алгоритмдерді енгізудің арқасында деменция ерте кезеңдерде анықталуы мүмкін, бұл оның дамуын бәсеңдету және пациенттердің өмір сүру сапасын сақтауға мүмкіндік береді. Деменция белгілерін ерте анықтау және отбасыларды хабардар ету шаралары науқастардың жағдайының нашарлауын кідіртуге көмектесіп, олардың когнитивтік өзгерістерге ұзақ бейімделуіне ықпал етеді.

Field of application (in Russian) : Гериатрия, геронтология, диетология, нутрициология.

Field of application (in Kazakh) : Гериатрия, геронтология, диетология, нутрициология.