Inventory number | IRN | Number of state registration |
---|---|---|
0224РК00532 | AP13068438-OT-24 | 0122РК00032 |
Document type | Terms of distribution | Availability of implementation |
Заключительный | Gratis | Number of implementation: 0 Not implemented |
Publications | ||
Native publications: 9 | ||
International publications: 3 | Publications Web of science: 0 | Publications Scopus: 2 |
Number of books | Appendicies | Sources |
1 | 3 | 56 |
Total number of pages | Patents | Illustrations |
93 | 0 | 0 |
Amount of funding | Code of the program | Table |
13948000 | AP13068438 | 0 |
Name of work | ||
Универсальное и особенное в языке армяно-кыпчакских памятников | ||
Report title | ||
Type of work | Source of funding | The product offerred for implementation |
Fundamental | Другая (укажите) | |
Report authors | ||
Жиембай Бибигуль Сауровна , Косыбаев Мирас Махмедунович , Бастамитова Айгерим Толебековна , | ||
0
2
0
1
|
||
Customer | МНВО РК | |
Information on the executing organization | ||
Short name of the ministry (establishment) | МНВО РК | |
Full name of the service recipient | ||
Некоммерческое акционерное общество "Евразийский Национальный университет имени Л.Н. Гумилева" | ||
Abbreviated name of the service recipient | НАО "ЕНУ им.Л.Н.Гумилева" | |
Abstract | ||
Объект исследования – историко-культурное значение армяно-кыпчакского письменного наследия, тематические и жанровые особенности памятников, языковые особенности армяно-кыпчакских письменных памятников. Зерттеу нысаны – армян-қыпшақ жазба мұраларының тарихи-мәдени маңызы, жазба ескерткіштердің тақырыптық-жанрлық сипаты, армян-қыпшақ жазба ескерткіштерінің тілдік ерекшеліктері. Цель работы – изучение языковых особенностей армяно-кыпчакского наследия: формирование грамматических именных категорий, глагола, изучение пути исторического развития, способы передачи и значения в сравнении с грамматическими категориями древнетюркского, средневекового памятников и современных тюркских языков, определение исторической преемственности. Жұмыстың мақсаты – армян-қыпшақ жазба мұралары тіліндегі ерекшеліктерді зерттеу: есім, етістік грамматикалық категорияларының қалыптасу, тарихи даму жолын, берілу тәсілдері мен мағыналарын көне түрк, орта ғасыр дәуірі ескерткіштері тілі мен қазіргі түркі тілдеріндегі грамматикалық категориялармен салыстыра отырып зерделеу, тарихи сабақтастығын айқындау. Методы исследования: применялись методы индукции, дедукции, сравнения, сопоставления, обобщения, семантического анализа, сравнительно-сопоставительного анализа диахронии и синхронии, описания, систематизации, группировки, необходимой обработки данных, дифференциации, обобщения понятий. Зерттеу әдістері: зерттеу барысында тіл біліміндегі индукция, дедукция, салыстыру, теңестіру, жинақтау, семантикалық талдау, диахрония жəне синхрониядағы салыстырмалы-салғастырмалы талдау, сипаттау, жүйелеу, топтау, қажетті мəліметтерді өңдеу, саралау, ұғымдарды жинақтау əдіс-тәсілдері басшылыққа алынды. Научная новизна работы: осмысление истории кыпчаков, описание памятников кыпчакской эпохи и изучение языковых особенностей памятников армяно-кыпчакской письменности считаются основной научной новизной темы. Изучение языковых особенностей памятников армяно-кыпчакской письменности, не имевших до настоящего времени объекта изучения, на основе сравнительно-сопоставительного анализа позволяет сформировать модельную структуру кыпчакского языка. Алынған нәтижелер мен жұмыстың ғылыми жаңалығы: орта ғасырда әлемдік өркениет пен мәдениетке, түркі өркениетінің дамуына үлес қосқан қыпшақтардың тарихын пайымдау, қыпшақ дәуірі ескерткіштерін сипаттау және армян-қыпшақ жазба ескерткіштерінің тілдік ерекшеліктерін зерделеу – тақырыптың негізгі ғылыми жаңалығы саналады. Қазіргі уақытқа дейін зерттеу нысаны болмаған армян-қыпшақ жазба ескерткіштерінің тілдік ерекшеліктерін салыстырмалы-салғастырмалы талдау негізінде зерделеу қыпшақ тілінің модельдік құрылымын қалыптастыруға мүмкіндік береді. Результаты исследования темы имеют большой вклад в науку. Тщательное изучение армяно-кыпчакского наследия позволяет определить историческое развитие тюркских языков, языков кыпчакской группы, в том числе казахского языка. Зерттеу тақырыбының нәтижелерінің ғылымға қосар үлесі мол. Армян-қыпшақ мұраларының тыңғылықты зерттелуі түркі тілдерінің, қыпшақ тобындағы тілдердің, оның ішінде қазақ тілінің тарихи даму жолын айқындауға мүмкіндік береді.
Эффективность: результаты исследования способствуют повышению конкурентоспособности гуманитарного образования и науки, модернизации исторического сознания, формированию интеллектуальной нации. Тиімділігі: зерттеудің нәтижелері гуманитарлық білім мен ғылымның бәсекеге қабілеттілігін арттыруға, тарихи сананы жаңғыртуға, интеллектуалды ұлт қалыптастыруға жол ашады. Проанализированные в рамках исследования языковые данные могут быть использованы в качестве дополнительных материалов в создании исторических словарей, в изучении исторической грамматики, историко-сравнительной грамматики тюркских языков, языковой системы кыпчакского языка. Зерттеу аясында талданған тілдік деректерді тарихи сөздіктер жасауда, қазақ тілінің тарихи грамматикасы, түркі тілдерінің тарихи-салыстырмалы грамматикасы, орта ғасыр жазба ескерткіштерінің тілі, қыпшақ тілінің тілдік жүйесі пəндерін оқытуда қосымша материалдар ретінде пайдалануға болады. |
||
UDC indices | ||
81-2 | ||
International classifier codes | ||
16.01.09; | ||
Readiness of the development for implementation | ||
Key words in Russian | ||
история языка; кыпчакский язык; памятники армяно-кыпчакской письменности; историческая лексикология; исторические письменные тексты; памятники средневековья; современные тюркские языки; именная категория; глагол; | ||
Key words in Kazakh | ||
тіл тарихы; қыпшақ тілі; армян-қыпшақ жазба ескерткіштері; тарихи лексикология; тарихи жазба мәтіндер; орта ғасыр ескерткіштері; қазіргі түркі тілдері; есім категориясы; етістік; | ||
Head of the organization | Сыдыков Ерлан Батташевич | доктор исторических наук / Профессор |
Head of work | Жиембай Бибигуль Сауровна | Phd / магистр гуманитарных знаний |
Native executive in charge |