The object of research, development or design (in Russian) : озимая пшеница, соя, сахарная свекла и сероземы светлые

The object of research, development or design (in Kazakh) : күздік бидай, май бұршақ, қант қызылшасы және ашық сұр топырақтар

Aim of work (in Russian) : Обеспечение устойчивой продуктивности агрофитоценозов на почвах низкого естественного плодородия юго-востока Казахстана и принятие решений о внесении минеральных и биологических удобрений, обеспечивающих повышение уровня плодородия почвы и снижение прямой эмиссии закиси азота.

Aim of work (in Kazakh) : Қазақстанның оңтүстік-шығысындағы табиғи құнарлылығы төмен топырақтарда агрофитоценоздардың тұрақты өнімділігін қамтамасыз ету және топырақ құнарлылығының деңгейін арттыруды және азот шала тотығының тікелей эмиссиясын төмендетуді қамтамасыз ететін минералды және биологиялық тыңайтқыштар енгізу туралы шешімдер қабылдау

Методы исследования (на русском) : Методы исследования: полевые и лабораторные общепринятые в почвоведении и агрохимии.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу әдістері: топырақтану және агрохимия бойынша жалпы қабылданған далалық және зертханалық.

Obtained results and novelty (in Russian) : Новизна исследований заключается в получении новых знаний по оптимизации питания растений на основе принятия решений по дифференциации применения удобрений по этапам органогенеза с целью повышения продуктивности культур с определением доли участия удобрений в кумулятивной эмиссии закиси азота. Листовые удобрения опосредованно положительно влияют на пищевой режим (гумус, подвижные азот, фосфор и калий). Биологическая активность больше зависит от вида с/х культур и сезона, с положительным эффектом от листовых удобрений. Объемы эмиссии закиси азота больше зависят от вида культуры. В сумме за вегетацию наименьшие значения отмечены в посевах озимой пшеницы (1600,45 мкг/м3), сахарной свеклы (2081,29 мкг/м3), сои (2132,93 мкг/м3). Разработан регламент применения удобрений в короткоротационном плодосменном севообороте для сероземов светлых орошаемых с учетом степени обеспеченности почв элементами питания и потребности культур для с/х товаропроизводителей региона.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Зерттеулердің жаңалығы агрохимия, топырақтану, егіншілік және экологияның дамуына үлес қосатын азот шала тотығының кумулятивтік эмиссиясына тыңайтқыштардың қатысу үлесін анықтай отырып, дақылдардың өнімділігін арттыру мақсатында органогенез кезеңдері бойынша тыңайтқыштарды қолдануды саралау бойынша шешімдер қабылдау негізінде өсімдіктердің қоректенуін оңтайландыру бойынша жаңа білім алу болып табылады. Жапырақтан тыңайту жанама түрде, қоректік режимге (қарашірінді, азот, фосфор және калийдің жылжымалы түрлері) оң әсер береді. Биологиялық белсенділік көбінесе а.ш. дақылының түрі, маусымға байланысты, жапырақтан тыңайту оң әсеретеді. Азот шала тотығының шығарылу көлемі дақыл түріне көбірек байланысты. Жалпы вегетациялық кезеңде ең төменгі көрсеткіштер күздік бидайда (1600,45 мкг/м3), қант қызылшасы (2081,29 мкг/м3) мен май бұршақта (2132,93 мкг/м3) болды. Ауданның ауылшаруашылық тауар өндірушілері үшін топырақтың көректік элементтермен қамтамасыз етілуі мен дақылдардың қажеттілігін ескере отырып, суармалы ашық сұр топырақтар үшін қысқа ротациялық дәнді-тұқымды ауыспалы егісте тыңайтқыш қолдану регламенті дайындалды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Листовые обработки посевов с/х культур оказали положительное влияние динамику накопления сырой биомассы, урожайность, РК удобрения усиливают их эффект. По озимой пшенице наибольший урожай получен от Ruter AА – 43,7 ц/га (выше контроля на 45%), эффективность Геогумата сопоставима с мочевиной – 40 ц/га (прибавка 33%). На сахарной свекле (без РК) эффективна обработка Ruter AА и Геогумат - урожай корнеплодов 90 т/га, или выше контроля на 31-32%. На фоне с внесением РК урожайность корнеплодов повышается от АминоTurbo на 64% в сравнении с контролем (112,4 т/га). На фоне без РК соя увеличивает урожайность при обработке мочевиной –37,15 ц/га или на 21% выше контроля. На фоне РК лучшие результаты с внесением Ruter AА и Геогумат – урожай 40 ц/га.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Ауылшаруашығы дақылдарын жапырақ арқылы өңдеу шикі биомасса жинақталу динамикасына мен өнімділікке оң әсер берсе, РК тыңайтқыштары оны күшейтеді. Күздік бидайдың жоғары өнімі Ruter АА – 43,7 ц/га (бақылаудан 45% жоғары) алынған, Геогуматтың тиімділігі мочевинамен бірдей – 40 ц/га (33% өсті). Қант қызылшасында (РК-сыз) Ruter АА және Геогуматпен өңдегенде тамыр жемістер өнімділігі 90 т/га құрады (31-32% жоғары). РК фонында Аминотурбо өнімділікті бақылаумен салыстырғанда 64% арттырды (112,4 т/га). Май бұршақ өнімділігі РК жоқ фонда мочевинамен өңдегенде -37,15 ц/га (21% жоғарыл). РК фонында ең жақсы нәтижелер Ruter АА және Геогумат қолданғанда – 40 ц/га құрады.

Level of implementation (in Russian) : не внедрено

Level of implementation (in Kazakh) : өндіріске енгізілмеді

Efficiency (in Russian) : Регламент применения минеральных и биологических удобрений позволит повысить эффективность использования не только почвенных, но и материально-технических ресурсов, снизить нагрузку на окружающую среду за счет регулируемого применения доз удобрений и уменьшения эмиссии «парниковых» газов из почвы в атмосферу

Efficiency (in Kazakh) : Минералдық және биологиялық тыңайтқыштарды қолдану регламенті тек топырақтың ғана емес, сонымен қатар материалдық-техникалық ресурстарды пайдалану тиімділігін арттыруға және тыңайтқыш мөлшерін реттеп қолдану мен топырақтан атмосфераға "парниктік" газдардың эмиссиясын азайту арқылы қоршаған ортаға жүктемені азайтуға мүмкіндік береді

Field of application (in Russian) : Область применения – сельское хозяйство, экология

Field of application (in Kazakh) : ауылшаруашылығы, экология