Inventory number IRN Number of state registration
0324РК00253 AP23490322-KC-24 0124РК00474
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Краткие сведения Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 0
International publications: 0 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 0
Patents Amount of funding Code of the program
0 31966850 AP23490322
Name of work
Исследование термодинамических свойств релятивистских компактных объектов в рамках геометротермодинамики (ГТД)
Type of work Source of funding Report authors
Fundamental Бейсен Нұрзада Әбдібекқызы
0
1
1
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
Некоммерческое акционерное общество "Казахский национальный университет имени аль-Фараби"
Abbreviated name of the service recipient НАО "КазНУ им. аль-Фараби"
Abstract

Проект сосредоточен на анализе термодинамических и геометрических свойств компактных астрофизических объектов, включая чёрные дыры, нейтронные звезды и белые карлики. Изучая эти объекты с помощью принципов термодинамики и геометрической термодинамики (ГТД), исследование направлено на углубление понимания их гравитационного и теплового поведения в режимах сильных полей

Жоба қара құрдымдар, нейтрондық жұлдыздар және ақ ергежейлілерді қоса алғанда, тығыз астрофизикалық объектілердің термодинамикалық және геометриялық қасиеттерін талдауға бағытталған. Бұл объектілерді термодинамика және геометротермодинамика (GTD) принциптері арқылы зерттеу олардың күшті өрістердегі гравитациялық және жылулық қасиеттерін тереңірек түсінуді мақсат етеді

Цель проекта — исследовать физические свойства релятивистских компактных объектов, включая чёрные дыры, нейтронные звёзды и белые карлики, с использованием принципов термодинамики и геометротермодинамики (ГТД)

Жобаның мақсаты – қара құрдымдар, нейтрондық жұлдыздар және ақ ергежейлілерді қоса алғанда, релятивистік тығыз объектілердің физикалық қасиеттерін термодинамика және геометротермодинамика (ГТД) принциптері арқылы зерттеу

Проект сочетает методы термодинамического анализа и геометротермодинамики (ГТД). ГТД объединяет дифференциальную геометрию с термодинамикой для моделирования сложных систем, таких как компактные астрофизические объекты, определяя метрики и кривизны на многообразии равновесия. Для аналитических и численных вычислений используется программное обеспечение, включая MAPLE и MATHEMATICA, при этом космологическая постоянная рассматривается как экстенсивная и интенсивная термодинамическая переменная

Жоба термодинамикалық талдау мен геометротермодинамика (ГТД) әдістерін үйлесімді түрде қолданады. ГТД күрделі жүйелерді, мысалы, ықшам астрофизикалық объектілерді модельдеу үшін дифференциалды геометрияны термодинамикамен біріктіріп, тепе-теңдікті көпқырында метрикалар мен қисықтықтарды анықтайды. MAPLE және MATHEMATICA секілді компьютерлік бағдарламалық құралдар аналитикалық және сандық есептеулер үшін қолданылады, мұнда космологиялық тұрақты экстенсивті және интенсивті термодинамикалық айнымалы ретінде қарастырылады

На первом году реализации проекта были разработаны геометротермодинамические модели чёрных дыр с учетом переменных космологических постоянных. Этот подход является новаторским, поскольку он интерпретирует космологическую постоянную в рамках теории Эйнштейна-Максуэлла как представление окружающей энергии чёрной дыры, что углубляет наше понимание взаимосвязи между чёрными дырами и их окружением. Полученные результаты создают теоретическую основу для исследования чёрных дыр с переменными космологическими постоянными, продвигая знания в области термодинамики чёрных дыр

Алғашқы жылы жоба қара құрдымдар үшін айнымалы космологиялық тұрақтыларды қамтитын геометротермодинамикалық модельдер әзірледі. Бұл тәсіл жаңашыл болып табылады, себебі ол Эйнштейн-Максуэлл теориясы аясында космологиялық тұрақтыны қара құрдымның қоршаған энергиясын білдіретін ретінде түсіндіреді, осылайша қара құрдымдар мен олардың қоршаған ортасы арасындағы байланысты тереңірек түсінуге ықпал етеді. Алынған нәтижелер айнымалы космологиялық тұрақтылар аясында қара құрдымдарды зерттеу үшін теоретиялық негізді қалыптастырады, сондай-ақ қара құрдымдардың термодинамикасы саласындағы білімді жетілдіреді

Это исследование является теоретическим, без прямых экономических показателей или проектных компонентов. Однако разработанные геометротермодинамические модели чёрных дыр могут привести к вычислительным достижениям в моделировании термодинамики компактных объектов, что может оказать пользу смежным областям космических исследований и изучения передовых материалов

Бұл зерттеу теоретикалық сипатқа ие болғандықтан, тікелей экономикалық көрсеткіштер немесе жобалау компоненттері жоқ. Дегенмен, қара құрдымдар үшін әзірленген геометротермодинамикалық модельдер компактты объектілердің термодинамикасын модельдеуде есептеу жетістіктеріне әкелуі мүмкін, бұл ғарыштық зерттеулер және алдыңғы қатарлы материалдарды зерттеу салаларына пайдалы болады

Проект остаётся на уровне готовности технологий 0 (TRL 0: Основные исследования), сосредоточив внимание на теоретических формулировках и разработке моделей. Экспериментальная проверка или внедрение в практические приложения на этом этапе не применимы

Жобаның Технологиялық Дайындық Деңгейі 0 (TRL 0: Негізгі зерттеулер) деңгейінде қалуда, теориялық формулалар мен модельдерді дамытуға назар аударылған. Эксперименттік растау немесе практикалық қолданбаларда жүзеге асыру осы кезеңде қолданылмайды

Исследование предоставляет более глубокое и точное представление о термодинамическом поведении компактных объектов, что способствует развитию астрофизики и теоретической физики в целом. Этот подход оказался эффективным для моделирования термодинамики чёрных дыр и имеет потенциал для будущих приложений в понимании космических явлений, связанных с термодинамическими переменными

Зерттеу ықшам объектілердің термодинамикалық сипаттамаларын тереңірек және дәлірек көрсетуге мүмкіндік беріп, астрофизика мен теориялық физика салаларының дамуына көмектеседі. Бұл тәсіл қара құрдымдардың термодинамикасын модельдеуде тиімді екенін көрсетіп, термодинамикалық айнымалылардың әсерімен пайда болатын космостық құбылыстарды түсінуде болашақта қолдану мүмкіндіктерін ашады

Результаты проекта в первую очередь применимы к академическим исследованиям в области релятивистской астрофизики, особенно для понимания термодинамических свойств компактных объектов. Долгосрочные приложения включают улучшение моделей для моделирования поведения космических объектов в высокоэнергетической физике, астрофизике и космологии

Жобаның нәтижелері негізінен релятивистік астрофизика саласындағы академиялық зерттеулерге, әсіресе ықшам объектілердің термодинамикалық қасиеттерін түсінуге қатысты қолданылады. Ұзақ мерзімді қолдануларға жоғары энергия физикасы, астрофизика және космология салаларында космостық объектілердің мінез-құлқын сипаттауға арналған модельдерді жетілдіру кіреді

UDC indices
530.12; 52-337
International classifier codes
29.05.41;
Key words in Russian
релятивистская астрофизика; компактные объекты; общая теория относительности; геометротермодинамика; черная дыра;
Key words in Kazakh
релятивистік астрофизика; ықшам объектілер; жалпы салыстырмалылық теориясы; геометротермодинамика; қара құрдым;
Head of the organization Айтжанова Жамила Нурматовна Доктор экономических наук / ассоциированный профессор (доцент)
Head of work Бейсен Нұрзада Әбдібекқызы Кандидат физико-математических наук / Профессор по специальности «Физика»