The object of research, development or design (in Russian) : Объект исследования мембраны из многослойного оксида графена.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу объектісі - көп қабатты графен оксидінен жасалған мембрана.

Aim of work (in Russian) : Целью данного проекта является разработка энергоэффективных наномембран для разделения протонов в топливных элементах с использованием передовых технологий. Основное внимание уделяется изготовлению прочных, экологически чистых и высокоэффективных мембран из многослойного оксида графена с помощью облучения, что решает проблемы, связанные с наслоением листов оксида графена во время производства мембран.

Aim of work (in Kazakh) : Бұл жобаның мақсаты озық технологияларды пайдалана отырып, отын ұяшықтарында протонды бөлу үшін энергияны үнемдейтін наномембраларды жасау болып табылады. Мембрананы өндіру кезінде графен оксиді парақтарын қабаттастырумен байланысты мәселелерді шешетін сәулеленуді пайдалана отырып, ұзаққа созылатын, экологиялық таза және жоғары өнімді көп қабатты графен тотығы мембраналарын жасауға басты назар аударылады.

Методы исследования (на русском) : Методами EDXS, ПЭМ, СЭМ, АСМ, FTIR UV-Vis, Рамановская спектроскопия, импедансная спектроскопии и рентгеноструктурного анализа изучены состав, структура и электрические свойства мембран.

Методы исследования (на казахском) : Мембраналардың құрамы, құрылымы және электрлік қасиеттері EDXS, TEM, SEM, AFM, FTIR UV-Vis, Raman спектроскопиясы, импеданс спектроскопиясы және рентгендік дифракциялық талдау арқылы зерттелді.

Obtained results and novelty (in Russian) : Новизна заключается в инновационном использовании технологии облучения для физического сшивания слоев оксида графена и управления образованием нанопор, что значительно повышает эффективность обмена протонов мембраны. Результатом проекта станет многослойная наномембрана из оксида графена с нанопорами, электродами и лабораторными весами, собранными в качестве компонента топливного элемента, демонстрирующего повышенную протонную проводимость и долговечность.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жаңалық графен оксидінің қабаттарын физикалық түрде айқастыру және мембрананың протон алмасу тиімділігін айтарлықтай жақсартатын нанокесектердің түзілуін бақылау үшін сәулелену технологиясын инновациялық қолдануда жатыр. Жоба протон өткізгіштігі мен беріктігін жоғарылататын отын ұяшығының құрамдас бөлігі ретінде жиналған нанокеуектері, электродтары және зертханалық таразылары бар көп қабатты графен оксиді наномембрасына әкеледі.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Область применения распространяется на решения в области чистой энергии, в частности, в технологиях топливных элементов, опреснении воды, очистке газа и других процессах разделения.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Қолданбалар таза энергия шешімдеріне, әсіресе отын жасушаларының технологияларына, суды тұщыландыруға, газды тазартуға және басқа бөлу процестеріне қолданылады.

Level of implementation (in Russian) : Одним из ключевых аспектов проекта стало тестирование полученных мембран в условиях реальных топливных элементов. Эксперименты показали, что предложенные наномембраны обладают улучшенной долговечностью, стабильностью работы при повышенных температурах и эффективностью в условиях высокой влажности. Также было выявлено, что применение нанокомпозитных мембран снижает сопротивление на пути транспорта протонов, что ведет к увеличению общей производительности топливного элемента.

Level of implementation (in Kazakh) : Жобаның негізгі аспектілерінің бірі алынған мембраналарды нақты отын элементтері жағдайында сынау болды. Тәжірибе көрсеткендей, ұсынылған наномембраналар төзімділікті, жоғары температурада тұрақтылықты және жоғары ылғалдылық жағдайында өнімділікті жақсартты. Сондай-ақ, нанокомпозиттік мембраналарды қолдану протонды тасымалдау жолындағы қарсылықты төмендететіні анықталды, бұл отын ұяшығының жалпы өнімділігінің артуына әкеледі.

Efficiency (in Russian) : В результате выполненного проекта удалось разработать научную основу технологии изготовления наномембран для топливных элементов, обладающих высокими эксплуатационными характеристиками. Эти мембраны имеют большой потенциал для применения в системах альтернативной энергетики, особенно в тех сферах, где требуется высокая эффективность и надежность.

Efficiency (in Kazakh) : Аяқталған жобаның нәтижесінде жоғары өнімділік сипаттамалары бар отын ұяшықтары үшін наномембраналар жасау технологиясының ғылыми негіздерін жасауға мүмкіндік туды. Бұл мембраналардың баламалы энергия жүйелерінде, әсіресе жоғары тиімділік пен сенімділік талап етілетін салаларда пайдалану үшін үлкен әлеуеті бар.

Field of application (in Russian) : Значимость этой работы заключается в предоставлении экологически чистой, экономически эффективной альтернативы традиционным протонообменным мембранам, используя уникальные свойства нанопористых графеновых материалов для улучшения производительности топливных элементов и способствуя развитию энергоэффективных мембранных технологий в различных областях.

Field of application (in Kazakh) : Бұл жұмыстың маңыздылығы отын жасушаларының жұмысын жақсарту үшін нанокеуекті графен материалдарының бірегей қасиеттерін пайдалана отырып және әртүрлі салаларда энергияны үнемдейтін мембраналық технологияларды дамытуға үлес қоса отырып, дәстүрлі протон алмасу мембраналарына экологиялық таза, үнемді балама ұсыну болып табылады.