The object of research, development or design (in Russian) : Промышленно-ценные микроорганизмы востребованные в биотехнологии, экологии и сельском хозяйстве

The object of research, development or design (in Kazakh) : Биотехнология, экология және ауыл шаруашылығында сұранысқа ие өнеркәсіптік микроорганизмдер

Aim of work (in Russian) : Цель программы является создание биобанка биотехнологически значимых промышленных микроорганизмов для биобезопасности и исследования перспективных штаммов для разработки биопрепаратов в области биотехнологии, экологии, сельского хозяйства

Aim of work (in Kazakh) : Бағдарламаның мақсаты биотехнология, экология, ауыл шаруашылығы салаларында биопрепараттарды әзірлеу үшін биотехнологиялық маңызы бар өнеркәсіптік микроорганизмдердің биобанкін құру және перспективалы штаммдарды зерттеу болып табылады

Методы исследования (на русском) : Научно-исследовательская работа проведена с использованием микробиологических, микологических, фитопатологических, физико-химических, биотехнологических, биоинфортатических и молекулярно-генетических методов

Методы исследования (на казахском) : Ғылыми-зерттеу жұмысы микробиологиялық, микологиялық, фитопатологиялық, физика-химиялық, биотехнологиялық, биоинфортатикалық және молекулалық-генетикалық әдістерді пайдалана отырып жүргізілді

Obtained results and novelty (in Russian) : Создан биобанк биотехнологически значимых промышленных микроорганизмов путем ведения базы данных и стандартизированных операционных процедур, проведена оценка биологических рисков процедур ведения и биобезопасности биобанка в соответствии нормативно-правовыми актами РК, проведен мониторинг профильных коллекций промышленных микроорганизмов на территории РК и интеграция в базу данных для обеспечения биологической безопасности, внедрены эффективные меры кибербезопасности электронных баз данных промышленно-ценных микроорганизмов, проведена оценка интеллектуального потенциала промышленно-ценных микроорганизмов и разработаны высокоэффективные биопрепараты. За 2023-2024 годы биобанк пополнен 132 штаммами микроорганизмов для биотехнологии, экологии, сельского хозяйства. Разработаны СОПы, протокол оценки биологических рисков, положение о Комиссии по биобезопасности РКМ, получены сертификаты в области биобезопасности, биозащита в лабораториях РК и сертификаты GCP. Получено разрешение на обращение с патогенными биологическими агентами III-IV групп патогенности.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Деректер базасын және стандартталған операциялық рәсімдерді жүргізу жолымен биотехнологиялық маңызы бар өнеркәсіптік микроорганизмдердің биобанкі құрылды, ҚР нормативтік-құқықтық актілеріне сәйкес биобанктің биоқауіпсіздігі мен жүргізу рәсімдерінің биологиялық тәуекелдері бағаланды, ҚР аумағындағы өнеркәсіптік микроорганизмдердің бейіндік коллекцияларына мониторинг жүргізілді және биологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін дерекқорға интеграцияланды, электрондық базалардың киберқауіпсіздігінің тиімді шаралары енгізіліп, өнеркәсіптік құнды микроорганизмдердің зияткерлік әлеуеті бағаланды және тиімділігі жоғары биологиялық препараттар әзірленді. 2023-2024 жылдары биобанк биотехнология, экология, ауыл шаруашылығына арналған микроорганизмдердің 132 штаммымен толықтырылды. СОПтар, биологиялық тәуекелдерді бағалау ХАТТАМАСЫ, РКМ биоқауіпсіздігі жөніндегі комиссия туралы ереже әзірленді, биоқауіпсіздік саласындағы сертификаттар, ҚР зертханаларында биоқорғаныс және GCP сертификаттары алынды. Патогеніліктің III-IV топтарының патогенді биологиялық агенттерімен жұмыс істеуге рұқсат алынды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : За 2023-2024 годы опубликовано 3 монографии, подано и получено 4 патента РК, 1 заявка на патент РК и 1 Евразийская заявка. Опубликовано 32 научные работы, в том числе в 8 статей рецензируемых зарубежных журналах, индексируемые в Science Citation Index Expanded базы Web of Science и Scopus и 8 статей в изданиях, рекомендованные Комитетом по обеспечению качества в сфере науки и высшего образования РК.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : 2023-2024 жылдары 3 монография жарияланды, 4 ҚР патенті, 1 ҚР патентіне өтінім және 1 Еуразиялық өтінім берілді және алынды. 32 ғылыми жұмыс жарияланды, оның ішінде Science Citation Index expanded Web of Science және Scopus базаларында индекстелетін рецензияланатын шетелдік журналдарда 8 мақала және ҚР Ғылым және жоғары білім саласындағы сапаны қамтамасыз ету Комитеті ұсынған басылымдарда 8 мақала жарияланды.

Level of implementation (in Russian) : Не внедрено

Level of implementation (in Kazakh) : Енгізілген жоқ

Efficiency (in Russian) : Проект будет иметь положительный социальный эффект, также прогнозируется высокая экономическая эффективность осуществления в связи с рентабельностью биотехнологических производств

Efficiency (in Kazakh) : Жоба оң әлеуметтік әсерге ие болады, сондай-ақ биотехнологиялық өндірістердің рентабельділігіне байланысты іске асырудың жоғары экономикалық тиімділігі болжанады

Field of application (in Russian) : Предприятия занятые производством биотехнологической продукции, для охраны окружающей среды и экологии. Фермеры и крестьянские хозяйства занятые в животноводстве, растениеводстве. Предприятия занимающиеся переработкой сельскохозяйственной продукции. Коллекции микроорганизмов, биобанки

Field of application (in Kazakh) : Қоршаған ортаны және экологияны қорғау үшін биотехнологиялық өнім өндірумен айналысатын кәсіпорындар. Мал шаруашылығымен, өсімдік шаруашылығымен айналысатын фермерлер мен шаруа қожалықтары. Ауыл шаруашылығы өнімдерін өңдеумен айналысатын кәсіпорындар. Микроорганизмдер коллекциясы, биобанктер