The object of research, development or design (in Russian) : Объектом эпидемиологических исследований были данные, собранные методом анкетирования с использованием разработанной онлайн анкеты. Объектом клинико-иммунологических исследований выступали больные с состоянием после СОVID-19, вакцинированные отечественной вакциной QazVaс и вакциной Gam-COVID-Vaс, а также группа больных с состоянием после СОVID-19, не прошедшие вакцинацию и здоровые люди, вакцинированные вакциной QazVaс.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Эпидемиологиялық зерттеу нысаны әзірленген онлайн сауалнаманы пайдалана отырып, сауалнама әдісімен жиналған деректер болды. Клиникалық-иммунологиялық зерттеу объектісі QAZVAС отандық вакцинасымен және GAM-COVID-VAС вакцинасымен егілген СОVID-19-дан кейінгі жағдайы бар науқастар, сондай-ақ СОVID-19-дан кейінгі жағдайы бар, вакцинацияланбаған және QazVaс вакцинасымен егілген дені сау адамдар болды.

Aim of work (in Russian) : Цель - исследовать влияние вакцинации отечественной вакциной QazVac на показатели клеточного и гуморального иммунитета у пациентов с состоянием после COVID 19 среди населения Западного Казахстана с целью выявления факторов риска его возникновения

Aim of work (in Kazakh) : Мақсаты-Батыс Қазақстан халқы арасында COVID 19-дан кейінгі жағдайы бар пациенттерде qazvac отандық вакцинасымен вакцинациялаудың жасушалық және гуморальдық иммунитет көрсеткіштеріне оның пайда болу қауіп факторларын анықтау мақсатында әсерін зерттеу

Методы исследования (на русском) : Эпидемиологический этап: анализ опроса 2009 жителей г. Актобе, проведенного в октябре –ноябре 2022 года (одномоментное описательное исследование). Клинико-иммунологический этап: исследование иммунологических показателей: IgG к SARS-CoV-2 методом ИФА и показатели клеточного иммунитета методом проточной цитофлуориметрии у.466 больных с состоянием после COVID-19 и 116 здоровых людей, вакцинированных вакциной QazVac

Методы исследования (на казахском) : Эпидемиологиялық кезең: 2022 жылғы қазан –қараша айларында жүргізілген Ақтөбе қаласының 2009 тұрғынының сауалнамасын талдау (бір сәттік сипаттамалық зерттеу). Клиникалық-иммунологиялық кезең: иммунол ИФА әдісімен SARS-CoV-2-ге IgG және QAZVAC вакцинасымен егілген COVID-19 кейінгі жағдайы бар және 116 сау адамнан 466 науқаста ағынды цитофлуориметрия әдісімен жасушалық иммунитет көрсеткіштері

Obtained results and novelty (in Russian) : Изучены отношение населения к вакцинации против COVID-19, выявлены уровни доверия к отечественной вакцине QazVac. Изучен иммунитет у пациентов с состоянием после COVID-19, вакцинированных отечественной вакциной QazVac и векторной вакциной Gam-COVID-Vac, а также в группе больных с состоянием после COVID-19, не прошедших вакцинацию и здоровых людей, вакцинированные вакциной QazVac. 83,1% были иммунизированы против COVID-19, 69,2% респондентов доверяли всем вакцинам, 37,7% респондентов выразили доверие к отечественной вакцине QazVac. На фоне состояния после COVID-19 больные всех групп имеют напряженный гуморальный иммунитет. Определена прямая корреляционная связь уровня IgG к S белку SARS-CoV-2 между возрастом невакцинированных больных (r =0,21, р=0,002) и прямая корреляционная связь между возрастом вакцинированных (Gam-COVID-Vac) больных (r =0,29, р=0,001). У вакцинированных QazVac при длительном течении состояния после COVID-19 уровень В-лимфоцитов (CD3-CD19+) был ниже. Вакцинация не оказала значительного влияния на число СD4+ и СD8+. Выделены ведущие клинические варианты у больных с состоянием после COVID-19 в зависимости от статуса вакцинации. Вакцинация QazVac и Gam-COVID-Vac способствуют уменьшению симптомов состояния после COVID-19. Факторами рисков развития являются: тяжелое течение инфекции COVID-19 и длительное нахождение в стационаре; наличие хронических заболеваний и женский пол.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Халықтың COVID-19-ға қарсы вакцинацияға қатынасы зерттелді, отандық qazvac вакцинасына деген сенім деңгейі анықталды. Отандық QazVac вакцинасымен және GAM-COVID-VAC векторлық вакцинасымен вакцинацияланған COVID-19-дан кейінгі жағдайы бар пациенттерде, сондай-ақ вакцинацияланбаған COVID-19-дан кейінгі жағдайы бар науқастар тобында және QazVac вакцинасымен вакцинацияланған сау адамдарда иммунитет зерттелді. 83,1% COVID-19-ға қарсы иммундалды, респонденттердің 69,2% - ы барлық вакциналарға сенді, респонденттердің 37,7% - ы отандық qazvac вакцинасына сенім білдірді. COVID-19-дан кейінгі жағдайдың аясында барлық топтардағы науқастар гуморальды иммунитетке ие. Вакцинацияланбаған науқастардың жасы (r =0,21, R=0,002) мен вакцинацияланған (GAM-COVID-VAC) науқастардың жасы (r =0,29, R=0,001) арасындағы SARS-CoV-2 ақуызына IgG деңгейінің тікелей корреляциялық байланысы анықталды. Вакцинацияланған QazVac-та COVID-19-дан кейінгі ұзақ уақыт бойы В лимфоциттерінің деңгейі (CD3-cd19+) төмен болды. Вакцинация CD4 + және CD8 + санына айтарлықтай әсер еткен жоқ. Вакцинация мәртебесіне байланысты COVID-19-дан кейінгі жағдайы бар науқастарда жетекші клиникалық нұсқалар бөлінді. QazVac және GAM-COVID-VAC вакцинациялары COVID-19-дан кейінгі жағдай симптомдарының төмендеуіне ықпал етеді. Даму қаупінің факторлары: COVID-19 инфекциясының ауыр ағымы және ұзақ уақыт ауруханада болу; созылмалы аурулардың болуы және әйел жынысы.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Выявлено 83,1% вакцинированных против COVID-19, поддержали вакцинацию респонденты молодые люди с высшим образованием, из отказавшихся 38,2% не верили в эффективность вакцинации. Отечественной вакцине QazVac доверяли 37,7% респондентов. На фоне длительного состояния после COVID-19 все группы участников имеют напряженный гуморальный иммунитет. Определена прямая корреляционная связь уровня IgG к S белку SARS-CoV-2 между возрастом невакцинированных больных, а также прямая корреляционная связь между возрастом вакцинированных Gam-COVID-Vac. Уровень антител не зависит от пола, клинического варианта состояния после COVID-19 спустя 12 месяцев после перенесенного заболевания и вакцинации. В целом, вакцинация не оказала значительного влияния на число СD4+ и СD8+, значимых различий между исследуемыми группами не установлено (p = 0,664). Другие панели клеточного иммунитета в обеих группах сравнения были в пределах нормы. Выделены ведущие клинические варианты у больных с состоянием после COVID-19 в зависимости от статуса вакцинации, у всех пациентов присутствует поливариантность состояния после COVID-19. Вакцинация вакцинами QazVac и Gam-COVID-Vac способствуют уменьшению симптомов состояния после COVID-19. Факторами рисков развития состояния после COVID-19 являются: тяжелое течение инфекции COVID-19, длительное нахождение в стационаре, наличие хронических заболеваний и женский пол.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Респонденттердің 83,1%-ы COVID-19 вакцинациясын қолдайтыны, бас тартқандардың 38,2%-ы екпенің тиімділігіне сенбегені анықталды; Отандық QazVac вакцинасына респонденттердің 37,7 пайызы сенген. COVID-19-дан кейінгі ұзақ мерзімді жағдайдың фонында қатысушылардың барлық топтарында қарқынды гуморальды иммунитет бар. Вакцинацияланбаған пациенттердің жасы арасындағы IgG деңгейі мен SARS-CoV-2 S ақуызының арасындағы тікелей корреляция, сондай-ақ вакцинацияланған Gam-COVID-Vac пациенттерінің жасы арасындағы тікелей корреляция анықталды. Антиденелердің деңгейі жынысқа, аурудан және вакцинациядан кейін 12 айдан кейін COVID-19-дан кейінгі жағдайдың клиникалық нұсқасына байланысты емес. Жалпы алғанда, вакцинация CD4+ және CD8+ санына айтарлықтай әсер етпеді (p = 0,664); Екі салыстыру тобында да жасушалық иммунитеттің басқа панельдері қалыпты шектерде болды. COVID-19-дан кейінгі жағдайы бар науқастардағы жетекші клиникалық нұсқалар вакцинация мәртебесіне байланысты барлық науқастарда COVID-19-дан кейінгі жағдайдағы поливарианттылық бар; QazVac және Gam-COVID-Vac вакцинациясы COVID-19-дан кейінгі симптомдарды азайтуға көмектеседі. COVID-1 9-дан кейінгі жағдайды дамытудың қауіп факторлары: ауыр COVID-19 инфекциясы, ауруханада ұзақ болу, созылмалы аурулардың болуы және әйел жынысы.

Level of implementation (in Russian) : Внедрение научных результатов было осуществлено в клиническую деятельность медицинских учреждений: «Онлайн анкета для выявления уровней приверженности населения к вакцинации против COVID 19 и доверия к отечественной вакцине, оценки распространенности состояний после COVID-19» внедрена в «Клинику семейной медицины» НАО ЗКМУ имени Марата Оспанова и ГКП на ПХВ «Центр семейной медицины». Внедрение оценки иммунного статуса в клиническую лабораторную практику Медицинского Центра ЗКМУ имени Марата Оспанова. Внедрение анализа иммунного статуса у больных с состоянием после COVID-19 вакцинированных вакциной Gam-COVID-Vac и невакцинированных, внедрено в клиническую лабораторную практику Медицинского Центра ЗКМУ имени Марата Оспанова и Актюбинский медицинский центр. Разработана карта факторов риска развития постковидных состояний. Конечным продуктом исследования является монография, в которой представлены результаты по исследуемой теме, а именно эпидемиологические, клинические и иммунологические особенности постковидных состояний у населения. С целью коммерциализации проведены обучающие семинары для врачей уровня первичной медико-санитарной помощи, врачей всех специальностей, обучающихся медицинских специальностей, специалистов в области общественного здравоохранения и обеспечения санитарно-эпидемиологического благополучия населения.

Level of implementation (in Kazakh) : Ғылыми нәтижелерді енгізу медициналық мекемелердің клиникалық қызметінде жүзеге асырылды: «Халықтың COVID-19-ға қарсы вакцинацияға бейімділік деңгейін және отандық вакцинаға сенімін анықтауға арналған онлайн сауалнама, COVID-19-дан кейінгі жағдайлардың таралуын бағалау ”Марат Оспанов атындағы БҚМУ «Отбасылық медицина клиникасы» мен «Отбасылық медицина орталығы» мемлекеттік қазыналық кәсіпорнына енгізілді. Марат Оспанов атындағы БҚМУ Медициналық орталығының клиникалық зертханалық тәжірибесіне иммундық статусты бағалау еңгізілді. Марат Оспанов атындағы БҚМУ Медициналық орталығының және Ақтөбе медициналық орталығына клиникалық зертханалық тәжірибесіне «Гам-COVID-Вак» вакцинасымен егілген және вакцинацияланбаған COVID-19 дан кейінгі жағдайы бар науқастардың иммундық жағдайын талдауды енгізу енгізілді. Зерттеудің соңғы өнімі зерттелетін тақырып бойынша нәтижелерді, атап айтқанда популяциядағы пост-ковидтік жағдайлардың эпидемиологиялық, клиникалық және иммунологиялық ерекшеліктерін көрсететін монография болып табылады. Коммерцияландыру мақсатында алғашқы медициналық-санитарлық көмек деңгейіндегі дәрігерлерге, барлық мамандықтағы дәрігерлерге, медициналық мамандықтардың студенттеріне, денсаулық сақтау және халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығын қамтамасыз ету саласындағы мамандарға оқыту семинарлары өткізілді.

Efficiency (in Russian) : В рамках выполнения проекта была организована Международная научно-практическая конференция «Междисциплинарные аспекты аллергологии, иммунологии и пульмонологии» (1 марта 2024, Актобе), где были доложены основные результаты. Карта факторов риска развития постковидных состояний и онлайн анкета применяется врачами общей практики для выявления отношения к вакцинации и состояний после COVID-19 среди населения. Конечным продуктом исследования является монография, в которой представлены результаты по исследуемой теме, а именно эпидемиологические, клинические и иммунологические особенности постковидных состояний у населения. Монография разослана для использования Министерству здравоохранения РК, библиотеки медицинских вузов РК, Национальную библиотеку, Научным центрам и Управлениям здравоохранения Западного региона. Она также позволит другим исследователям планировать исследования в областях, смежных с иммунологией и эпидемиологией длительно протекающих последствий инфекционных и неинфекционных болезней.

Efficiency (in Kazakh) : Жоба аясында «Аллергология, иммунология және пульмонологияның пәнаралық аспектілері» атты халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция ұйымдастырылды (2024 ж. 1 наурыз, Ақтөбе қ.), онда негізгі нәтижелер баяндалды. Ковидтен кейінгі жағдайлардың даму қаупі факторларының картасын және онлайн сауалнаманы жалпы тәжірибелік дәрігерлер халық арасында вакцинацияға және COVID-19 -дан кейінгі жағдайларға деген көзқарасты анықтау үшін пайдаланады. Зерттеудің соңғы өнімі зерттелетін тақырып бойынша нәтижелерді, атап айтқанда популяциядағы пост-ковидтік жағдайлардың эпидемиологиялық, клиникалық және иммунологиялық ерекшеліктерін көрсететін монография болып табылады. Монография Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігіне, Қазақстан Республикасының медициналық жоғары оқу орындарының кітапханаларына, Ұлттық кітапханаға, Батыс өңірінің ғылыми орталықтарына және денсаулық сақтау басқармаларына пайдалануға жіберілді. Ол сондай-ақ басқа зерттеушілерге жұқпалы және жұқпалы емес аурулардың ұзақ мерзімді салдарларының иммунологиясы мен эпидемиологиясымен байланысты салалардағы зерттеулерді жоспарлауға мүмкіндік береді.

Field of application (in Russian) : Общая и клиническая иммунология, эпидемиология, внутренние болезни, микробиология, общественное здравоохранение, система обеспечения санитарно-эпидемиологического благополучия населения.

Field of application (in Kazakh) : Жалпы және клиникалық иммунология, эпидемиология, ішкі аурулар, микробиология, денсаулық сақтау, халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығын қамтамасыз ету жүйесі.