The object of research, development or design (in Russian) : Синтетический и промышленный теллурид меди

The object of research, development or design (in Kazakh) : Синтетикалық және өндірістік мыс теллуриді

Aim of work (in Russian) : Исследовать поведение теллурсодержащих соединений меди в процессе их пиролиза в различных средах при атмосферном и низком давлениях

Aim of work (in Kazakh) : Құрамында теллур бар мыс қосылыстарының атмосфералық және төмен қысымдағы әртүрлі орталарда пиролиз кезіндегі әрекетін зерттеу

Методы исследования (на русском) : В работе использована методология, характерная для вакуумных технологий извлечения и рафинирования металлов, базирующаяся на изучении физико-химических свойств, проведении технологических экспериментов, изучении распределения основных компонентов по продуктам переработки. В проекте используются методы математической обработки данных. Методология определения физико-химических свойств исходного и полученных материалов включала использование следующих методов анализа: рентгенофазового, рентгенофлуоресцентного, химического и гравиметрического анализов

Методы исследования (на казахском) : Жұмыста физика-химиялық қасиеттерін зерттеуге, технологиялық тәжірибелер жүргізуге және өңделген өнімдер арасында негізгі компоненттердің таралуын зерттеуге негізделген металдарды алу және тазартудың вакуумдық технологияларының әдістемесі қолданылады. Жобада деректерді математикалық қңдеу әдістері қолданылды. Бастапқы және алынған материалдардың физика-химиялық қасиеттерін анықтау әдістемесі талдаудың келесі әдістерін қолдануды қамтыды: рентгендік фаза, рентгендік флуоресценция, химиялық және гравиметриялық талдаулар

Obtained results and novelty (in Russian) : В результате исследований изучен пиролиз синтетического и промышленного теллурида меди в атмосфере водяного пара. Была разработана и собрана вакуумная установка с горизонтальным расположением реактора и отработана методика проведения экспериментов. При изучении термического поведения синтетического соединения показано, что материал в основном представлены аморфной фазой. Из кристаллических фаз обнаружены фазы непрореагировавшего теллурида меди и оксидов меди, являющихся продуктом окисления теллурида меди. Было установлено положительное влияние на степень испарения увеличение температуры и продолжительности опыта. Понижение скорости потока имеет незначительный положительный эффект. Средние скорости испарения теллура и окисления теллурида меди описываются уравнениями: lgV = -2103,3/Т – 2,0838 и lgV = -234,56/Т – 3,5017, соответственно. При изучении поведения промышленного теллурида показано, что при температуре 700 °C испарение теллура не происходит, а при 1100 °C и продолжительности 60 минут возможно извлечь более 80 % теллура. При понижении скорости потока аргона возможно достичь степени испарения около 95 %. Фазовый анализ полученных остатков показал, что при 700 °C происходит образование ортотеллурата меди, который далее разлагается на оксиды меди и теллура. Зависимость средней скорости испарения теллура от температуры описывается следующим уравнением: lgV = -10184/Т + 4,5259. Теллур испаряется в элементном и окисленном виде

Obtained results and novelty (in Kazakh) : ттеу нәтижесінде және өнеркәсіптік мыс теллуридінің су буыныі атмосферасында пиролизі алғаш рет зерттелді. Реакторы көлденең орналасқан вакуумдық қондырғы әзірленді және құрастырылды, тәжірибелік әдістеме әзірленді. Синтетикалық қосылыстың жылулық әрекетін зерттеу кезінде материал негізінен аморфты фазамен бейнеленетіні көрсетілді. Кристаллдық фазалардан мыс теллуридінің тотығу өнімі болып табылатын әрекеттеспеген мыс теллуридінің және мыс оксидтерінің фазалары табылды. Температураның жоғарылауы және тәжірибе ұзақтығының булану дәрежесіне оң әсер ететіні анықталды. Ағынның жылдамдығын азайтудың пайдалы әсері аз. Теллурдың булануының және мыс теллуридінің тотығуының орташа жылдамдыөтары сәйкесінше lgV = -2103,3/Т – 2,0838 және lgV = -234,56/Т – 3,5017 теңдеулерімен сипатталады. Өнеркәсіптік теллуридтің әрекетін зерттегенде 700 °C температурада теллурдың булануы жүрмейтіні, ал 1100 °C температурада және 60 минут ұзақтығында теллурдың 80 %-дан астамын алуға болатыны көрсетілген. Аргон ағынының жылдамдығын азайту арқылы шамамен 95 % булану жылдамдығына қол жеткізуге болады. Алынған қалдықтардың фазалық талдауы 700 °C температурада мыс ортотеллюратының түзелетінін көрсетті, ол одан әрі мыс және теллур оксидтеріне ыдырайды. Теллурдың булануының орташа жылдамдығының температураға тәуелділігі келесі теңдеумен сипатталады: lgV = -10184/Т + 4,5259. Теллур элементтік және тотыққан күйде буланады

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : При изучении термического поведения теллурида меди показано, что в присутствии паров воды возможно извлечь теллур в виде оксида. При этом понижение давления положительно сказывается на извлечение летучих компонентов из материала. Полученные данные могут быть использованы при разработке высокоэффективных технологий переработки теллурсодержащего промпродукта медных производств.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Мыс теллуридтің мінез-құлқын зерттеу кезінде су буының қатысында оксид түрінде теллурды алуға болатыны көрсетілді. Бұл жағдайда қысымның төмендеуі материалдан ұшпа компоненттерді алуға оң әсер етеді. Алынған мәліметтерді мыс өндірісінен теллур бар өнеркәсіп өнімдерін өңдеудің жоғары тиімді технологияларын әзірлеуге пайдалануға болады

Level of implementation (in Russian) : Не внедрено

Level of implementation (in Kazakh) : Енгізілмеген

Efficiency (in Russian) : Работа имеет большое значение, поскольку направлена на получение фундаментальных данных для разработки высокоэффективной экологически безопасной технологии переработки теллурсодержащего промпродукта, позволяющей получить товарный продукт (элементный теллур) с высокой добавленной стоимостью

Efficiency (in Kazakh) : Жұмыстың үлкен маңызы бар, себебі ол қосылған құны жоғары тауарлық өнімді (элементтік теллур) алуға мүмкіндік беретін құрамында теллур бар өнеркәсіп өнімдерін өңдеудің жоғары тиімді, экологиялық таза технологиясын әзірлеу үшін іргелі деректер алуға бағытталған

Field of application (in Russian) : Сирек металдардың металлургиясы

Field of application (in Kazakh) : Металлургия редких металлов