The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования является технологический процесс производства гидрофобизированного обогащенного щебня на основе отходов доменного производства.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны - домна өндірісінің қалдықтары негізінде гидрофобталған байытылған қиыршық тасты өндірудің технологиялық процесі.

Aim of work (in Russian) : Цель проекта – разработка и исследование инновационной технологии производства обогащенного гидрофобизированного щебня для строительства автодорог на основе отвального доменного шлака.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты - үйінді домна қожының негізінде автожолдар салу үшін байытылған гидрофобталған қиыршық тасты өндірудің инновациялық технологиясын әзірлеу және зерттеу.

Методы исследования (на русском) : При реализации проекта использованы теоретические (литературный обзор, морфологический анализ, 3D-моделирование, аппроксимация, корреляционный анализ, математическое моделирование) и экспериментальные (поисковые и констатирующие эксперименты, методы физико-механических испытаний щебня, метод гидрофобизации, методы обогащения по фрикционным характеристикам, метод избирательного дробления) методы научных исследований. Гипотезы и теоретические выводы получили экспериментальное подтверждение.

Методы исследования (на казахском) : Жобаны іске асыру кезінде теориялық (әдеби шолу, морфологиялық талдау, 3D-модельдеу, жуықтау, корреляциялық талдау, математикалық модельдеу) және эксперименттік (іздеу және анықтау эксперименттері, қиыршық тасты физикалық-механикалық сынау әдістері, гидрофобизация әдісі, үйкеліс сипаттамалары бойынша байыту әдістері, селективті ұсақтау әдісі) ғылыми зерттеу әдістері пайдаланылды. Гипотезалар мен теориялық тұжырымдар эксперименттік растауға ие болды.

Obtained results and novelty (in Russian) : В рамках проекта впервые разработан и апробирован в лабораторных условиях способ обработки шлакового щебня, включающий его обогащение методом избирательного дробления, позволяющее отделить качественные зерна от некачественных, и пропитку наиболее прочных зерен водоотталкивающим составом. Такая обработка снижает водопоглощение шлакового щебня с 4.45 % до 1.22 % и дробимость с 30.71 % до 19.85 %, повышает насыпную плотность с 1124 кг/м3 до 1312 кг/м3 и марку по морозостойкости с F150 до F300. Научную новизну разработок подтверждают 3 статьи, опубликованные в изданиях, индексируемых в базах Web of Science и Scopus с процентилем по CiteScore не ниже 50, 3 статьяи, опубликованные в журналах, рекомендуемых КОКНВО, 1 полученный патент на полезную модель, 3 свидетельства об авторском праве, 1 изданная монография.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жоба шеңберінде алғаш рет қожды қиыршық тасты өңдеу әдісі әзірленді және зертханалық жағдайда сыналды, оның ішінде сапалы дәндерді сапасыз дәндерден бөлуге мүмкіндік беретін селективті ұсақтау әдісімен байыту және ең берік дәндерді су өткізбейтін құраммен сіңдіру. Мұндай өңдеу қожды қиыршық тастың суды сіңіруін 4.45% - дан 1.22% - ға дейін және ұсақталуын 30.71% - дан 19.85% - ға дейін төмендетеді, үйінді тығыздығын 1124 кг/м3-тен 1312 кг/м3-ке дейін және аязға төзімділік маркасын F150-ден F300-ге дейін арттырады. Әзірлемелердің ғылыми жаңалығын CiteScore бойынша процентилі 50-ден төмен емес Web of Science және Scopus базаларында индекстелетін басылымдарда жарияланған 3 мақала, ғылым және жоғары білім саласындағы сапаны қамтамасыз ету Комитеті ұсынған журналдарда жарияланған 3 мақала, пайдалы модельге алынған 1 патент, авторлық құқық туралы 3 куәлік, 1 монография растайды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Разработан, апробирован и запатентован способ повышения физико-механических характеристик щебня из доменного шлака. Данный способ включает обогащение разнопрочного шлакового щебня по прочности зерен и поверхностную гидрофобизацию, осуществляемую методом пропитки водоотталкивающим составом. Обогащение по прочности осуществляется путем избирательного дробления щебня в шаровой мельнице, при котором происходит разрушение малопрочных и высокопористых зерен щебня, а высокопрочные и малопористые зерна сохраняют целостность и подвергаются последующей пропитке водоотталкивающим составом на основе отработанного моторного масла, не подлежащего регенерации, при температуре 20-40 ⁰C в течение 20 минут. Экономическая эффективность предложенного решения достигается за счет снижения себестоимости и повышение качества строительство автомобильных дорог с применением металлургических отходов в качестве альтернативы дорогостоящему природному щебню.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Домна қожынан қиыршық тастың физикалық-механикалық өнімділігін арттыру әдісі әзірленді, сыналды және патенттелді. Бұл әдіс дәндердің беріктігі бойынша әр түрлі беріктігі бар қожды қиыршық тасты байытуды және су өткізбейтін құраммен сіңдіру әдісімен жүзеге асырылатын беттік гидрофобизацияны қамтиды. Беріктігі бойынша байыту шар диірменіндегі қиыршық тасты іріктеп ұсақтау жолымен жүзеге асырылады, онда беріктігі төмен және кеуектілігі жоғары қиыршық тас дәндері жойылады, ал беріктігі жоғары және кеуектілігі төмен дәндер тұтастығын сақтайды және 20 минут ішінде 20-40 ° C температурада регенерациялауға жатпайтын пайдаланылған мотор майы негізінде су өткізбейтін құраммен кейіннен сіңдіріледі. Ұсынылған шешімнің экономикалық тиімділігіне өзіндік құнын төмендету және қымбат табиғи қиыршық тасқа балама ретінде металлургиялық қалдықтарды қолдана отырып автомобиль жолдарын салу сапасын арттыру есебінен қол жеткізіледі.

Level of implementation (in Russian) : Суды сіңіру, ұсақтау, сусымалы тығыздық және аязға төзімділік үшін физика-механикалық сипаттамалары жоғары қожды қиыршық тасты сынау нәтижелері алынды.

Level of implementation (in Kazakh) : Получены результаты испытаний шлакового щебня с повышенными физико-механическими характеристиками на водопоглощение, дробимость, насыпную плотность и морозостойкость.

Efficiency (in Russian) : Эффективность предлагаемого способа обработки шлакового щебня определялась повышением его физико-механических характеристик после избирательного дробления и гидрофобизации.

Efficiency (in Kazakh) : Қожды қиыршық тасты өңдеудің ұсынылған әдісінің тиімділігі селективті ұсақтау мен гидрофобизациядан кейін оның физика-механикалық сипаттамаларының жоғарылауымен анықталды.

Field of application (in Russian) : Областями применения результатов исследования являются дорожное строительство и черная металлургия.

Field of application (in Kazakh) : Зерттеу нәтижелерін қолдану салалары жол құрылысы және қара металлургия болып табылады.