The object of research, development or design (in Russian) : Материалы для дорожного строительства (асфальтобетон, фибробетон, модифицированные минеральный и органические вяжущие).

The object of research, development or design (in Kazakh) : Жол құрылысына арналған материалдар (асфальтбетон, фибробетон, модификацияланған минералды және органикалық тұтқыр).

Aim of work (in Russian) : Повышение качества асфальтобетонных дорог за счет модификации дорожного битума путем внедрения микро и наноматериалов на основе минерального сырья и техногенных отходов (неорганические, органические оксиды, резиновая крошка, полимерные материалы, золы, продукты переработки металлов, нефти и серы).

Aim of work (in Kazakh) : минералды шикізат пен техногендік қалдықтар (бейорганикалық, органикалық оксидтер, резеңке үгінділер, Полимерлі материалдар, күл, металдарды, мұнай мен күкіртті қайта өңдеу өнімдері) негізінде микро және наноматериалдарды енгізу арқылы жол битумын модификациялау есебінен асфальтбетонды жолдардың сапасын арттыру.

Методы исследования (на русском) : Теоретической и методологической основой проведения исследований по заявляемой программе являются международные достижения и разработки, как отечественных, так и зарубежных ученых в сфере композиционных материалов, теории конструкционных материалов, технологии получения и совершенствования дорожно-строительных материалов. Анализ информации проводится с применением наукометрических баз, в том числе база Scopus и Web of science, где рассмотрены статьи в периодических изданиях и научных сборниках по исследуемой проблеме, материалы научно-технических конференций и монографии по теме исследования, для проведения исследований использовались комплексные лабораторные и аналитические методы, включая физико-химические и реологические исследования, определение гранулометрического состава, определение плотности, испытание на водонасыщение, испытание на прочность при сжатии, определение модуля упругости, тест на устойчивость к колееобразованию, испытание на морозостойкость, определение коэффициента водостойкости, определение остаточной пористости, испытание на истираемость, Marshall Stability тест, определение температуры размягчения смеси, испытание на адгезию битума к минеральным материалам, рентгеновская дифракцию (XRD) и сканирующая электронная микроскопия (SEM)

Методы исследования (на казахском) : Мәлімделген бағдарлама бойынша зерттеулер жүргізудің теориялық және әдіснамалық негізі композициялық материалдар, құрылымдық материалдар теориясы, жол-құрылыс материалдарын алу және жетілдіру технологиялары саласындағы отандық және шетелдік ғалымдардың халықаралық жетістіктері мен әзірлемелері болып табылады. Ақпаратты талдау ғылымометриялық базаларды, оның ішінде Scopus және web of science базасын қолдана отырып жүргізіледі, онда зерттелетін мәселе бойынша мерзімді басылымдар мен ғылыми жинақтардағы мақалалар, зерттеу тақырыбы бойынша ғылыми-техникалық конференциялар мен монографиялар материалдары қаралады, зерттеу жүргізу үшін физика-химиялық және реологиялық зерттеулерді қоса алғанда,кешенді зертханалық және аналитикалық әдістер пайдаланылды, гранулометриялық құрамды анықтау, тығыздықты анықтау, су қанықтылығын сынау, қысу беріктігін сынау, серпімділік модулін анықтау, калибрлеуге төзімділік сынағы, аязға төзімділік сынағы, суға төзімділік коэффициентін анықтау, қалдық кеуектілікті анықтау, тозуға төзімділік сынағы, Маршалл тұрақтылығы сынағы, қоспаны жұмсарту температурасын анықтау, битумның минералды материалдарға адгезиясын сынау, рентгендік дифракция (XRD) және сканерлейтін электронды микроскопия (SEM)

Obtained results and novelty (in Russian) : за отчетный период были изучены отечественные и международные нормативные требования к модификации дорожно-строительных материалов с помощью нано- и микродобавок. Было принято решение использовать методы интеграции, смешивания и тестирования, описанные в научной литературе. Были проанализированы основные виды промышленных отходов в Казахстане, а в качестве дорожно-строительных материалов выбраны стальной шлак, зола-унос, окисленный полиэтилен, комовая сера, резиновая крошка и полипропилен. Проведены предварительные испытания образцов с полимерными добавками серы и наномодификаторами. Разработанная полипропиленовая добавка улучшает характеристики битума и соответствует нормативным требованиям. По результатам исследований достигнуто улучшение показателей битума: разработанная добавка с полипропиленом может активировать вяжущую способность битумов, была разработана адгезионная добавка При этом наблюдается соответствие требованиям нормативных документов, кроме того, установлены возможности повышения устойчивости к колееобразованию. Разработаны методы статистического контроля с применением неразрушающего метода контроля. В соотвествии с требованиями календарного плана опубликовано 3 статьи в журналах, рекомендованных КОКСНВО МНВО РК, и 3 статей в рецензируемых изданиях, входящих в первые два квартиля по импакт-фактору Web of Science или имеющих процентиль CiteScore не ниже 50 в Scopus, поданы 2 заявки на патенты и дополнительно получено 1 авторское свидетельство.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : есепті кезеңде нано - және микро қоспалар көмегімен жол-құрылыс материалдарын модификациялауға қойылатын отандық және халықаралық нормативтік талаптар зерделенді. Ғылыми әдебиеттерде сипатталған интеграция, араластыру және тестілеу әдістерін қолдану туралы шешім қабылданды. Қазақстандағы өнеркәсіптік қалдықтардың негізгі түрлері талданып, жол-құрылыс материалдары ретінде болат қож, күл-таспа, тотыққан полиэтилен, күкірт, резеңке үгіндісі және полипропилен таңдалды. Полимерлі күкірт қоспалары мен наномодификаторлары бар үлгілерге алдын ала сынақтар жүргізілді. Әзірленген полипропилен қоспасы битумның өнімділігін жақсартады және нормативтік талаптарға сәйкес келеді. Зерттеу нәтижелері бойынша битум көрсеткіштерін жақсартуға қол жеткізілді: әзірленген полипропилен қоспасы битумдардың тұтқыр қабілетін белсендіре алады, адгезиялық қоспа әзірленді және нормативтік құжаттардың талаптарына сәйкестігі байқалады, сонымен қатар калибрлеуге төзімділікті арттыру мүмкіндіктері анықталды. Бақылаудың бұзбайтын әдісін қолдана отырып, статистикалық бақылау әдістері жасалды. Күнтізбелік жоспардың талаптарына сәйкес ҚР ҰӘҚ КОКСНВО ұсынған журналдарда 3 мақала және web of Science импакт-факторы бойынша алғашқы екі квартильге кіретін немесе Scopus-та 50-ден төмен емес citescore процентилі бар рецензияланатын басылымдарда 3 мақала жарияланды, патенттерге 2 өтінім берілді және қосымша 1 авторлық куәлік алынды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Основные конструктивные и технико экономические показатели: улучшены физико-механические свойства асфальтобетонных смесей с применением промышленных отходов благодаря чему достигнуто снижение затрат на производство и обслуживание покрытия и увеличению долговечности материала, наблюдается экологический эффект за счет утилизации отходов горнодобывающей, энергетической и агропромышленной отраслей, снижение потребности в природных ресурсах и выбросов СО₂.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Негізгі конструктивтік және техникалық экономикалық көрсеткіштер: өнеркәсіптік қалдықтарды қолдана отырып, асфальтбетон қоспаларының физикалық-механикалық қасиеттері жақсарды, соның арқасында жабынды өндіру мен күтіп-ұстау шығындарының төмендеуіне және материалдың беріктігінің артуына қол жеткізілді, тау-кен, энергетика және агроөнеркәсіптік салалардың қалдықтарын кәдеге жарату есебінен экологиялық әсер байқалады, табиғи ресурстарға және соß шығарындыларына қажеттіліктің төмендеуі.

Level of implementation (in Russian) : разработанные составы материалов прошли апробация и подписан акт внедрения

Level of implementation (in Kazakh) : әзірленген материалдар құрамы сынақтан өтті және енгізу актісіне қол қойылды.

Efficiency (in Russian) : Все запланированные на отчетный период работы выполнены в полном объеме и соответствуют целям программы.

Efficiency (in Kazakh) : есепті кезеңге жоспарланған барлық жұмыстар толық көлемде орындалды және бағдарламаның мақсаттарына сәйкес келеді.

Field of application (in Russian) : Результаты проекта имеют перспективы для дородно-строительной индустрии, предприятий и организаций занимающихся производством материалов для строительства дорог. Разработанные в проекте добавки для улучшения свойств органических и минеральных вяжущих могут повысить качество и долговечность дорожно-строительных материалов.

Field of application (in Kazakh) : Жобаның нәтижелері жол құрылысына арналған материалдарды өндірумен айналысатын пренодно-құрылыс индустриясы, кәсіпорындар мен ұйымдар үшін перспективаға ие. Органикалық және минералды байланыстырғыштардың қасиеттерін жақсарту үшін жобада әзірленген қоспалар жол-құрылыс материалдарының сапасы мен беріктігін арттыра алады.