The object of research, development or design (in Russian) : Объектами исследований служили сорта картофеля отечественной (Ягодный 19, Шагалалы, Киру, Аксор, Тяньшанский) и зарубежной (Гала, CIP 397079–6 (Fry), Gui Valley, Фонтане, Сантана, Панчи) селекции.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысандары отандық картоп сорттары (Ягодный 19, Шагалалы, Киру, Аксор, Тяньшанский) және шетелдік селекция (Гала, CIP 397079-6 (Fry), Gui Valley, Фонтане, Сантана, Панчи) болды.

Aim of work (in Russian) : Получить исходный селекционный материал в виде линий картофеля (Solánum tuberósum L.) для создания конкурентных отечественных сортов картофеля на внутреннем и внешнем рынке.

Aim of work (in Kazakh) : Ішкі және сыртқы нарықта бәсекеге қабілетті отандық картоп (Solanum tuberosum L.) сорттарын құру үшін картоп линиялары түріндегі бастапқы селекциялық материалды алу.

Методы исследования (на русском) : Выделение апикальных меристем, введение в культуру in vitro, оценка жизнеспособности пыльцы, проведение скрещивания различных сортов картофеля для получения гибридов первого поколения, определение генетического потенциала коллекции с использованием молекулярных маркеров, определение морфологических свойств клубней картофеля, определение содержание сухих веществ и содержания крахмала в клубнях картофеля, проведение транскриптомного анализа для определения генной экспрессии засухоустойчивости, приготовление хрустящего картофеля (тест на жарку чипсов), изготовление замороженного полуфабриката фри.

Методы исследования (на казахском) : Апикальды меристемаларды оқшаулау, картоп сорттарын in vitro культурасына енгізу, тозаң дәндерінің өміршеңдігін бағалау, бірінші буын будандарын алу үшін картоптың әртүрлі сорттарын будандастыру, молекулалық маркерлерді пайдалана отырып коллекцияның генетикалық әлеуетін анықтау, картоп түйнектерінің морфологиялық қасиеттерін анықтау, құрғақ заттардың құрамын және түйнектеріндегі крахмалдың құрамын анықтау, құрғақшылыққа төзімділік гендерінің экспрессиясын анықтау үшін транскриптомдық талдау жүргізу, қытырлақ картоп дайындау (чипcтерді қуыру сынағы), мұздатылған фри жартылай фабрикатын жасау.

Obtained results and novelty (in Russian) : Введены коллекционные образцы сортов картофеля в культуру in vitro. Создана коллекция in vitro. Произведен подбор родительских пар для гибридных комбинаций, произведено принудительное скрещивание родительских пар, получены семена пяти гибридных линий. Проведено проращивание семян гибридных линий на питательной среде с витаминами MS, а также дальнейшее клонирование гибридных растений. Проведено определение родительских форм, гибридных линий, используемых в переработке для изготовления чипсов и картофеля фри по раннему созреванию, форме клубней, цвету мякоти и содержанию крахмала с использованием маркерной селекции. Проведен транскриптомный анализ сортов картофеля на экспрессию генов устойчивости к засухе. Получены микро и миниклубни в контролируемых условиях. Проведена посадка миниклубней всех гибридов в полевых условиях Алматинской, Костанайской и Павлодарской областей и проведены фенологические наблюдения за растениями картофеля до уборки урожая, получены клубни клонов C1. Выведены линии – кандидаты на сорта различных направлений с целевыми признаками и переданы для проведения производственных испытаний в Крестьянское Хозяйство «Тимур», Павлодарская область.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Картоп сорттарының коллекциялық үлгілері in vitro культурасына енгізілді. Картоптың in vitro коллекциясы құралды. Гибридті комбинациялар үшін ата-аналық жұптар таңдалды, ата-аналық жұптарды будандастыру жүргізілді, гибридті линиялардың тұқымдары алынды. MS дәрумендері бар қоректік ортада гибридті линиялардың тұқымдардың өнуі, сондай-ақ гибридті өсімдіктерді одан әрі клондау жүргізілді. Маркер селекциясын пайдалана отырып, ерте пісетін, түйнек пішіні, түйнектің жұмсақ етінің түсі және крахмал құрамы бойынша чипс пен фри картоптарын құру үшін қайта өңдеуде қолданылатын ата-аналық формалар, гибридті линиялар, сондай-ақ картоптың бақылау сорттарын анықтау жүргізілді. Құрғақшылыққа төзімділік гендерінің экспрессиясына картоп сорттарына транскриптомдық талдау жүргізілді. Микро және мини түйнектер бақыланатын жағдайларда алынды. Алматы, Қостанай және Павлодар облыстарының далалық жағдайларында барлық будандардың шағын түйнектері отырғызылды және егін жинауға дейін картоп өсімдіктеріне фенологиялық бақылаулар жүргізілді, C1 клондарының түйнектері алынды. Нысаналы белгілері бар түрлі бағыттағы сорттарға кандидат – линиялар құрылып, өндірістік сынақтар жүргізу үшін Павлодар облысы, "Тимур" шаруа қожалығына жіберілді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Разработан новый исходный материал, предназначенный для ускоренного выведения сортов с улучшенными характеристиками для пищевого использования, а также переработки на чипсы и картофель фри. Этот материал послужит основой для селекционного процесса создания отечественных сортов.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Тағамдық қолдануға, сондай-ақ чипсы мен фри картоп өндірісіне арналған жақсартылған қасиеттері бар сорттарды жылдам шығаруға арналған жаңа бастапқы материал құрылды. Аталған материал отандық сорттарды құруда селекциялық процестің негізі болатын болады.

Level of implementation (in Russian) : Не внедрено.

Level of implementation (in Kazakh) : Енгізілмеген.

Efficiency (in Russian) : Результаты проекта подтверждают потенциал и конкурентоспособность научной группы Института биологии и биотехнологии растений.

Efficiency (in Kazakh) : Жобаның нәтижелері Өсімдіктер биологиясы және биотехнологиясы институтының ғылыми тобының әлеуеті мен бәсекеге қабілеттілігін растайды.

Field of application (in Russian) : Сельское хозяйство и биотехнология.

Field of application (in Kazakh) : Ауыл шаруашылығы және биотехнология.