The object of research, development or design (in Russian) : Взрослые пациенты и дети, которым планируется проведение или уже были проведены операции по трансплантации сердца, печени или почек.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Жүрекке, бауырға немесе бүйрекке трансплантация жасау жоспарланған немесе қазірдің өзінде жасалған ересек пациенттер мен балалар.

Aim of work (in Russian) : Развитие донорства органов в Казахстане и улучшение выживаемости трансплантата путем совершенствования методов диагностики и лечения острых и хронических дисфункций трансплантированных органов.

Aim of work (in Kazakh) : Қазақстанда органдардың донорлығын дамыту және трансплантацияланған органдардың жіті және созылмалы дисфункцияларын диагностикалау және емдеу әдістерін жетілдіру арқылы трансплантаттың өмір сүруін жақсарту.

Методы исследования (на русском) : иммунологические, генетические методы, лабораторно-функциональные тестирования в соответствии со стандартной клинической практикой.

Методы исследования (на казахском) : иммунологиялық, генетикалық әдістер, стандартты клиникалық тәжірибеге сәйкес зертханалық функционалдық сынақтар.

Obtained results and novelty (in Russian) : Проведен сбор биологического материала для проведения генетических тестов и MLR. Проведены количественные исследования для оценки осведомленности и отношения к донорству органов среди населения в Казахстане. Проведены качественные исследования для оценки посттрансплантационного периода у реципиента. Подготовлены статьи, монографии и объекты интеллектуальной собственности.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Биологиялық материал генетикалық сынақтар мен MLR үшін жиналды. Қазақстан тұрғындарының донорлық организацияға қатысты хабардарлығы мен көзқарасын бағалау үшін сандық зерттеулер жүргізілді. Реципиентте трансплантациядан кейінгі кезеңді бағалау үшін сапалы зерттеулер жүргізілді. Мақалалар, монографиялар және зияткерлік меншік объектілері дайындалды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Внедрение технологии анализа смешанной лимфоцитарной реакции позволит снизить потребление иммуносупрессивных препаратов пациентами, что в свою очередь уменьшает частоту инфекционных, онкологических и других осложнений, связанных с приемом иммуносупрессивных препаратов. Также это позволяет сократить расходы на одного пациента. Определение количества бесклеточной ДНК донора даст возможность расширить доказательную базу данного метода, что несомненно представляет новизну как для казахстанского, так и для мирового научного и клинического сообщества. Также, на основании этого теста будет разработан клинически и экономически эффективный метод диагностики острого отторжения и эффективные тактики ведения пациентов после трансплантации. Эти передовые технологии в трансплантологии обладают огромным потенциалом для улучшения результатов лечения пациентов и снижения нагрузки на иммуносупрессивные препараты, а также, в конечном итоге, уменьшить риска утраты функции трансплантата.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Аралас лимфоцитарлы реакцияны талдау технологиясын енгізу пациенттердің иммуносупрессиялық препараттарды тұтынуын азайтуға мүмкіндік береді, бұл өз кезегінде иммуносупрессивті препараттарды қабылдаумен байланысты инфекциялық, онкологиялық және басқа да асқынулардың жиілігін төмендетеді. Бұл бір емделушіге арналған шығындарды да азайтады. Жасушасыз донорлық ДНҚ мөлшерін анықтау бұл әдістің дәлелдемелік базасын кеңейтуге мүмкіндік береді, бұл қазақстандық және әлемдік ғылыми-клиникалық қоғамдастық үшін де жаңалық екені сөзсіз. Сондай-ақ, осы сынақтың негізінде жедел бас тарту диагностикасының клиникалық және үнемді әдісі және трансплантациядан кейінгі науқастарды басқарудың тиімді тактикасы әзірленетін болады. Трансплантациядағы бұл озық технологиялар пациенттердің нәтижелерін жақсартуға және иммуносупрессивті дәрілердің ауыртпалығын азайтуға және сайып келгенде, трансплантаттың жоғалу қаупін азайтуға үлкен әлеуетке ие.

Level of implementation (in Russian) : Внедрена оценка риска отторжения трансплантата методом количественного определения циркулирующей донорской ДНК Y-хромосомы в крови реципиента женского пола с помощью цифровой ПЦР

Level of implementation (in Kazakh) : Трансплантаттың қабылданбау қаупін бағалау әдісі ретінде әйел жынысты реципиенттің қанында донорлық Y-хромосомалы айналмалы ДНҚ-ны сандық ПТР арқылы анықтау әдісі енгізілді.

Efficiency (in Russian) : Использование полноэкзомного NGS-секвенирования позволило выявить 15 (50%) патогенных и условно-патогенных генетических вариантов среди 30 реципиентов сердечных трансплантатов и 3 (9,4%) таких вариантов среди 32 реципиентов почечных трансплантатов у взрослых. Данный метод также позволил провести фармакогенетический анализ по иммуносупрессивным препаратам у реципиентов. Результаты фармакогенетического анализа не выявили группы генетического риска, что соответствует клиническим данным участников исследования. Анализ динамики dd-cfDNA (%) как биомаркера раннего отторжения трансплантата показал соответствие клиническим данным участников исследования, подтверждая ее надежность как индикатора раннего отторжения. Анализ валидности разработанных шкал для оценки осведомленности и отношения к донорству органов среди населения Казахстана показал их удовлетворительную внутреннюю согласованность, а также факторную и критериальную валидность. Так, AUC для шкалы отношения к донорству органов составила 0,915 и 0,910 для русско- и казахоязычной версий соответственно. Анализ ROC-кривой показал, что шкала барьеров донорства органов в Казахстане обладает приемлемой прогностической способностью (AUC = 0,721). Максимальная чувствительность шкалы барьеров достигла 86,54%, в то время как максимальная специфичность составила 73,29%. Это указывает на то, что разработанные шкалы могут эффективно предсказывать готовность респондентов давать согласие на донорство органов.

Efficiency (in Kazakh) : Толық экзомалық NGS секвенирлеуді қолдану 30 жүрек трансплантаты реципиенттерінің арасында 15 (50%) патогендік және шартты патогендік генетикалық варианттарды және ересектердегі 32 бүйрек трансплантаты реципиенттерінің арасында 3 (9,4%) осындай варианттарды анықтады. Бұл әдіс реципиенттерде иммуносупрессивті препараттар бойынша фармакогенетикалық талдау жүргізуге мүмкіндік берді. Фармакогенетикалық талдау нәтижелері зерттеуге қатысушылардың клиникалық деректеріне сәйкес келетін генетикалық қауіп тобын анықтаған жоқ. Трансплантат қабылдамауының биомаркері ретінде dd-cfDNA ( % ) динамикасын талдау зерттеуге қатысушылардың клиникалық деректеріне сәйкестігін көрсетті, бұл оның ерте қабылдамауының көрсеткіші ретінде сенімділігін растады. Қазақстан халқы арасындағы органдардың донорлығы мен хабардарлығын бағалау үшін әзірленген шкалалардың валидтілігін талдау олардың қанағаттанарлық ішкі келісімділігін, сондай-ақ факторлық және критериалдық жарамдылығын көрсетті. Осылайша, органдардың донорлығына қатынасы шкаласы үшін AUC сәйкесінше орыс және қазақ тілді нұсқалары үшін 0,915 және 0,910 құрады. ROC-қисығын талдау Қазақстандағы органдар донорлығының кедергілер шкаласы қолайлы болжамдық қабілетке ие екенін көрсетті (AUC = 0,721). Шкаланың максималды сезімталдығы 86,54% - ға жетті, ал максималды ерекшелігі 73,29% болды. Бұл әзірленген шкалалардың респонденттердің орган донорлығына келісім беруге дайындығын тиімді болжай алатынын көрсетеді.

Field of application (in Russian) : медицина, трансплантология

Field of application (in Kazakh) : медицина, трансплантология